Marszałek (stopień wojskowy)

Marszałek (od staroniem. marchschalk = koniuszy[1]) – stopień wojskowy; w wielu krajach najwyższy stopień, nadawany dowódcom za wybitne osiągnięcia wojenne. W kilku państwach ustępuje stopniowi generalissimusa.

W niektórych armiach (m.in. brytyjskiej i – dawniej – niemieckiej) odpowiednikiem stopnia marszałka jest feldmarszałek. W armii Świętego Cesarstwa oraz Austrii istniał tytuł Feldmarschall (feldmarszałek) jako najwyższy stopień wojskowy. Adolf Hitler specjalnie dla Hermanna Göringa stworzył stopień Marszałka Rzeszy (Reichsmarschall), który mu nadał w 1940. Finlandia miała stopień feldmarszałka (szw. fältmarskalk, fiń. sotamarsalkka) i pełnego „Marszałka Finlandii” (szw. Marskalk av Finland, fiń. Suomen marsalkka). Jedynym fińskim generałem, któremu nadano te stopnie, był Carl Gustaf Mannerheim. Jedynym marszałkiem Rumunii był Ion Antonescu, a Jugosławii Josip Broz Tito.

Wprowadzony w 1185 we Francji, stał się – po zniesieniu godności konetabla w 1627 – najwyższym stopniem wojskowym. Zniesiony przez rewolucję francuską, ponownie wprowadzony przez Napoleona Bonapartego w 1804 (stopień marszałka Francji uzyskał m.in. książę Józef Poniatowski w 1813).

W Szwecji stopień feldmarszałka istniał od 1576 do 1831. Pierwszym generałem noszącym ten tytuł był Göran Boije, zm. 1615, a ostatnim Johan August Sandels, zm. 1831.

W Siłach Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej najwyższym stopniem wojskowym jest marszałek Polski.

W armii austriackiej istniał również generalski stopień Feldmarschalleutnant, dosłownie „feldmarszałek-porucznik” lub „podfeldmarszałek” („porucznik marszałka polnego”, czyli „osoba, której marszałek polny porucza coś do wykonania”). Feldmarschalleutnant odpowiadał stopniowi generała lejtnanta w innych armiach (generał dwugwiazdkowy).

Zobacz też

Przypisy