Park Miejski w Toruniu

Park Miejski w Toruniu
Obiekt zabytkowy nr rej. A/78 z 20 stycznia 1997
Ilustracja
Jesień, 2018 rok
Państwo

 Polska

Województwo

 kujawsko-pomorskie

Miejscowość

Toruń

Dzielnica

Bydgoskie Przedmieście

Powierzchnia

25 ha

Data założenia

1817

Położenie na mapie Torunia
Mapa konturowa Torunia, w centrum znajduje się punkt z opisem „Park Miejski w Toruniu”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego
Ziemia53°00′31,4″N 18°34′40,5″E/53,008722 18,577917
Fragmenty parku
Amfiteatr
Drzewostan
Fragment Martwej Wisły
Rabaty
Aleja
Wodospad i stawy
Łabędzie

Park Miejski w Toruniu – jeden z najstarszych publicznych parków miejskich w Polsce[1]. Obejmuje 25 ha (z czego 0,5 ha to układ wodny). W 1997 roku został wpisany do rejestru zabytków.

Lokalizacja

Park jest usytuowany w zachodniej części miasta, w dzielnicy Bydgoskie Przedmieście - od północy ograniczony ulicą Bydgoską, od południa Martwą Wisłą, od zachodu ulicą Przybyszewskiego, zaś od wschodu ulicą Konopnickiej[2].

Historia

Park założony został w 1817 roku jako park typu angielskiego, początkowo na terenach pocegielnianych, stąd zwany dawniej Parkiem Cegielnia. W początku XX wieku był zwany Laskiem przy Cegielni. Park ostatecznie ukształtowany został w latach dwudziestych XX wieku.

Przed I wojną światową w parku stał pomnik Bismarcka (rozebrany w 1926 roku). W 1909 roku, w 150. rocznicę urodzin poety Friedricha Schillera, postawiono marmurową ławkę z jego popiersiem (tzw. ławkę Schillera, odrestaurowaną w 2004 i 2005 roku), a powstały w ten sposób zakątek parku nazywano Idyllą. Również w tym okresie istniała w parku największa w całej prowincji zachodniopruskiej letnia restauracja Gustava Behrenda (4 000 miejsc, muszla koncertowa) uchodziła za największe miejsce wycieczkowe w Prusach Zachodnich. Na Wiśle przy ul. Przybyszewskiego istniała przystań wioślarska. Park był wówczas (jak i w okresie międzywojennym) tętniącym życiem miejscem spotkań i spacerów. W 1937 roku w parku odsłonięto pomnik ku czci żołnierzy Wojsk Balonowych autorstwa Michała Kamieńskiego, który został zniszczony jesienią 1939 roku podczas działań wojennych. W latach 60. XX wieku zlikwidowano 2 stawy, dewastacji uległy też różne elementy małej architektury. W parku znajduje się tor saneczkowy[3].

Od roku 2004 do dziś sukcesywnie remontowany - wymieniono oraz wprowadzono nowe elementy małej architektury (latarnie, ławki, toalety, siedziska, stoły szachowe, kosze na śmieci, donice z kwiatami) oraz zainstalowano monitoring wizyjny. Ponadto wybudowano muszlę koncertową, poddano renowacji fontannę, urządzono boisko sportowe, siłownię zewnętrzną i place zabaw[4][5].

Charakterystyka

Obszar parku nie jest specjalnie wyodrębniony z otoczenia, gdyż znaczna część tej dzielnicy charakteryzuje się rozwiniętą zielenią. Wzdłuż parku i ul. Bydgoskiej na długości około 1 km był założony charakterystyczny ciąg do konnej jazdy, zamieniony następnie na torowisko tramwajów w związku z poszerzeniem ul. Bydgoskiej i pełniący rolę torowiska tramwajowego do dziś[6].

Park położony jest na skarpie, w urozmaiconym, falistym terenie, odznacza się malowniczością. Charakteryzuje go powiązanie układów regularnych (klomby, kwietniki, sadzawka) z formami krajobrazowymi. Tworzą je swobodnie skupione grupy drzew, lasków i zagajników, rozmieszczone wśród otwartych zieleńców, a między nimi wiją się kręte, boczne ścieżki i błyszczą wody małych stawów, będących pozostałościami po dawnych wyrobiskach cegielni. Jedną z większych atrakcji jest dolina ze stawem z łabędziami i ze sztuczną kaskadą[1].

W obręb perspektyw i widoków parkowych wciągnięto graniczący od południa teren błoń nadwiślańskich dokąd prowadzi mostek przez starorzecze - Martwą Wisłę[7].

Roślinność

Drzewostan parkowy jest bardzo okazały, o bogatym składzie gatunkowym (63 gatunki i odmiany drzew oraz 26 gatunków krzewów rodzimych i egzotycznych)[1].

Drzewostan

Wśród drzew parku znajduje się wiele ciekawych okazów. Należą do nich:

Krzewy

Wśród krzewów występują:

Pomniki oraz instalacje artystyczne

NazwaData odsłonięciaZdjęcie
Ławka Schillera1909Ławka Shillera w Toruniu.jpg
Pomnik Żołnierzy Wojsk Balonowych1937/2020Pomnik Żołnierzy Wojsk Balonowych w Toruniu.jpg

Ciekawostki

  • Jedynym śladem po miejskiej cegielni, pochodzenia jeszcze średniowiecznego jest nazwa ulicy Przy Cegielni[8].
  • Na zachód od Parku znajduje się obszerny teren założony w otoczeniu parkowym z dużym pawilonem z 1928 roku zaprojektowany przez Kazimierza Ulatowskiego i przeznaczony na cele wystawowe. Do 1939 roku odbywały się tam Krajowe Wystawy Ogrodnicze. Pawilon ten grał w serialu "Lekarze" szpital Copernicus[9].

Pory roku w parku

Wiosna

Lato

Jesień

Zima

Zobacz też

Przypisy

  1. a b c Ksenia Gimińska, Park Miejski na Bydgoskim Przedmieściu w Toruniu, Wydawnictwo Regionalnego Ośrodka Studiów i Ochrony Środowiska Kulturowego w Toruniu, Toruń 1997.
  2. JW Web Development, Toruń, Atrakcje Torunia, Przewodnik po Toruniu, Zwiedzanie Torunia z przewodnikiem, Przewodnicy miejscy Toruń przewodnik miejski Informacja turystyczna, Zabytki Torunia i kujawsko-pomorskiego, Muzea, Historia, Pierniki toruńskie, Twierdza Toruń, www.turystyka.torun.pl [dostęp 2017-01-18] (pol.).
  3. Park miejski w Toruniu, www.parki.org.pl [dostęp 2017-01-18] (pol.).
  4. Rewitalizacja w parku na Bydgoskim | www.torun.pl, www.torun.pl [dostęp 2016-01-24].
  5. Park Miejski na Bydgoskim Przedmieściu | www.torun.pl, www.torun.pl [dostęp 2016-01-24].
  6. Park Miejski na Bydgoskim Przedmieściu | www.torun.pl, www.torun.pl [dostęp 2017-01-18] (pol.).
  7. Mostek nad Martówką gotowy, www.torun.pl [dostęp 2017-01-18] (pol.).
  8. JW Web Development, Toruń, Atrakcje Torunia, Przewodnik po Toruniu, Zwiedzanie Torunia z przewodnikiem, Przewodnicy miejscy Toruń przewodnik miejski Informacja turystyczna, Zabytki Torunia i kujawsko-pomorskiego, Muzea, Historia, Pierniki toruńskie, Twierdza Toruń, www.turystyka.torun.pl [dostęp 2017-01-18] (pol.).
  9. Magdalena Janowska, Poznaj historię budynku, który "gra" Szpital Copernicus w serialu "Lekarze", „pomorska.pl” [dostęp 2017-01-18] (pol.).

Literatura przedmiotu

Media użyte na tej stronie

Toruń location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa miasta Toruń, Polska
Kuyavian-Pomeranian Voivodeship location map.svg
(c) SANtosito, CC BY-SA 4.0
Location map of Kuyavian-Pomeranian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.83 N
  • S: 52.28 N
  • W: 17.16 E
  • E: 19.88 E
Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Green pog.svg
Shiny green button/marker widget.
Park Miejski latem,Toruń44.jpg
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Park Miejski latem,Toruń44
Martówka (Martwa Wisła w Toruniu).jpg
Autor: Michał Sulik, Licencja: CC BY 3.0
Martówka (Martwa Wisła w Toruniu)
Mała architektura w Parku Miejskim w Toruniu.jpg
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Mała architektura w Parku Miejskim w Toruniu
Park Miejski w Toruniu55.jpg
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Park Miejski w Toruniu55
Toruń, park miejski, Bygdoskie Przedmieście 3.JPG
Autor: Ola Zaparucha, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Toruń Bydgoskie Przedmieście, ul. Szosa Bydgoska - Park Miejski, po 1880, 1920 zabytek nr A/684)
Martwa Wisła w Toruniu.jpg
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Martwa Wisła w Toruniu
Park Miejski latem,Toruń6.jpg
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Park Miejski latem,Toruń
Martwa Wisła - Toruń.JPG
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Martwa Wisła - Toruń
Park Miejski zimą,Toruń.jpg
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Park Miejski zimą,Toruń
Ławka Shillera w Toruniu.jpg
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Ławka Shillera w Toruniu
Park Miejski w Toruniu4.jpg
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Park Miejski w Toruniu4
Park Miejski w Toruniu1.jpg
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Park Miejski w Toruniu1
Park Miejski jesienią,Toruń.jpg
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Park Miejski jesienią,Toruń
Park Miejski w Toruniu77.jpg
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Park Miejski w Toruniu77
Park Miejski jesienią,Toruń5.jpg
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Park Miejski jesienią,Toruń5
Rabaty w parku miejskim w Toruniu.JPG
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Rabaty w parku miejskim w Toruniu
Ogród Muzyków w Toruniu, wiosna.jpg
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Ogród Muzyków w Toruniu, wiosna
Park Miejski - fontanna parkowa w Toruniu.jpg
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Park Miejski - fontanna parkowa w Toruniu
Park Miejski w Toruniu - jesień 2015.jpg
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Park Miejski w Toruniu - jesień 2015
Błonia nadwiślańskie - Toruń.JPG
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Błonia nadwiślańskie - Toruń
Park na Bydgoskim Przedmieściu w Toruniu.jpg
Autor: Dusiak90, Licencja: CC BY 3.0
Toruń, park miejski, 1817, po 1880, 1920
Park Miejski latem,Toruń.jpg
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Park Miejski latem,Toruń
Toruń, park miejski zimą, ul. Szosa Bydgoska (2).jpg
Autor: Ola Zaparucha, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Toruń Bydgoskie Przedmieście, ul. Szosa Bydgoska - Park Miejski, po 1880, 1920 zabytek nr A/684)
Park na Bydgoskim w Toruniu.jpg
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Park na Bydgoskim w Toruniu
Park Miejski w Toruniu (zima).jpg
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Park Miejski w Toruniu (zima)
Łabędzie w Parku Miejskim w Toruniu.jpg
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Łabędzie w Parku Miejskim w Toruniu
Park Miejski na Bydgoskim Przedmieściu w Toruniu.jpg
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Park Miejski na Bydgoskim Przedmieściu w Toruniu
Park Miejski jesienią,Toruń2.jpg
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Park Miejski jesienią,Toruń2
Pomnik Żołnierzy Wojsk Balonowych w Toruniu.jpg
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Pomnik Żołnierzy Wojsk Balonowych w Toruniu
Park Miejski zimą,Toruń8.jpg
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Park Miejski zimą,Toruń8
Toruń, park miejski zimą, ul. Szosa Bydgoska (1).jpg
Autor: Ola Zaparucha, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Toruń Bydgoskie Przedmieście, ul. Szosa Bydgoska - Park Miejski, po 1880, 1920 zabytek nr A/684)
Park Miejski latem,Toruń4.jpg
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Park Miejski latem,Toruń4