Placówki dyplomatyczne Wojska Polskiego II RP

Tadeusz Rozwadowski, szef Polskiej Misji Wojskowej w Paryżu, 1919

Placówki dyplomatyczne Wojska Polskiego II RP – organy szczególne administracji wojskowej okresu II Rzeczypospolitej Polskiej. Były to przede wszystkim attachaty wojskowe przy Ambasadach Rzeczypospolitej Polskiej.

Zadania

Do zadań polskiej wojskowej służby dyplomatycznej tuż po zakończeniu I wojny światowej należały:

  • zabezpieczenie bytu i organizacja powrotu do ojczyzny jeńców wojennych narodowości polskiej
  • objęcie kontrolą i sprowadzenie do kraju licznych polskich formacji wojskowych, głównie z Rosji, Francji i Włoch
  • zakup i transport sprzętu dla armii odradzającego się Państwa Polskiego
  • pozyskiwanie pomocy w świetle narastającego konfliktu z bolszewicką Rosją

Wojskowe placówki dyplomatyczne w czerwcu 1919

Wojskowe placówki dyplomatyczne 1 października 1920 roku

„Spis placówek wojskowo-dyplomatycznych Rzeczypospolitej Polskiej stan z dnia 1 października 1920 roku”[1]

  • attaché wojskowy przy Poselstwie Polskim w Bernie – rtm. Zygmunt Ołdakowski
  • attaché wojskowy przy Poselstwie Polskim w Belgradzie – ppłk Aleksander Powroźnicki
  • attaché wojskowy przy Poselstwie Polskim w Brukseli – mjr August Starzeński
  • attaché wojskowy przy delegacie Rządu Polskiego w Budapeszcie – mjr Albert Wielopolski
  • attaché wojskowy przy Poselstwie Polskim w Bukareszcie – mjr pd SG dr Olgierd Górka
    • pomocnik attaché wojskowego – rtm. Jan Jurjewicz
  • attaché wojskowy przy Poselstwie Polskim w Helsingforsie – płk Mieczysław Pożerski
    • pomocnik attaché wojskowego – ppor. Feliks Bock
  • attaché wojskowy przy Poselstwie Polskim w Kopenhadze – ppłk Roman Małachowski
  • attaché wojskowy przy Poselstwie Polskim w Paryżu – wakat
    • pomocnik attaché wojskowego – rtm. Witold Dowbor
    • oficerowie łącznikowi Naczelnego Dowództwa Wojska Polskiego przy sztabie marszałka Focha – kpt. Ludwik Hieronim Morstin i por. Aleksander Zaleski
  • delegat Naczelnego Dowództwa Wojska Polskiego przy głównodowodzącym Armii Estońskiej w Rewlu – rtm. Stanisław Bogusławski
  • delegat Naczelnego Dowództwa Wojska Polskiego przy głównodowodzącym Armii Łotewskiej w Rydze – mjr pd SG Aleksander Zygmunt Myszkowski
    • pomocnik – por. Eugeniusz Kaniewski
  • attaché wojskowy przy Poselstwie Polskim w Rzymie – mjr Mieczysław Poniński
    • pomocnik attaché wojskowego – mjr Jan Pogorski ps. „Jan z Kościelca”
    • pomocnik attaché wojskowego – kpt. Maksymilian Kukowski
  • attaché wojskowy przy Poselstwie Polskim w Sztokholmie – kpt. mar. Stefan Frankowski
  • attaché wojskowy przy Poselstwie Polskim w Tokio i attaché wojskowy przy Przedstawicielstwie Polskim w Chinach – płk pd SG Paweł Aleksandrowicz
  • attaché wojskowy i morski przy Poselstwie Polskim w Waszyngtonie – mjr mar. Grzegorz Piotrowski
  • attaché wojskowy przy Przedstawicielstwie Polskim w Wiedniu – wakat
    • pomocnik attaché wojskowego – por. Jerzy Paweł Oleziński
  • pełnomocnik wojskowy przy Delegacji polskiej przy Wysokiej Porcie w Konstantynopolu – gen. ppor. Józef Porzecki
  • pełnomocnik wojskowy i morski przy Poselstwie Polskim w Londynie – kontradm. Wacław Kłoczkowski
    • pomocnik pełnomocnika – rtm. Józef Górski
  • zastępca szefa Misji przy głównodowodzącym Siłą Zbrojną w południowej Rosji w Sewastopolu – – por. Stefan Michalski

Wojskowe placówki dyplomatyczne w 1939

Obsada personalna w marcu 1939[2][a]
  • attaché wojskowy w Belgradzie i Sofii – ppłk Tadeusz Wasilewski[b] (1938–1939)
  • attaché wojskowy i lotniczy w Berlinie – ppłk dypl. Antoni Szymański (1 IV 1932 – 3 IX 1939)
    • pomocnik ds. lotniczych – płk lotn. Adam Stefan Kowalczyk
    • pomocnik attaché – kpt. dypl. art. Leszek Marian Biały
  • attaché wojskowy w Bernie – ppłk dypl. Antoni Szymański (1 VII – 3 IX 1939)
  • attaché wojskowy w Brukseli z siedzibą w Paryżu – płk dypl. art. Wojciech Fyda[c]
  • attaché wojskowy w Budapeszcie – ppłk dypl. Jan Emisarski (1939–1940)
  • attaché wojskowy w Bukareszcie – płk dypl. Tadeusz Zakrzewski (1937–1941)
    • pomocnik attaché – mjr dypl. piech. Marian Zimnal
  • attaché wojskowy w Helsinkach – ppłk dypl. art. Łoś Władysław Gotfryd Ludwik
  • attaché wojskowy w Kownie – płk dypl. Leon Mitkiewicz-Żołłtek (1938 – X 1939)
  • attaché wojskowy w Lizbonie – ppłk dypl. art. Aleksander Kędzior
    • pomocnik attaché – kpt. br. panc. Stefanowicz Aleksander II
  • attaché wojskowy i lotniczy w Londynie – ppłk dypl. lotn. Kwieciński Bogdan Józef
  • attaché wojskowy w Moskwie – ppłk dypl. piech. Konstanty Zaborowski
    • attaché lotniczy – ppłk dypl. lotn. Stanisław Szczekowski[e]
  • attaché wojskowy w Paryżu – płk dypl. Wojciech Fyda[c] (IV 1936 – XI 1939)
    • attaché lotniczy – ppłk lotn. Piniński Franciszek Ksawery
    • pomocnik attaché wojskowego i lotniczego – ppłk dypl. piech. Gustaw Dobiesław Bogumił Łowczowski[d]
    • przy attaché – mjr int. Prochaska Franciszek
    • w dyspozycji attaché – kpt. piech. Kurczewski Mieczysław II
  • attaché wojskowy w Pradze – ppłk dypl. art. Bronisław Noel
  • attaché wojskowy w Sofii – ppłk dypl. piech. Wasilewski Tadeusz
  • attaché wojskowy w Sztokholmie z siedzibą w Warszawie – mjr dypl. Andrzej Marecki[f] (1936–1939)
  • attaché wojskowy w Talinie – ppłk dypl. Stanisław Szczekowski[e] (1936–1939)
  • attaché wojskowy w Rzymie – ppłk dypl. pil. Marian Romeyko (IV 1938 – V 1940)
  • attaché wojskowy i morski w Tokio – ppłk dypl. Jerzy Levittoux (1938–1939)
  • attaché wojskowy, lotniczy i morski w Waszyngtonie – ppłk lotn. inż. Chromiec Andrzej

Attachés wojskowi RP i ich pomocnicy według miejsca pełnionej służby

Poselstwo RP w Belgradzie
Flag of Bulgaria.svg
ppłk Aleksander Powroźnicki1919 – 1920
kpt. art. Józef Pędracki1921
mjr art. Stefan Michalskido 1 II 1924[5]28 pap
mjr / ppłk piech. Stanisław Edward GrodzkiV 1925 – III 1929
mjr / ppłk piech. Mieczysław Starzyński1929 – 16 IX 1933
mjr dypl. piech. Jan GrudzieńXII 1933 – †7 X 1936
ppłk dypl. piech. Tadeusz Wasilewski1938 – 1939
Poselstwo RP w Bukareszcie
Flag of Romania.svg
Attachés wojskowi
kpt. piech. Witold Ignacy Wielogłowski1922 (ad interim)pomocnik attachés wojskowego
ppłk kaw. Bolesław Wieniawa-DługoszowskiXI 1921 – 1923
mjr SG (kaw.) Witold Dzierżykraj-Morawski1923 – 1926dowódca szwadronu w 17 puł
ppłk dypl. piech. Jan Kowalewski1933 – 1937szef sztabu Obozu Zjednoczenia Narodowego
Pomocnicy attachés wojskowego
kpt. rez. piech. Witold Ignacy Wielogłowski1922 – 1923
Ambasada RP w Paryżu
Attachés wojskowi
mjr art. Józef Beck1922 – 1923stan nieczynny
Flag of France.svg
płk dypl. piech. Jerzy Ferek-Błeszyński14 II 1928 – 5 I 1936stan nieczynny
płk dypl. art. Wojciech Fyda24 IV – XI 1939
Pomocnicy attachés wojskowego
rtm. / mjr Witold Dowbor1920 – 1 III 1924[6][7]2 puł
Attachés morski w Londynie i Paryżu z siedzibą w Paryżu
kmdr ppor. Stanisław LasockiVIII 1939 – VII 1940
Ambasada RP w Moskwie (do 12 kwietnia 1934 roku – Poselstwo RP)
Flag of the Soviet Union.png
Attachés wojskowi
mjr SG (kaw.) Tadeusz Kobylańskido XI 1928dowódca szwadronu w 3 puł
mjr / ppłk dypl. piech. Jan KowalewskiXI 1928 – 1933attaché wojskowy w Bukareszcie
kpt. dypl. piech. Władysław Harlandp.o. V 1933 – XII 1935pomocnik attachés wojskowego
ppłk dypl. piech. Konstanty ZaborowskiXII 1935 – V 1939dowódca 79 pp
płk dypl. art. Stefan BrzeszczyńskiV – X 1939dowódca 1 (101) pal
Pomocnicy attachés wojskowego
por. art. Jan Szczepkowskido 1 IV 1924[8]8 pap w Płocku
rtm. / mjr SG Tadeusz Kobylańskiod 1 IV 1924attaché wojskowy w Moskwie
kpt. dypl. piech. Władysław HarlandIII 1932 – III 1937kierownik Samodzielniego Referatu Technicznego Oddziału II SG
mjr dypl. piech. mgr Stanisław Marcin Maleciński10 III 1937 – X 1939Oddział II Sztabu Naczelnego Wodza
attaché lotniczy
ppłk dypl. lotn. Stanisław Szczekowski[e]1939
  • Wiktor Drymmer – attaché wojskowy RP w Estonii, 1923–1929
  • Henryk Floyar-Rajchman – attaché wojskowy i morski RP w Tokio, 1928–1932
  • Stefan Frankowski – attaché morski RP w Szwecji, marzec 1919 – lipiec 1921
  • Jerzy Grobicki – attaché morski RP w Budapeszcie, 1921–1924
  • Wacław Jędrzejewicz – attaché wojskowy przy Poselstwie Polskim w Tokio, 1 kwietnia 1926 – jesień 1928 (przeniesiony w stan nieczynny).
  • Stanisław Kara – attaché wojskowy w Rydze i w Tallinie
  • Juliusz Kleeberg – attaché wojskowy przy Poselstwie Polskim w Kijowie, listopad 1918 – luty 1919
  • Aleksander Kędzior – attaché wojskowy przy Poselstwie Polskim w Lizbonie, od stycznia 1937
  • Konrad Libicki – attaché wojskowy przy Poselstwie Polskim w Helsinkach, listopad 1924 – grudzień 1927
  • Kazimierz Mach – attaché wojskowy w Waszyngtonie
  • Ignacy Matuszewski – attaché wojskowy RP w Rzymie, 1924–1926
  • Tadeusz Schaetzelattaché wojskowy RP w Konstantynopolu, 1923–1926
  • Zygmunt Wejchan – zastępca attaché wojskowego RP w Bukareszcie 1920–1923

Zobacz też

Uwagi

  1. Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939[3].
  2. ppłk Tadeusz Wasilewski był jednocześnie attaché wojskowym w Belgradzie i Sofii[2].
  3. a b płk Wojciech Fyda był jednocześnie attaché wojskowym w Paryżu i Brukseli[2].
  4. a b ppłk Gustaw Łowczowski był jednocześnie pomocnikiem attaché wojskowym w Paryżu i Brukseli[2].
  5. a b c ppłk Stanisław Szczekowski był jednocześnie attaché lotniczym w Moskwie i attaché wojskowym w Talinie[2].
  6. mjr dypl. Andrzej Marecki był jednocześnie kierownikiem samodzielnego referatu operacyjnego w oddziale III SG[4].

Przypisy

  1. Spis placówek wojskowo-dyplomatycznych Rzeczypospolitej Polskiej stan z dnia 1 X 1920 r., Instytut Józefa Piłsudskiego w Ameryce, sygn. 701/2/12, s. 290–291.
  2. a b c d e Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 428-429.
  3. Rocznik oficerski 1939 ↓, s. VI.
  4. Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 424.
  5. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 37 z 12 kwietnia 1924 roku, s. 210.
  6. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 27 z 20 marca 1924 roku, s. 134.
  7. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 36 z 9 kwietnia 1924 roku, s. 201.
  8. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 33 z 3 kwietnia 1924 roku, s. 183.

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Tadeusz Rozwadowski.jpg
Tadeusz Jordan Rozwadowski herbu Trąby (1866–1928) – polski wojskowy, feldmarschalleutnant cesarskiej i królewskiej Armii, generał broni Wojska Polskiego, szef Sztabu Generalnego Wojska Polskiego w latach 1918 i 1920–1921.
Orzełek II RP.svg
Autor: Poznaniak, Licencja: CC BY-SA 2.5
Orzełek Wojsk Lądowych II RP
Wacław Jędrzejewicz.jpg
Col. Wacław Jędrzejewicz, Polish officer, diplomat and historian. Organizer and President of Instytut Józefa Piłsudskiego in NYC.
Generał Wieniawa.jpg
Portret z lat 30.

Author unknown

Source press: IKC (Ilustrowany Kurier Codzienny) 1932
Schaetzel T.jpg
Colonel Tadeusz Schaetzel , Polish diplomat and officer of Polish Secret Services before WW II
Leon Mitkiewicz.jpg
Col. Leon Mitkiewicz, Polish officer, diplomat (attache militare of Poland in Kaunas /Lithuania/), during WW II chief of Polish intelligence in London
Jerzy Ferek-Bleszynski.jpg
Col. Jerzy Błeszyński-Ferek, officer of Polish inteligence services before and during WW II,chief of Polish intelligence services in 1928, later attache militare of Poland in France,