Michael Moore

Michael Moore
Ilustracja
Moore na 66. MFF w Wenecji (2009).
Prawdziwe imię i nazwisko

Michael Francis Moore

Data i miejsce urodzenia

23 kwietnia 1954
Flint

Zawód

aktor, reżyser, scenarzysta

Strona internetowa

Michael Francis Moore (ur. 23 kwietnia 1954 we Flint) – amerykański aktor, reżyser filmów dokumentalnych, scenarzysta, producent filmowy oraz pisarz.

Jest krytykiem globalizacji, dużych korporacji, przemocy związanej z bronią, wojny w Iraku, George’a W. Busha i amerykańskiego systemu opieki zdrowotnej.

Życiorys

Moore urodził się w mieście Flint, w stanie Michigan. Jego matka była sekretarką, a ojciec pracownikiem fizycznym w fabryce. Dorastał w Davison. Jego rodzice i dziadek pracowali w tym czasie w fabrykach General Motors we Flint. Jego wujek był jednym z założycieli związku zawodowego United Automobile Workers.

W szkole średniej Moore wyróżniał się aktywnością. Brał udział w debatach i przedstawieniach. Po jej ukończeniu z powodzeniem ubiegał się o miejsce w radzie szkoły.

Po rzuceniu studiów na University of Michigan-Flint (gdzie pisał artykuły do The Michigan Times), Moore pracował na dziennej zmianie w fabryce General Motors. W wieku 22 lat, założył tygodnik The Flint Voice, który szybko zmienił nazwę na The Michigan Voice, rozszerzając swój zasięg na cały stan, czego Moore później żałował. W 1986 został redaktorem liberalnego dwumiesięcznika Mother Jones. Przeniósł się do Kalifornii.

Po paru miesiącach stracił pracę. Wygrał jednak proces z byłym pracodawcą, a za odszkodowanie wyprodukował swój pierwszy film. Przeniósł się do Nowego Jorku, gdzie współtworzył m.in. programy telewizyjne. Z czasem wokół swoich filmów zbudował doskonale prosperujące przedsiębiorstwo. Tematy swoich filmów kontynuował w książkach, które często trafiały na listę bestsellerów.

Moore debiutował filmem Roger i ja. Było to wystąpienie przeciwko działaniom wielkich korporacji i przedstawiał zniszczenia dokonane przez firmę General Motors w jego rodzinnym mieście.

Sławę przyniósł mu dokument Zabawy z bronią (2002), który zdobył m.in. nagrodę Cezara za najlepszy film zagraniczny i Oscara za najlepszy film dokumentalny. Opowiada on o kulisach fascynacji Amerykanów bronią i strzelaniny w Columbine High School w 1999 roku, w której zginęło trzynaście osób. W polskich kinach obejrzało go osiemnaście tysięcy widzów.

Jego kolejny dokument, Fahrenheit 9.11 (2004), był atakiem na politykę George’a W. Busha. Film niespodziewanie zdobył Złotą Palmę na 57. MFF w Cannes i wzbudził ogromne kontrowersje. Tytuł tłumaczono jako połączenie tytułu książki fantastycznej Fahrenheit 451, w której chodziło o temperaturę zapłonu papieru, oraz daty 11 września, czyli daty zamachu na World Trade Center, Moore tłumaczy tytuł swojego filmu jako temperaturę, w której płonie wolność.

Krytycy Moore’a zarzucają reżyserowi manipulowanie faktami. Np. w Zabawach z bronią przemówienie czołowego lobbysty na rzecz swobodnego dostępu do broni Charltona Hestona, jest w istocie zlepkiem różnych wypowiedzi, często wyrwanych z kontekstu. Film sugeruje też, że wpływ na zachowanie młodych zabójców może mieć fakt, iż w pobliżu działa fabryka broni, która w rzeczywistości nie miała nic wspólnego z tego rodzaju produkcją. Istnieje kilka stron internetowych poświęconych tropieniu nieprawdziwych informacji podawanych przez Moore’a w filmach, książkach i audycjach[1][2]. Przeciwnicy Moore’a zwracają również uwagę na pewną ironię, gdyż manipulacja informacją jest jednym z głównych tematów jego filmów.

Michael Moore

Moore jest multimilionerem i właścicielem dziewięciu nieruchomości, w tym luksusowej posiadłości nad Torch Lake o powierzchni 10 tys. stóp kwadratowych (ok. 930 metrów kwadratowych). Jak zwróciły uwagę media, „Moore żyje dokładnie tak samo jak 1% bogaczy, których krytykuje”[3]. Majątek Moore’a został ujawniony dopiero podczas jego sprawy rozwodowej, trzy lata wcześniej Moore kategorycznie zaprzeczał jakoby był milionerem[4].

Działalność

Michael Moore wykorzystuje swoją popularność i rozpoznawalność w celu promowania aktywności obywatelskiej, zaangażowania politycznego od najniższych szczebli społeczeństwa (tzw. „grassroot movements”) oraz zachęca do udziału w wyborach. Jego akcja mająca na celu mobilizację, w szczególności młodych ludzi, do udziału w wyborach prezydenckich została udokumentowana w filmie „Slacker Uprising”. Michael Moore jest też często zapraszany, szczególnie przez alternatywne media, do komentowania aktualnej sytuacji politycznej, zarówno w USA, jak i na świecie (w 2011 roku nawoływał mieszkańców Wielkiej Brytanii do sprzeciwu wobec rządowych planów reform mogących prowadzić do faktycznej prywatyzacji NHS). 5 marca 2011 roku pojawił się podczas protestów w Madison w stanie Wisconsin i wygłosił mowę w obronie przywilejów społecznych i pracowniczych, a skierowaną przeciwko wszechwładzy bankierów i korporacji. Na swojej stronie internetowej i blogu również popularyzuje takie ruchy, jak np. USUncut[5]. Michael Moore jest także zaangażowany w obronę wolności słowa, szczególnie w internecie. Był jedną z osób, która złożyła darowiznę (w wysokości 20 000 dolarów) na kaucję dla założyciela WikiLeaks Juliana Assange’a. W 2011 roku, pod wrażeniem studenckiego udziału w manifestacjach na całym świecie, założył internetową gazetę studencką („High School Newspaper”). Jest także propagatorem niezależnego kina w Stanach Zjednoczonych – przyczynił się do powstania i promowania festiwalu filmowego w Traverse City w stanie Michigan. Jest także zaangażowany w akcje charytatywne na rzecz krajów Trzeciego Świata, jak „Raising Malawi”.

Filmografia

jako reżyser

Programy telewizyjne

  • TV Nation (1994)
  • The Awful Truth (1999)

Książki

  • Downsize This! Random Threats from an Unarmed American (1996)
  • Adventures in a TV Nation (1998)
  • Biali głupcy (Stupid White Men... and Other Sorry Excuses for the State of the Nation!, 2001)
  • Stary, co zrobiłeś z moim krajem? (Dude, Where’s My Country?, 2003)

Przypisy

  1. Moore Exposed. [dostęp 2014-07-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2004-06-12)].
  2. Christopher Hitchens: Unfairenheit 9/11. Slate, 2004.
  3. Divorce Filings Reveal Liberal Icon Michael Moore Has 9 Properties, Millions Of Dollars, And Is Far From An ‘Everyman’. Business Insider, 2014.
  4. Michael Moore, Hypocrite and Liar. Commentary Magazine, 2011.
  5. MichaelMoore.com.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Michael moore.jpg
Autor: Prognosic, Licencja: CC BY 2.5
Michael Moore in 2004
Michael Moore 66ème Festival de Venise (Mostra) color.jpg
Autor: nicolas genin, Licencja: CC BY-SA 2.0
Michael Moore at the 66th Venice International Film Festival.
Michael Moore and Ryota Nakanishi at UCLA.jpg
Autor: Brother87 : Ryota Nakanishi, Licencja: CC BY-SA 3.0
Michael Moore greeting people at Royce Hall, UCLA in 2011.