Międzyrzec Podlaski

Międzyrzec Podlaski
miasto i gmina
Ilustracja
Rynek w Międzyrzecu Podlaskim. W głębi pałac Czartoryskich.
HerbFlaga
HerbFlaga
Państwo

 Polska

Województwo

 lubelskie

Powiat

bialski

Data założenia

przed 1174

Prawa miejskie

1440 lub 1441

Burmistrz

Zbigniew Kot

Powierzchnia

20,03 km²

Wysokość

148 m n.p.m.

Populacja (31.12.2019)
• liczba ludności
• gęstość


16 753[1]
836,4 os./km²

Strefa numeracyjna

(+48) 83

Kod pocztowy

21-560

Tablice rejestracyjne

LBI

Położenie na mapie powiatu bialskiego
Mapa konturowa powiatu bialskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Międzyrzec Podlaski”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa lubelskiego
Mapa konturowa województwa lubelskiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Międzyrzec Podlaski”
Ziemia51°59′07,48″N 22°47′05,41″E/51,985411 22,784836
TERC (TERYT)

0601011

SIMC

0922159

Urząd miejski
ul. Pocztowa 8
21-560 Międzyrzec Podlaski
Strona internetowa
BIP

Międzyrzec Podlaskimiasto w województwie lubelskim, w powiecie bialskim, nad Krzną. Miasto jest także siedzibą wiejskiej gminy Międzyrzec Podlaski.

Według danych GUS z 31 grudnia 2019 r. miasto liczyło 16 753 mieszkańców[1].

Położenie

Miasto prywatne uzyskało prawo magdeburskie przed 1447 rokiem. Międzyrzec pierwotnie należał do Podlasia, położony był w województwie podlaskim, początkowo w ziemi drohickiej[2], a następnie w ziemi mielnickiej. W 1574 został przyłączony do ziemi brzeskiej województwa brzeskolitewskiego i od tamtego czasu należy do Polesia[3]. Prawa miejskie do 1918 roku[4].

Miasto sąsiaduje z gminami: Drelów oraz Międzyrzec Podlaski.

W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa bialskopodlaskiego.

Środowisko naturalne

Międzyrzec Podlaski w województwie lubelskim

Według danych z roku 2002[5] Międzyrzec Podlaski miał powierzchnię 19,75 km², w tym:

  • użytki rolne: 57%
  • użytki leśne: 9%

Miasto stanowi 0,72% powierzchni powiatu.

Demografia

  • Piramida wieku mieszkańców Międzyrzeca Podlaskiego w 2014 roku[6].


Piramida wieku Miedzyrzec Podlaski.png

Nazwa miasta w innych językach

łac. Meserici, jidisz מעזעריטש (Mezeritch), niem. Meseritz, czes. Podleské Meziříčí, lit. Palenkės Mendzižecas, ukr. Межиріччя, Мендзижець-Підляський, łot. Mendzižeca Podļaska, ros. Мендзыжец-Подляски, biał. Міжрэчча, Мендзыжац-Падляскі, hebr. מיינדזיז'ץ פודלסקי

Historia

Herb Potockich – ostatnich właścicieli Ordynacji Międzyrzeckiej
Szpital powiatowy
Plebania kościoła św. Mikołaja oraz dąb zasadzony dla upamiętnienia Konstytucji 3 Maja

Zabytki

Miejsca pamięci narodowej

Miejsca pamięci w Międzyrzecu Podlaskim
Pomnik Żydów międzyrzeckich
Pomnik wolności, upamiętniający upadek komunizmu w 1989 roku

Gospodarka

Ośrodek usługowy regionu rolniczego; przemysł rolno-spożywczy, drzewny, odzieżowy, ponadto zakłady przemysłu maszynowego, skórzanego oraz produkcja pędzli i szczotek.

Zasoby surowców mineralnych

W Berezie koło Międzyrzeca Podlaskiego znajduje się kopalnia odkrywkowa żwiru i piasku – „Żwirownia”.

Transport

W mieście krzyżują się drogi krajowe i wojewódzkie:

Nr drogiPrzebieg
2E30 TerespolBiała Podlaska – Międzyrzec Podlaski – WarszawaŚwiecko
19BiałystokBielsk Podlaski – Międzyrzec Podlaski – LublinRzeszów
806Międzyrzec Podlaski – Łuków
813Międzyrzec Podlaski – ParczewŁęczna

Istnieje obwodnica północna w ciągu drogi krajowej nr 2 (E30), oddana do użytku około 1975 roku[8], oraz obwodnica zachodnia w ciągu drogi krajowej nr 19, docelowo w ciągu drogi ekspresowej S19. W planach jest budowa autostrady A2, która ma przebiegać kilka kilometrów na północ od miasta.

W mieście znajduje się stacja kolejowa na międzynarodowej linii kolejowej E 20 MoskwaWarszawaBerlin.

Funkcjonuje tu przedsiębiorstwo PKS. Duże znaczenie mają również prywatne mikrobusy, zapewniające szybkie połączenia z Warszawą, Lublinem, Białą Podlaską, Siedlcami i Białymstokiem.

We wsi Krzewica istniało lotnisko wojskowe Krzewica o nawierzchni trawiastej (dł. pasa startowego wynosiła 2250 m), a w samym Międzyrzecu Podlaskim lotnisko prywatne należące do hr. Potockich.

W czasach Polski Ludowej przez Międzyrzec Podlaski przebiegały droga międzynarodowa E8 oraz państwowa nr 192[8].

Kultura

W mieście jest Miejski Ośrodek Kultury, przy którym funkcjonuje Kino „Sława”, Miejska Biblioteka Publiczna oraz Galeria „ES”. Przy MOK-u działała także Strażacka Orkiestra Dęta.

Organizacje

W Międzyrzecu Podlaskim funkcjonuje kilkanaście organizacji i stowarzyszeń, są to m.in.:

Oświata

Gimnazjum międzyrzeckie

W mieście działają przedszkola, trzy szkoły podstawowe, Liceum Ogólnokształcące im. Władysława Sikorskiego, Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych, Zespół Szkół Ekonomicznych im. Marii Dąbrowskiej, Zespół Szkół Technicznych im. Unitów PodlaskichIstnieje również Państwowa Szkoła Muzyczna I Stopnia oraz Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy.

Religia

Podział dekanatu międzyrzeckiego na parafie

Parafie rzymskokatolickie

Kościoły protestanckie

Sport i rekreacja

Miasto posiada stadion sportowy (kompleks boisk sportowych o łącznej powierzchni 4 ha – 3 pełnowymiarowe boiska oraz 3 miniboiska treningowe, bieżnie, zaplecze socjalne), korty tenisowe, sale gimnastyczne i krytą pływalnię „Oceanik” z sauną i siłownią.

W piłce nożnej miasto reprezentuje KS MOSiR „Huragan”, oraz Akademia Piłkarska UKS”Dwójka”

Na zbiorniku wodnym „Żwirownia” istnieją stanice wodne (molo, plaże, latem opieka ratowników) oraz stanica wędkarska koła PZW Złoty Karaś.

Tuż obok „Żwirowni” znajduje się stok narciarski o długości 180 m i wysokości ok. 20 m pokryty igielitem. Został oddany do użytku 30 września 2012 r. wraz z wyciągiem talerzykowym i obiektami towarzyszącymi[10].

Współpraca międzynarodowa

Miasta partnerskie:

Przypisy

  1. a b Wyniki badań bieżących - Baza Demografia - Główny Urząd Statystyczny, demografia.stat.gov.pl [dostęp 2020-07-19].
  2. Tomasza Święckiego Historyczne pamiątki znamienitych rodzin i osób dawnej Polski, tom 1, oprac. Julian Bartoszewicz. S. H. Merzbach, Warszawa 1858, s. 32.
  3. Andrzej Kasprzyk, Biała Podlaska i okolice – przewodnik, Adolf Mironiuk, Warszawa: Wydawnictwo Sport i Turystyka, 1982, s. 91, ISBN 83-217-2401-9, OCLC 21661764.
  4. Józef Maroszek, Rzemiosło w miastach podlaskich, w: Studia nad produkcją rzemieślniczą w Polsce (XIV-XVIII w.), Maria Kwapień, Józef Maroszek, Andrzej Wyrobisz, Wrocław 1976, s. 97.
  5. Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
  6. Międzyrzec Podlaski w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2016-01-09] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  7. Jacek Pielas, Podział latyfundium Łukasza Opalińskiego, marszałka nadwornego koronnego z lat 1668-1670, w: Inter maiestatem ac libertatem. Studia z dziejów nowożytnych dedykowane Profesorowi Kazimierzowi Przybosiowi, red. J. Stolicki, M. Ferenc, J. Dąbrowski, Kraków 2010, s. 158.
  8. a b Mapa samochodowa Polski 1:1 000 000, wyd. trzecie, Warszawa: Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych, 1975.
  9. http://www.pojednanie.kz.pl.
  10. PAP, j: Na narty przez cały rok. Stok w Międzyrzecu Podlaskim już otwarty. dziennikwschodni.pl, 2012-09-30. [dostęp 2012-10-02]. (pol.).

Bibliografia

  • Aleksandrowicz P., „Miasto Międzyrzec Podlaski w XVII i XVIII” [w.] Rocz. Międzyrzecki, t. 1, Tow. Przyjaciół Nauk w Międzyrzecu Podlaskim, 1970
  • Chomicki J., „Rozwój układu urbanistycznego Międzyrzeca Podlaskiego”, [w:] Rocz. Międzyrzecki, t. 20–21–22, Tow. Przyjaciół Nauk w Międzyrzecu Podlaskim, 1990
  • Józef Geresz, Międzyrzec Podlaski: dzieje miasta i okolic, Biała Podlaska, Międzyrzec Podlaski: Ośrodek WschodniCivitas Christiana”, 1995
  • Ryszard Kornacki, Międzyrzec w życiorysy wpisany, Międzyrzec Podlaski: Międzyrzeckie Stowarzyszenie Teatralne we współpr. z Towarzystwo Przyjaciół Nauk w Międzyrzecu Podlaskim, 2003
  • Adolf Pleszczyński, Opis historyczno-statystyczny parafii Międzyrzeckiej, Warszawa: Polskie Towarzystwo Krajoznawcze, 1911
  • Rocznik Międzyrzecki, Towarzystwo Przyjaciół Nauk w Międzyrzecu Podlaskim, wydawany od 1969 r.
  • Wildner-Nurek I., „Dzieje rezydencji międzyrzeckiej”, Rocz. Międzyrzecki, t. 26, Tow. Przyjaciół Nauk w Międzyrzecu Podlaskim, 1994, s. 108–124.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Lublin Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lublin Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 52.35 N
  • S: 50.20 N
  • W: 21.52 E
  • E: 24.25 E
Flag of Israel.svg
Flag of Israel. Shows a Magen David (“Shield of David”) between two stripes. The Shield of David is a traditional Jewish symbol. The stripes symbolize a Jewish prayer shawl (tallit).
POL województwo lubelskie COA.svg
herb województwa lubelskiego
Powiat bialski location map.png
Autor: Smat, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map
Pomnik wolności międzyrzec1.jpg
Autor: Roch Mściwój, Licencja: CC BY-SA 4.0
Pomnik wolności przy ul. Zamczysko w Międzyrzecu Podlaskim, upamiętniający upadek komunizmu w 1989
POL COA Pilawa.svg
Autor: Poznaniak, tarcza, labry, hełm Bastian, Licencja: CC BY-SA 2.5
Herb Pilawa
POL Międzyrzec Podlaski flag.svg
Flaga Międzyrzeca Podlaskiego
Międzyrzec-Podlaski-hospital-10042304.jpg
Autor: Grzegorz W. Tężycki, Licencja: CC BY-SA 4.0
Szpital w Międzyrzecu Podlaskim.
Piramida wieku Miedzyrzec Podlaski.png
Autor: Polskawliczbach, Licencja: CC BY-SA 2.5 pl
Piramida wieku mieszkańców Międzyrzeca Podlaskiego, 2014
Międzyrzec podlaski plebania.jpg
Autor: Ireneusz S. Wierzejski, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Międzyrzec Podlaski - plebania w zespole kościoła parafialnego p.w. św. Mikołaja
WK15 Międzyrzec Podlaski (15) Lichen99.jpg
Autor: Lichen99, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
To zdjęcie zostało wykonane podczas polskiej Wikiekspedycji kolejowej 2015 zorganizowanej przez
Stowarzyszenie Wikimedia Polska we współpracy z Fundacją Grupy PKP.
Wszystkie zdjęcia z wyprawy możesz zobaczyć w kategorii Wikiekspedycja kolejowa 2015.
Międzyrzec-Podlaski-market-square-10042315.jpg
Autor: Grzegorz W. Tężycki, Licencja: CC BY-SA 4.0
Rynek w Międzyrzecu Podlaskim. W głębi pałac Czartoryskich.
Międzyrzecz dawna cerkiew przy pałacu.JPG
Autor: Loraine, Licencja: CC BY-SA 3.0
Kościół św. św. Piotra i Pawła w Międzyrzecu Podlaskim, dawna cerkiew unicka, a następnie prawosławna
Lub Bialski Miedzyrzec Podlaski m.png
Autor: Autor nie został podany w rozpoznawalny automatycznie sposób. Założono, że to Qqerim (w oparciu o szablon praw autorskich)., Licencja: CC-BY-SA-3.0

Map of gmina Międzyrzec Podlaski (urban), Biała Podlaska county, Lublin voivodship Mapa gminy Międzyrzec Podlaski(miejska),

powiat bialski, województwo lubelskie
ZajazdDawnejPocztyKonnejWmiedzyrzecuPodlaskim1823r.jpg
(c) Mmarciniak z polskiej Wikipedii, CC-BY-SA-3.0
Międzyrzec Podlaski. Zespół dawnej poczty konnej – ul. Warszawska.
Modlitwa pomnik Żydów międzyrzeckich.jpg
Autor: Roch Mściwój, Licencja: CC BY-SA 4.0
Pomnik „Modlitwa” upamiętniający zniszczoną podczas Holokaustu społeczność Żydów międzyrzeckich.
Międzyrzec podlaski pałac potockich.jpg
Autor: Ireneusz S. Wierzejski, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Pałac Potockich w Międzyrzecu Podlaskim
POL Międzyrzec Podlaski COA.svg
Herb Międzyrzeca Podlaskiego
Międzyrzec podlaski pomnik bohaterów miasta.jpg
Autor: Ireneusz S. Wierzejski, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Pomnik Bohaterów Miasta w Międzyrzecu Podlaskim.