Paul Kagame

Paul Kagame
Ilustracja
Paul Kagame (2014)
Data i miejsce urodzenia

23 października 1957
Gitarama

Prezydent Republiki Rwandy
Okres

od 24 marca 2000[1]

Przynależność polityczna

Rwandyjski Front Patriotyczny

Pierwsza dama

Jeannette Kagame

Poprzednik

Pasteur Bizimungu

Odznaczenia
Krzyż Wielki Orderu Narodowego Beninu Wielka Wstęga Orderu Pionierów Liberii Wielki Komandor Orderu Perły Afryki (Uganda) Medal Rzeki Kagery (Uganda)
Paul Kagame i Paul Wolfowitz, 5 marca 2003
Paul Kagame z Barackiem i Michelle Obamą, 23 września 2009
Paul Kagame i sekretarz stanu Stanów Zjednoczonych John Kerry, 24 stycznia 2014

Paul Kagame(ur. 23 października 1957 w Gitaramie) – rwandyjski polityk, założyciel i lider Rwandyjskiego Frontu Patriotycznego, w latach 1994–2000 wiceprezydent i minister obrony, od 24 marca 2000 prezydent Rwandy (do 22 kwietnia 2000 pełniący obowiązki).

W latach 2018–2019 przewodniczący Unii Afrykańskiej[2].

Młodość i pobyt w Ugandzie

Paul Kagame urodził się w rodzinie pochodzącej z plemienia Tutsi w 1957 roku w Gitaramie w Prefekturze Południowej w Rwandzie. W listopadzie 1959 roku w Rwandzie doszło do rewolty, wznieconej przez plemię Hutu i obalenia króla Kigeli V. W wyniku walk śmierć poniosło 150 tysięcy osób, w tym wiele z plemienia Tutsi. Setki tysięcy Tutsi zmuszonych było uciekać do sąsiedniej Ugandy i Burundi. Wśród nich była także rodzina Kagame, która w 1960 roku opuściła Rwandę i uciekła na północ do Ugandy. W 1962 roku osiedliła się w obozie dla uchodźców w Gahunge, w którym Paul Kagame spędził lata swojego dzieciństwa. Uczęszczał tam do Ntare Secondary School w mieście Mbarara[3].

W 1979 roku Kagame rozpoczął swoją karierę wojskową. Wstąpił wówczas do Narodowej Armii Oporu (NRA, National Resistance Army), dowodzonej przez Yoweri Museveniego. Spędził w jej szeregach kilka lat, walcząc jako partyzant przeciw rządowi prezydenta Ugandy Miltona Obote w wojnie powszechnie określanej jako tzw. wojna w buszu.

W lipcu 1985 roku Obote został pozbawiony władzy w wyniku zamachu stanu, dokonanego przez generała Tito Okello. W 1986 roku Narodowy Ruch Oporu odsunął od władzy Okello, a Yoweri Museveni objął stanowisko prezydenta Ugandy.

W 1985 roku Kagame, razem z przyjacielem Fredem Rwigemą, założył Rwandyjski Front Patriotyczny (RPF, Rwandan Patriotic Front), który utworzyli głównie rwandyjscy uchodźcy Tutsi, walczący wcześniej w szeregach NRA. RPF rezydował w Ugandzie, a w 1986 roku Kagame został szefem jego wywiadu wojskowego.

Walki i wojna domowa w Rwandzie

W październiku 1990 roku, w czasie gdy Paul Kagame przebywał na szkoleniu wojskowym w Fort Leavenworth w Kansas w USA, siły RPF dokonały inwazji na Rwandę. W walkach zginął Rwigema, a Kagame został nowym dowódcą Frontu. Inwazja Rwandyjskiego Frontu Patriotycznego powtórzyła się rok później, a Rwanda pogrążyła się w wojnie domowej[4].

Zakończenie walk przyniosło dopiero porozumienie w Aruszy (Tanzania), podpisane 4 sierpnia 1993[5]. Zakładało ono włączenie RPF do rządu jedności narodowej, udział RPF w obradach parlamentu oraz przeprowadzenie w ciągu 22 miesięcy wyborów generalnych. Jednak pomimo porozumienia konflikt między Hutu i Tutsi nie został rozwiązany i tlił się nadal.

6 kwietnia 1994 w Kigali doszło do zestrzelenia samolotu z prezydentem Rwandy Juvénalem Habyarimaną i prezydentem Burundi Cyprienem Ntaryamirą na pokładzie. Hutu oskarżyli Tutsi o śmierć prezydenta i rozpoczęli ich eksterminację, co doprowadziło do wybuchu wojny domowej i rozpoczęcia jednego z największych ludobójstw XX wieku. W ciągu 100 dni walk zamordowano od 800 tysięcy do 1 mln Tutsi. W lipcu 1994 roku RPF pod dowództwem Kagame ostatecznie pokonał wojska rządowe Rwandy, bojówki Interahamwe oraz Impuzamugambi i przejął władzę w kraju. W obawie przed zemstą tysiące Hutu opuściło kraj i uciekło do sąsiedniego Zairu[6][7][8].

Prezydentem Rwandy w lipcu 1994 roku został Pasteur Bizimungu. 19 lipca 1994 mianował on Paula Kagame wiceprezydentem i ministrem obrony. Obie funkcje Kagame pełnił do marca 2000 roku.

Jako wiceprezydent i minister obrony, Kagame był szczególnie aktywny podczas I wojny domowej w sąsiedniej Demokratycznej Republice Konga w latach 1996–1997, a następnie w czasie II wojny domowej w tym kraju w latach 1998–2003, w której Rwanda wspierała w walkach bojowników z plemienia Tutsi w walkach z organizacjami partyzanckimi Hutu – uchodźcami z Rwandy[9].

Prezydentura

17 kwietnia 2000 Kagame został wybrany prezydentem przez Zgromadzenie Narodowe, po usunięciu z tego stanowiska Pasteura Bizimungu. Powodem odsunięcia go od władzy był konflikt Bizimungu z Kagame. 22 kwietnia 2000 został uroczyście zaprzysiężony na stanowisku.

25 sierpnia 2003 w kraju przeprowadzono wybory prezydenckie, w których Kagame zdobył 95% głosów poparcia i został wybrany szefem państwa na 7-letnią kadencję[10][11].

W czasie prezydentury Kagame doszło do szczególnego pogorszenia stosunków rwandyjsko-francuskich. W marcu 2004 roku Kagame publicznie skrytykował Francję za brak zaangażowania w przeciwdziałanie ludobójstwu w Rwandzie, co wywołało pierwszy poważny kryzys dyplomatyczny. W listopadzie 2006 roku Rwanda zerwała stosunki dyplomatyczne z Francją i nakazała opuszczenie kraju w ciągu 24 godzin przez dyplomatów francuskich[12] po tym, jak francuski sąd oskarżył 9 wysokich rangą urzędników rwandyjskich o dokonanie zamachu na samolot prezydenta Habyarimany w kwietniu 1994 roku z rozkazu Kagame[13].

Jako prezydent zarządził, by w Rwandzie nie używać pojęć określających przynależność etniczną, co ma posłużyć zakopaniu przepaści między Tutsi i Hutu. Walczył z nienawiścią etniczną, przestępczością, korupcją, rozbudowywał sieć dróg, inwestował w oświatę, usprawnił administrację. Dzięki podniesieniu kraju z ruiny, Kagame mimo autokratycznego stylu rządzenia i wprowadzenia dyktatury monopartyjnej stał się faworytem państw Zachodu i przyciągał tamtejszych inwestorów[14].

W styczniu i w lutym 2009 roku rwandyjskie wojska wzięły udział w ofensywie w Demokratycznej Republice Kongo przeciw siłom FLDR.

W maju 2010 roku prezydent Kagame został kandydatem RPF w wyborach prezydenckich[15]. W wyborach 9 sierpnia 2010 naprzeciw niego stanęło jeszcze troje kontrkandydatów, wszyscy wywodzący się z partii wspierających politykę RPF. Według oficjalnych wyników zdobył 93,08% głosów poparcia, uzyskując tym samym reelekcję na drugą 7-letnią kadencję. Opozycja uznała wybory za „grę pozorów” i odrzuciła ich wyniki, oskarżając władze o tłamszenie w kraju demokracji[16].

W wyborach prezydenckich 4 sierpnia 2017 Paul Kagame został wybrany na trzecią kadencję, po zdobyciu ponad 98% głosów[17].

Życie prywatne

Kagame jest od 1989 roku żonaty z Jeanette Nyiramongi. Mają czwórkę dzieci.

Przypisy

  1. Do 22 kwietnia 2000 pełniący obowiązki
  2. President Paul Kagame, Elected as New Chairperson of the African Union for the year 2018 | African Union, au.int [dostęp 2020-04-01].
  3. President attends Ntare School day. statehouse.go.ug. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-02-11)]., State House of the Republic of Uganda
  4. Rwanda Civil War, Global Security.org
  5. Arusha Agreement
  6. Rwanda: How the genocide happened, BBC News, 1 kwietnia 2004
  7. Kalendarium wydarzeń wojny domowej (en.)
  8. Wojna domowa w 1994 (en.). [dostęp 2007-01-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-02-24)].
  9. Q&A: DR Congo conflict, BBC News, 15 grudnia 2004
  10. Elections in Rwanda, African Elections Database
  11. Incumbent wins in Rwanda's first presidential vote since genocide, USAToday, 26 sierpnia 2003
  12. Ties frayed by decades of tension, BBC News, 24 listopada 2006
  13. Rwanda leader defiant on killing claim, BBC News, 30 stycznia 2007
  14. Wojciech Jagielski: Paul Kagame - dobry tyran z Rwandy wp.pl, 19 września 2013
  15. Rwanda: Kagame Elected RPF Candidate. allAfrica.com, 16 maja 2010. [dostęp 2010-08-11]. (ang.).
  16. Rwanda's Kagame wins election by landslide. Reuters, 11 sierpnia 2010. [dostęp 2010-08-11]. (ang.).
  17. IBYAVUYE MU MATORA YA PEREZIDA WA REPUBULIKA YO KU WA 04 KANAMA 2017, National Electoral Commission [dostęp 2018-07-31].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Kagera River Medal (Uganda) - ribbon bar.png
Autor: McOleo, Licencja: CC BY 3.0
Ribbon bar of the Kagera River Medal (Uganda)
Flag of the African Union.svg
Flag of the African Union
Secretary Kerry Chats With Rwandan President Kagame in Davos (12120568665).jpg
U.S. Secretary of State John Kerry chats backstage with Rwandan President Paul Kagame after delivering the keynote speech at the World Economic Forum in Davos, Switzerland, on January 24, 2014. [State Department photo/ Public Domain]
Kagame and Wolfowitz.jpg
Deputy Secretary of Defense Paul Wolfowitz (right) escorts Rwandan President Paul Kagame into the Pentagon on March 5, 2003. The two men will meet to discuss a range of bilateral security issues.
Order of the Pioneers of Liberia - ribbon bar.png
Autor: McOleo, Licencja: CC0
Ribbon bar of the Order of the Pioneers of Liberia
Paul Kagame 2014.jpg
Autor: Вени Марковски | Veni Markovski, Licencja: CC BY-SA 4.0
Rwandan PRESIDENT KAGAME ATTENDS THE NEPAD@20 SYMPOSIUM Virtual Meeting in Kigali, Rwanda
Order of the Pearl of Africa (Uganda) - ribbon bar.gif
Autor: McOleo, Licencja: CC0
Ribbon bar of the Order of the Pearl of Africa (Uganda)
BEN National Order of Dahomey - Grand Cross BAR.png
Baretka Krzyża Wielkiego Narodowego Orderu Dahomeju
Coat of arms of Rwanda.svg
Coat of arms of Rwanda
Paul Kagame with Obamas.jpg
President Barack Obama and First Lady Michelle Obama pose for a photo during a reception at the Metropolitan Museum in New York with Paul Kagame of Rwanda.