Miłakowo

Miłakowo
miasto w gminie miejsko-wiejskiej
Ilustracja
Herb
Herb
Państwo

 Polska

Województwo

 warmińsko-mazurskie

Powiat

ostródzki

Gmina

Miłakowo

Prawa miejskie

przed 1315

Burmistrz

Krzysztof Szulborski

Powierzchnia

8,76[1] km²

Wysokość

88 m n.p.m.

Populacja (31.12.2017)
• liczba ludności
• gęstość


2609[2][3]
297,8 os./km²

Strefa numeracyjna

+48 89

Kod pocztowy

14-310

Tablice rejestracyjne

NOS

Położenie na mapie gminy Miłakowo
Mapa konturowa gminy Miłakowo, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Miłakowo”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa konturowa województwa warmińsko-mazurskiego, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Miłakowo”
Położenie na mapie powiatu ostródzkiego
Mapa konturowa powiatu ostródzkiego, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Miłakowo”
Ziemia54°00′37″N 20°04′20″E/54,010278 20,072222
TERC (TERYT)

2815064

SIMC

0481761

Urząd miejski
ul. Olsztyńska 16
14-310 Miłakowo
Strona internetowa
BIP

Miłakowo (dawniej Libsztat[4], niem. Liebstadt[5]) – miasto w woj. warmińsko-mazurskim, nad rzeką Miłakówką, w powiecie ostródzkim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Miłakowo.

Miłakowo leży na obszarze dawnej Pogezanii[6], we wschodniej części historycznych Prus Górnych[7] zwanej Hockerlandią[8], a także na Powiślu[9]. Uzyskało lokację miejską przed 1315 rokiem, zdegradowane w 1945 roku, ponowne nadanie praw miejskich w 1998 roku[10].

W latach 1945–46 miejscowość nosiła nazwę Lubieniewo, Lubieniów, Lubomino[11].

Według danych z 1 stycznia 2018 Miłakowo liczyło 2609 mieszkańców[2].

Historia

Morąg i Miłakowo w 1925

Miłakowo zostało założone w 1302 jako podgrodzie zamku krzyżackiego[6]. Założycielem zamku i podgrodzia był Henryk von Liebenzell. Od jego nazwiska pochodziła zapewne pierwotna nazwa osiedla – Liebstadt, która pojawia się w dokumencie z roku 1315, w 1323 jest wymieniane jako miasto, w 1360 wybudowano mury miejskie z basztami dwiema bramami miejskimi: Dolną i Królewiecką. Nie jest znany zakres pierwotnych praw miejskich Miłakowa. Wielki mistrz Hans von Tieffen potwierdził i poszerzył prawa miejskie w 1490 r.

Od 1466 część Królestwa Polskiego jako lenno w rękach Zakonu krzyżackiego. W czasie wojny polsko-krzyżackiej Miłakowo było oblegane i zajęte przez wojska polskie. Pod panowaniem Zakonu Miłakowo pozostało do 1525 r., potem należało do Prus Książęcych, pozostających lennem polskim. W czasie potopu szwedzkiego miasto zniszczyli Szwedzi (1659 r.). W 1807 przez miasto przemaszerowały wojska napoleońskie. W dniach 18-21 lutego 1807 na plebanii w Miłakowie kwaterował cesarz Francuzów Napoleon Bonaparte. W 1817 miasto znacząco ucierpiało wskutek pożaru.

W 1945 r. miasto zostało zniszczone w około 50% i utraciło prawa miejskie. W okresie Polski Ludowej powstała roszarnia lnu, wytwórnia wód gazowanych, pracowały piekarnia, młyn i mleczarnia[12]. W latach 1975–1998 administracyjnie należało do województwa olsztyńskiego. W roku 1973 jako wieś należało do powiatu morąskiego. Prawa miejskie odzyskało 1 stycznia 1998 roku[13]. W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Miłakowo. W okresie 1945-1954 oraz 1973-1998 wieś gminna.

Demografia

Piramida wieku mieszkańców Miłakowa w 2014 roku[2].

Piramida wieku Milakowo.png

Zabytki

  • Kościół parafialny pw. św. Elżbiety i św. Wojciecha, wybudowany w stylu gotyckim w latach 1360-1380, wieża pochodzi z przełomu XIV i XV w. Kościół był odrestaurowany na początku XX w. Ołtarz główny neogotycki, w bocznych nawach drewniane empory.
  • Fragmenty murów obronnych z XIV w.
  • Kościół parafialny pw. Podwyższenia Krzyża Świętego z lat 1860-1869
  • Ruiny zamku krzyżackiego (ostatecznie zniszczony w 1807 r.) – zachowały się jedynie piwnice
  • Zespół młyna z XVIII-XIX w.
  • Wieża ciśnień
  • Zabudowa małomiasteczkowa z końca XVIII w., XIX w. i początków XX w. o skromnych cechach barokowo-klasycystycznych (budynki przy ul. Morąskiej, Katowickiej)[14].
  • Cmentarze, sięgające XIX w.: rzymskokatolicki, ewangelicki i żydowski.

Transport

Przez miasto przechodzą drogi:

W przeszłości znajdowała się tu stacja kolejowa.

Przypisy

  1. Dane Głównego Urzędu Statystycznego: Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym (Stan w dniu 31 XII 2008 r.). [dostęp 2009-10-01].
  2. a b c http://www.polskawliczbach.pl/Milakowo, w oparciu o dane GUS.
  3. Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2018r.
  4. Pierwsza powojenna mapa Polski wydana przez WIG Sztabu Generalnego w roku 1945 oraz Mapa województwa pomorskiego, Wyd. Atlas Lwów, 1923
  5. Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262)
  6. a b Bogdan Wawrzyńczyk: Leksykon powiatów Polski, t. I. Agencja Promocyjno-Wydawnicza „Pro Polonia”, Warszawa 2003, s. 178. ISBN 83-916119-1-5
  7. Marian Biskup, Gerard Labuda: Dzieje zakonu krzyżackiego w Prusach. Gospodarka, społeczeństwo, państwo, ideologia. Wydawnictwo Morskie, Gdańsk 1986, s. 471. ISBN 83-215-7220-0.
  8. Tadeusz Oracki: Ostróda w okresie lenna pruskiego. Kształtowanie nowej administracji, w: Ostróda. Z dziejów miasta i okolic, red. nacz. Andrzej Wakar. Wydawnictwo „Pojezierze”, Olsztyn 1976, s. 85, 86.
  9. Mrągowskie Centrum Informacji Turystycznej: Powiśle. it.mragowo.pl. [dostęp 2021-03-25]. (pol.).
  10. Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 52-53.
  11. "Morąg – z dziejów miasta i powiatu", Pojezierze, Olsztyn 1973,
  12. Jan Bałdowski "Warmia i Mazury, mały przewodnik" Wydawnictwo Sport i Turystyka Warszawa 1977 s. 137
  13. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 14 października 1997 r. w sprawie zmiany granic, nazw i siedzib władz niektórych gmin oraz nadania statusu miasta niektórym miejscowościom w województwach: bielskim, olsztyńskim, piotrkowskim, rzeszowskim, tarnobrzeskim, tarnowskim i włocławskim. (Dz.U. z 1997 r. nr 130, poz. 847)
  14. Piotr Skurzyński "Warmia, Mazury, Suwalszczyzna" Wyd. Sport i Turystyka - Muza S.A. Warszawa 2004 ISBN 83-7200-631-8 s. 223

Bibliografia

  • Tomasz Darmochwał, Marek Jacek Rumiński: Warmia Mazury. Przewodnik, Białystok: Agencja TD, 1996. ISBN 83-902165-0-7, s. 156
  • "Morąg – z dziejów miasta i powiatu", Pojezierze, Olsztyn 1973

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Warmian-Masurian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Warmian-Masurian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 54.52 N
  • S: 53.07 N
  • W: 19.05 E
  • E: 22.95 E
Miłakowo, kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego.jpg
(c) Foto von Hydro bei Wikipedia, CC BY-SA 4.0
Miłakowo, ul. Mikołaja Kopernika 3 - kościół parafialny pw. Podwyższenia Krzyża Świętego, 2 poł. XIX w. (zabytek nr A-1923 i A-3128 z 10.03.1987)
Miłakowo09.p.jpg
Autor: Hydro, Licencja: CC BY-SA 4.0
Zespół młyna w Miłakowie
Miłakowo13.jpg
Autor: Hydro, Licencja: CC BY-SA 3.0
Blick über Miłakowo.
Pozostałości zamku w Miłakowie.jpg
Autor: ZeroJeden, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
fragmenty murów przyziemia zamku Miłakowo, Miłakowo (miasto)
Mittelbachs karte danzig und elbing rad- und motorfahrer 1925 (Morag, Milakowo).jpg
Mittelbachs Karte. "Danzig und Elbing Rad- und Motorfahrer", 1925.
Piramida wieku Milakowo.png
Autor: Polskawliczbach, Licencja: CC BY-SA 2.5 pl
Piramida wieku mieszkańców Miłakowa, 2014
Kościół św.Elżbiety Turyńskiej i św. Wojciecha w Miłakowie.JPG
Autor: Miska199222, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Miłakowo - kościół św. Elżbiety Turyńskiej i św. Wojciecha z fragmentami wyposażenia wnętrza (zabytek nr rejestr. A-207 z 11.03.1957)
Miłakowo4.jpg
Autor: Hydro, Licencja: CC BY-SA 3.0
Miłakowo - wieża ciśnień
Ostróda County location map02.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Ostróda County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
  • N: 54.10 N
  • S: 53.35 N
  • W: 19.50 E
  • E: 22.30 E
Mury obronne w Miłakowie.JPG
Autor: Miska199222, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Mury obronne Miłakowo, Miłakowo (miasto)