Pawło Skoropadski

Pawło Skoropadski

Data i miejsce urodzenia	15 maja 1873 Wiesbaden, Wielkie Księstwo Hesji, Cesarstwo Niemieckie
Data i miejsce śmierci	26 kwietnia 1945 Metten, III Rzesza
Hetman Ukrainy
Okres	od 29 kwietnia 1918 do 14 grudnia 1918
Poprzednik	Mychajło Hruszewski jako przewodniczący Ukraińskiej Centralnej Rady
Następca	Wołodymyr Wynnyczenko jako przewodniczący Dyrektoriatu Ukraińskiej Republiki Ludowej
Odznaczenia

Pawło Skoropadski (ukr. Павло Скоропадський, ur. 15 maja 1873 w Wiesbaden, zm. 26 kwietnia 1945 w Metten) – ukraiński polityk і wojskowy. Generał lejtnant Armii Imperium Rosyjskiego. Od 29 kwietnia 1918 do 14 grudnia 1918 hetman – głowa Państwa Ukraińskiego^[1].

Życiorys

Służył w armii carskiej, uczestniczył w wojnie rosyjsko-japońskiej 1904-1905. W 1906 otrzymał stopień pułkownika, w 1912 generała-majora, w 1916 generała-lejtnanta. Adiutant generalny Mikołaja II w 1905.

W czasie I wojny światowej dowodził m.in. 1 kawaleryjską dywizją gwardii i 34 korpusem armijnym Armii Imperium Rosyjskiego. 29 kwietnia 1918 z poparciem armii niemieckiej, okupującej Ukrainę od traktatu brzeskiego, przejął władzę w Ukraińskiej Republice Ludowej i obwołał się hetmanem. Nastąpiło to w konsekwencji porozumienia Skoropadskiego z gen. Wilhelmem Groenerem, wówczas szefem marszałka von Eichhorna, dowódcy wojsk okupacyjnych na Ukrainie^[2].

Jako formalną nazwę swojego kraju Skoropadski wprowadził określenie Państwo Ukraińskie (ukr. Українська Держава). Państwo to pozostawało pod protektoratem wojsk niemieckich i austro-węgierskich, jednocześnie osłaniających kraj od agresji ze strony Rosji Sowieckiej i inwazji Armii Czerwonej. Władzę hetmańską sprawował do 14 grudnia 1918, mianując trzy gabinety rządowe, oparte o środowiska konserwatywne.

Po klęsce Państw Centralnych w I wojnie światowej, zawieszeniu broni na froncie zachodnim (11 listopada 1918 r.) i – w konsekwencji jego warunków – rozpoczęciu wycofywania wojsk niemieckich tzw. Ober-Ostu ze wschodu, Skoropadski (znany dotychczas z poglądów monarchistycznych) zmienił swoją taktykę i wypowiedział się za natychmiastowym zjednoczeniem Ukrainy z państwem rosyjskim^[3]. W późniejszych dniach został obalony przez Symona Petlurę z pomocą korpusu Strzelców Siczowych w grudniu 1918. Wyjechał z Kijowa w przebraniu, razem z wycofującymi się Niemcami.

Wraz z rodziną przeniósł się do Berlina, następnie do Szwajcarii, by ostatecznie osiedlić się w Wannsee. Działał w emigracyjnych ukraińskich organizacjach politycznych. W 1939 skrytykował zajęcie przez wojska węgierskie Zakarpacia. W czasie II wojny światowej zabiegał o uwolnienie z niemieckich obozów koncentracyjnych ukraińskich działaczy nacjonalistycznych, takich jak Stepan Bandera, Jarosław Stećko czy Andrij Melnyk. Skoropadski próbował zjednoczyć wszystkie siły ukraińskie, będące w diasporze. Nie podzielał nadziei niektórych na to, że Niemcy przywrócą ukraińską państwowość.

16 kwietnia 1945 został śmiertelnie ranny podczas alianckiego bombardowania. Zmarł kilka dni później w szpitalu w Metten. Pochowany został na cmentarzu w Oberstdorfie^[4].

Galeria

• 

  Skoropadski w 1904

• 

  Pawło Skoropadski w stopniu pułkownika Armii Imperium Rosyjskiego

• 

  Skoropadski w 1918

• 

  Pawło Skoropadsky i cesarz Wilhelm II w 1918

• 

  Grób Pawła Skoropadskiego w Oberstdorfie

• 

  Wizerunek Pawło Skoropadskiego na muralu w Kijowie

Przypisy

Bibliografia

• Jan Jacek Bruski, Petlurowcy, Kraków 2004, Wyd. Arcana, ISBN 83-86225-03-3.
• Henryk Józewski, Zamiast pamiętnika, Zeszyty Historyczne, z. 59,60,63, Paryż 1982-1983
• Karol Wędziagolski, Pamiętniki: wojna i rewolucja, kontrrewolucja, bolszewicki przewrót, warszawski epilog, wyd. I krajowe, Warszawa 2007, Wydawnictwo Iskry, ISBN 978-83-244-0036-2.