Pierwszy arbitraż wiedeński
Pierwszy arbitraż wiedeński – traktat z 2 listopada 1938 roku, w wyniku którego Węgrom przyznano terytorium o powierzchni 11 927 km², zamieszkane przez 852 tys. osób (południową Słowację i Ruś Zakarpacką). Na tym obszarze 59% ludności (502 680) stanowili obywatele narodowości węgierskiej, 100 tys. osób narodowości słowackiej przekroczyło granicę, wyjeżdżając na Słowację.
Negocjacje prowadzone były w wiedeńskim pałacu Belweder. Członkami delegacji z następujących państw byli:
- Niemiec – minister spraw zagranicznych III Rzeszy Joachim von Ribbentrop, obecny był także marszałek Rzeszy Hermann Göring
- Włoch – minister spraw zagranicznych Galeazzo Ciano
- Węgier – minister spraw zagranicznych Kálmán Kánya i minister oświaty, późniejszy premier Pál Teleki
- Czechosłowacji – minister spraw zagranicznych František Chvalkovský i Ivan Krno, a wskutek rozpadu Czechosłowacji udział brali również przedstawiciele
- Słowacji – premier Jozef Tiso i minister sprawiedliwości Ferdinand Ďurčanský
- Ukrainy Karpackiej – premier Augustyn Wołoszyn.
Powstała na mocy arbitrażu granica przebiegała wzdłuż linii: Senec–Galanta–Vráble–Levice–Łuczeniec–Rymawska Sobota–Jelšava–Rożniawa–Koszyce. Granica czechosłowacko-węgierska w tym kształcie przestała istnieć 10 lutego 1947 roku.
do 15 października 1947 część Węgier
tzw. Południowa Słowacja, od 2 listopada 1938 do 8 maja 1945 należała do Węgier
część wschodniej Słowacji w okolicy Stakčína i Sobranec, od 4 kwietnia 1939 do 8 maja 1945 należała do Węgier
Devín i Petržalka, od 1/20 listopada 1938 do 1945 należały do Niemiec
strefa niemiecka, ustanowiona umową między Niemcami a Słowacją, 23 marca 1939
Polskie zyski
Po układzie monachijskim i pierwszym arbitrażu Słowacja została zmuszona do negocjacji z Polską. W wyniku tych negocjacji 1 grudnia Polska uzyskała na północy Słowacji (na terytoriach Orawy i Spisza) 226 km² i 4280 mieszkańców. Już we wrześniu 1939 r. terytoria te Polska straciła w wyniku ataku słowackich wojsk na Polskę.
Linki zewnętrzne
- https://legal.un.org/riaa/cases/vol_XXVIII/401-406.pdf
- https://web.archive.org/web/20070819001435/http://www.hungarian-history.hu/lib/woja/woja19.htm#cim1
- https://halshs.archives-ouvertes.fr/halshs-01261457/document
Zobacz też
Media użyte na tej stronie
Autor: Martin Proehl / Murli, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Map of Slovakia with border-changes in the south and east against Hungary & Germany (1939-1945)
- 1 — Bratislava bridgehead, part of Hungary until 15 October 1947
- 2 — Southern Slovakia, from 2 November 1938 until 1945 to Hungary, due to the First Vienna Award
- 3 — Strip of land in eastern Slovakia around the cities of Stakčín & Sobrance, part of Hungary from 4 April 1939 (following the Slovak–Hungarian War) until 1945
- 4 — Devín and Petržalka (now parts of the city of Bratislava), from 1938 until 1945 part of Germany
- 5 — German “Protection Zone”, military occupation as a result of the protection treaty with Slovakia