Mandarynka (roślina)

Mandarynka
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

mydleńcowce

Rodzina

rutowate

Rodzaj

cytrus

Gatunek

mandarynka

Nazwa systematyczna
Citrus reticulata Blanco
Fl. Filip. 610. 1837
Synonimy
  • Citrus nobilis Andrews[3]

Mandarynka (Citrus reticulata Blanco) – gatunek rośliny wieloletniej z rodziny rutowatych (Rutaceae). Prawdopodobnie pochodzi z Azji Południowej, jest uprawiana w wielu rejonach świata o klimacie tropikalnym i subtropikalnym[3].

Morfologia

Pokrój
W zależności od odmiany duży krzew lub małe drzewko o wysokości do 8 m.
Liście
Eliptycznolancetowate, prawie całobrzegie, zaostrzone, na krótkich, wąsko oskrzydlonych ogonkach.
Kwiaty
Kwiaty w niewielkich pęczkach o białej koronie, 5-płatkowe, pręcików wiele, słupek jeden[4].
Owoce
Jagoda o dość cienkiej okrywie i średnicy 6–7 cm, lekko spłaszczona. Owoce smaczne, słodkie lub słodkokwaskowate w zależności od odmiany. Owoce drzewek dziko rosnących mają nieprzyjemny zapach i bardzo dużo pestek. Od pomarańczy słodkiej różnią się wielkością, a także tym, że skórka łatwo daje się oddzielić od miąższu[5].

Zmienność

Zastosowanie

Wartość odżywcza
Mandarynki
(100 g)
Wartość energetyczna188 kJ (45 kcal)
Białka0,6 g
Węglowodany11,2 g
Tłuszcze0,2 g
Woda87,6 g
Dane liczbowe na podstawie: [6]
Wartości RDA i AI wyznaczone na podstawie danych Institute of Health[7]

Z liści otrzymuje się olejek eteryczny, wykorzystywany w przemyśle spożywczym i perfumeryjnym o składzie[8]:

  • γ-terpinen: 16–22%
  • α-pinen: 1,6–3,0%

Przypisy

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-02-02] (ang.).
  3. a b Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-03-10].
  4. a b c Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989. ISBN 83-09-00256-4.
  5. a b Geoffrey Burnie i inni, Botanica : ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134.
  6. Hanna Kunachowicz; Beata Przygoda; Irena Nadolna; Krystyna Iwanow; Tabele składu i wartości odżywczej żywności; Wydawnictwo Lekarskie PZWL; Warszawa; 2017; s. 603, ISBN 978-83-200-5311-1
  7. Dietary Reference Intakes Tables and Application. Institute of Health. The National Academies of Sciences, Engineering, and Medicine. (ang.)
  8. Farmakopea Polska X, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2014, s. 4276, ISBN 978-83-63724-47-4.

Media użyte na tej stronie

Citrus reticulata Blanco 2016-05-17 0440b.jpg
Autor: Salicyna, Licencja: CC BY-SA 4.0
Mandarynka (Citrus reticulata Blanco), Ogród Botaniczny UMCS w Lublinie.
Mandarin orange seeds.jpg
Autor: Salil Kumar Mukherjee, Licencja: CC BY-SA 4.0
Mandarin orange seeds
Mandarinier Gortyne.jpg
Autor: Jebulon, Licencja: CC0
Mandarine tree with fruits (Citrus reticulata), in Gortys, Crete, Greece.
Mandarin Oranges (Citrus Reticulata).jpg
(c) Joe Ravi, CC BY-SA 3.0
Mandarin oranges (Citrus Reticulata).