Owrucz

Owrucz
Овруч
Ilustracja
HerbFlaga
HerbFlaga
Państwo

 Ukraina

Obwód

 żytomierski

Rejon

owrucki

Burmistrz

Walerij Szwab

Powierzchnia

9 km²

Populacja (2018)
• liczba ludności


15 795[1]

Nr kierunkowy

+380 4148

Kod pocztowy

11109

Położenie na mapie obwodu żytomierskiego
Mapa konturowa obwodu żytomierskiego, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Owrucz”
Położenie na mapie Ukrainy
Ziemia51°19′28″N 28°48′29″E/51,324444 28,808056
Strona internetowa
Portal Ukraina

Owrucz[2] (ukr. Овруч) – miasto na Ukrainie, w obwodzie żytomierskim, siedziba rejonu owruckiego; leży nad rzeką Noryn (dorzecze Dniepru). W X wieku był stolicą Olega Światosławowica.

Owrucz był miastem królewskim Korony Królestwa Polskiego[3], położonym w pierwszej połowie XVII wieku w starostwie grodowym owruckim w województwie kijowskim[4].

W mieście rozwinął się przemysł mleczarski oraz lniarski[5].

Historia

Miejsce było zamieszkałe już w 5-4 tysiącleciu p.n.e. W I tysiącleciu n.e. Owrucz był ośrodkiem plemienia Drewlan. Po raz pierwszy osada została wspomniana w Latopisie Ipatijewskim jako Wrucznie, gród drewlański podległy księżnej Oldze. Według latopisu, było to miejsce śmierci księcia Olega Światosławowica. Inne nazwy Owrucza wymieniane w latopisach to: Wruczaj, Wruczyj, Owruczew.

Owrucz, wchodząc w skład Rusi Kijowskiej, był potężną fortecą. W XII w. był siedzibą księcia Ruryka Rościsławicza. Resztki umocnień z tego okresu zachowały się do naszych czasów.

Święty Jacek tę żyzną glebę poświęcił, do Owrucza religię katolicką wprowadził, założył dom zakonny, w nim mieszkał i pobłogosławił Owruckiéj ziemi. Jego błogosławieństwem była szczęśliwą; wiara Św. katolicka zupełnie i najszczérzéj się rozwinęła. [6]

Zniszczony przez Tatarów Owrucz odrodził się na początku XIV w., kiedy wszedł w skład księstwa halicko-wołyńskiego. Miał wówczas swoją fortecę. W 1356 wszedł w skład Księstwa Litewskiego. Krymski chan Edygej przejął miasto w roku 1399.

Owrucz padał ofiarą kolejnych napadów Tatarów krymskich. Dla obrony przed nimi zbudowano w 1506 drewniany zamek. Później był on przebudowywany i modernizowany: wykopano głęboki rów, a samą fortecę otoczono kamiennym murem. Miała ona 4 bramy wjazdowe i 6 baszt. W XVI w. w mieście funkcjonował prawosławny klasztor[7], który funkcjonował do napadu tatarskiego w 1671, podczas którego został całkowicie zniszczony[8].

Owrucz w poł. XIX w.

Od 1569 Owrucz należał do Rzeczypospolitej, w ramach której był stolicą starostwa owruckiego i jednocześnie siedzibą sądów szlacheckich: ziemskiego i grodzkiego[9]. W 1641 król Władysław IV Waza nadał mu prawo magdeburskie. W 1648 Owrucz został zajęty przez kozaków. Od 1649 stacjonował w nim pułk kijowski. Rozejm andruszowski z 1667 pozostawił to miasto w granicach Polski. Wzięty przez Rosję podczas drugiego rozbioru w 1793. Pod zaborami był siedzibą powiatu owruckiego w guberni wołyńskiej.

W styczniu 1919, na fali ukraińskich pogromów, wojska atamana Kozyr-Zyrki zamordowały 80 żydowskich mieszkańców Owrucza i splądrowały ok. 1200 domów[10].

W 1989 liczyło 19 121 mieszkańców[11].

W 2013 liczyło 16 614 mieszkańców[12].

Owrucz jest siedzibą eparchii Ukraińskiego Kościoła Prawosławnego Patriarchatu Moskiewskiego[13].

Zabytki

  • Sobór św. Bazylego z 1911 r. w stylu bizantyjskim
  • Dworzec kolejowy z XIX w.
  • Budynek więzienia z XIX w.

Osoby związane z Owruczem

Urodzeni w Owruczu

  • Ignacy Hołowiński - polski duchowny rzymskokatolicki, arcybiskup mohylewski, profesor, apologeta i patrolog, pisarz i tłumacz.
  • Stefano Ittar – architekt pochodzenia polskiego, czynny głównie we Włoszech.
  • Ołeksandr Ławrynowicz – ukraiński polityk, długoletni minister sprawiedliwości w różnych rządach, parlamentarzysta
  • Jerzy Niemiryczpodkomorzy kijowski, kanclerz ruski, polityk Rzeczypospolitej Obojga Narodów, jeden z najbardziej wpływowych arian Rzeczypospolitej.
  • Wilhelm Hołowiński - marszałek szlachty powiatu owruckiego, powstaniec 1831 w powiecie owruckim
  • Kazimierz Hołowiński - marszałek powiatu owruckiego w 1812

Zmarli w Owruczu

Przypisy

  1. Чисельність наявного населення України на 1 січня 2018 року. Державна служба статистики України. Київ, 2018. стор.30
  2. Polski egzonim uchwalony na 119. posiedzeniu KSNG.
  3. Magazin für die neue Historie und Geographie Angelegt, t. XVI, Halle, 1782, s. 15.
  4. Lustracye królewszczyzn ziem ruskich, Wołynia, Podola i Ukrainy z piérwszéj połowy XVII wieku / wydał Aleksander Jabłonowski, Warszawa 1877, s. 80.
  5. Owrucz, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2021-09-07].
  6. Eustachy Iwanowski, Rozmowy o polskiéj koronie, Kraków 1873, na str. 662
  7. Pawluczuk U. A.: Życie monastyczne w II Rzeczypospolitej. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2007, s. 24. ISBN 978-83-7431-127-4.
  8. Преподобномученик Макарий Каневский
  9. M. Pawlikowski, Sądownictwo grodzkie w przedrozbiorowej Rzeczypospolitej, Strzałków 2012, tenże, Sądownictwo ziemskie w przedrozbiorowej Rzeczypospolitej, Strzałków 2012
  10. E. Heifetz: The slaughter of the Jews in the Ukraine In 1919 (ang.). Thomas Seltzer, Inc., 1921. s. 27-30, 185-200. [dostęp 2013-02-12].
  11. Всесоюзная перепись населения 1989 г. Численность городского населения союзных республик, их территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу
  12. Чисельність наявного населёння України на 1 січня 2013 року. Державна служба статистики України. Київ, 2013. стор.58
  13. Овруцька єпархія

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Wikimedia Community Logo.svg
Logo społeczności Wikimedia. Proszę zauważyć, że w przeciwieństwie do większości logotypów związanych z ruchem Wikimedia, to logo nie jest zarejestrowane jako znak towarowy.
Owrucz.jpg
Miasto Owrucz w połowie XIX wieku
Flag of Zhytomyr Oblast.svg
Flag of Zhytomyr Oblast, Ukraine
Ovruch gerb.png
Гербб м. Овруч
Zhytomyr oblast location map.svg
Autor: RosssW, Licencja: CC BY-SA 4.0
Districts of the Zhytomyr region, from July 17, 2020
Flag of Ovruch.gif
Прапор міста Овруч