Michniów

Artykuł

51°0′29″N 20°50′38″E

- błąd

39 m

WD

51°0'29.2"N, 20°50'38.0"E

- błąd

14 m

Odległość

1 m

Michniów
wieś
Ilustracja
Grób zbiorowy ofiar pacyfikacji wsi Michniów – wzniesiony przez mieszkańców Michniowa w 1945 r.
Państwo

 Polska

Województwo

 świętokrzyskie

Powiat

skarżyski

Gmina

Suchedniów

Liczba ludności (2011)

439[1][2]

Strefa numeracyjna

41

Kod pocztowy

26-130[3]

Tablice rejestracyjne

TSK

SIMC

0274312[4]

Położenie na mapie gminy Suchedniów
Mapa konturowa gminy Suchedniów, na dole znajduje się punkt z opisem „Michniów”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego
Mapa konturowa województwa świętokrzyskiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Michniów”
Położenie na mapie powiatu skarżyskiego
Mapa konturowa powiatu skarżyskiego, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „Michniów”
Ziemia51°00′29″N 20°50′38″E/51,008056 20,843889
Mauzoleum Męczeńskich Wsi Polskich w Michniowie
Pieta Michniowska autorstwa Wacława Staweckiego

Michniówwieś w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie skarżyskim, w gminie Suchedniów[5][4].

Integralne części wsi Michniów[5][4]
SIMCNazwaRodzaj
0997453Posada Leśnaosada leśna

W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie kieleckim.

Przez miejscowość przebiega droga wojewódzka nr 751 (Ostrowiec Świętokrzyski - Suchedniów).

Przez wieś przechodzi szlak turystyczny niebieski niebieski szlak turystyczny z Berezowa do Suchedniowa.

W pobliżu znajduje się rezerwat przyrody Kamień Michniowski.

Historia

W czasie II wojny światowej Michniów był siedzibą sztabu Świętokrzyskich Zgrupowaniań AK dowodzonych przez por. Jana Piwnika ps. „Ponury” (zanim zgrupowanie przeniosło się na Wykus). Wielu mieszkańców wsi bądź było członkami Armii Krajowej, bądź aktywnie współpracowało z partyzantką (np. sklep rodziny Materków był punktem kontaktowym dla oficerów i żołnierzy, którzy dołączali do oddziałów „Ponurego”, a większość dostarczanego partyzantom prowiantu pochodziła właśnie z Michniowa).

Prawdopodobnie w wyniku donosów konfidentów, zwłaszcza ppor. Jerzego Wojnowskiego ps. „Motor”, w dniu 12 lipca 1943 niemiecka ekspedycja karna spacyfikowała wieś. Tego dnia 102 mieszkańców zostało zamordowanych, w większości przez spalenie żywcem w stodołach. 10 Polaków podejrzewanych o współpracę z podziemiem zostało deportowanych do obozów koncentracyjnych (przeżyło troje), a 18 młodych kobiet i dziewcząt wywieziono na roboty przymusowe.

Wieść o akcji pacyfikacyjnej dotarła do „Ponurego” zbyt późno by interweniować. Dowództwo oddziału zdecydowało się więc na akcję odwetową. W nocy z 12 na 13 lipca pod posterunkiem blokowym Podłazie żołnierze AK zatrzymali pociąg pośpieszny relacji Warszawa-Kraków i zastrzelili co najmniej kilkunastu Niemców. Na burtach wagonów partyzanci wyryli napisy „Za Michniów”. Następnego dnia Niemcy ponownie spacyfikowali Michniów, tym razem mordując wszystkich przebywających we wsi Polaków bez względu na wiek i płeć. Łącznie ofiarą masakr dokonanych w dniach 12 i 13 lipca 1943 padło co najmniej 204 mieszkańców Michniowa (tyle nazwisk udało się ustalić historykom). Najmłodsza ofiara – Stefan Dąbrowa – miał 9 dni. Nie jest przy tym wykluczone, że w gronie osób zamordowanych w dniach 12-13 lipca 1943 znalazły się nierozpoznane dotąd osoby, nie będące stałymi mieszkańcami Michniowa. Wieś została doszczętnie spalona (ocalały tylko dwa budynki). Władze okupacyjne zakazały odbudowy wsi i uprawy michniowskich pól[6].

Po wojnie wieś odbudowano. Pacyfikacja Michniowa stała się symbolem niemieckich zbrodni popełnionych na wsi polskiej[7]. 22 lipca 1977 Michniów został uhonorowany Krzyżem Grunwaldu III klasy. Obecnie w miejscowości znajduje się Mauzoleum Martyrologii Wsi Polskich, oficjalnie otwarte 12 lipca 2021 roku[8].

Przypisy

  1. Wieś Michniów w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2022-02-20] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  2. GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 774 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. a b c TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
  5. a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  6. Chlebowski ↓.
  7. Kaczanowski Longin, Nikt nie zostanie zapomniany. Wieś Michniów - Zagłada i Pamięć, „Kultura Wsi nr 14 (3), s. 7-19.”, 2021, ISSN 2353-5768.
  8. Uroczyste otwarcie Mauzoleum Martyrologii Wsi Polskich w Michniowie. gov.pl, 2021-07-12. [dostęp 2021-07-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-07-13)].

Bibliografia

  • Cezary Chlebowski: Pozdrówcie Góry Świętokrzyskie. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2006. ISBN 83-7441-440-5.
  • Ewa Kołomańska: Michniów. Mauzoleum martyrologii wsi polskich. Kielce: Muzeum Wsi Kieleckiej, 2010. ISBN 978-83-61240-33-4.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Świętokrzyskie Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Świętokrzyskie Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 51.4 N
  • S: 50.1N
  • W: 19.6 E
  • E: 22 E
POL Szlak niebieski.svg
Niebieski szlak turystyczny.
Mauzoleum Michniów 03 ssj 20061227.jpg
Autor: Paweł Cieśla Staszek_Szybki_Jest, Licencja: CC BY-SA 4.0
Mausoleum in Michniów, Poland
Mauzoleum Michniów 01 ssj 20061227.jpg
Autor: Paweł Cieśla Staszek_Szybki_Jest, Licencja: CC BY-SA 4.0
Mausoleum in Michniów, Poland
Skarżysko County location map02.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Skarżysko County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
  • N: 51.21 N
  • S: 50.92 N
  • W: 20.58 E
  • E: 21.00 E
Mauzoleum Michniów 02 ssj 20061227.jpg
Autor: Paweł Cieśla Staszek_Szybki_Jest, Licencja: CC BY-SA 4.0
Mausoleum in Michniów, Poland