Pomnik Powstania Warszawskiego

Pomnik Powstania Warszawskiego – panorama
Pomnik Powstania Warszawskiego
Ilustracja
Monument od strony zachodniej
Państwo

 Polska

Miejscowość

Warszawa

Miejsce

plac Krasińskich

Projektant

Wincenty Kućma
Jacek Budyn

Całkowita wysokość

10 m

Data odsłonięcia

1 sierpnia 1989

Położenie na mapie Warszawy
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Pomnik Powstania Warszawskiego”
Ziemia52°14′58″N 21°00′21″E/52,249444 21,005833

Pomnik Powstania Warszawskiego – monumentalny pomnik ku czci bohaterów powstania warszawskiego zlokalizowany na wschodniej stronie placu Krasińskich w Warszawie.

Opis

Akt erekcyjny pomnika wmurowano 31 lipca 1984, w przeddzień 40. rocznicy wybuchu powstania[1]. Monument wzniesiono w oparciu o jeden z trzech projektów nadesłanych na konkurs ogłoszony w grudniu 1984 przez Zarząd Tymczasowy Komitetu Budowy Pomnika Bohaterów Powstania Warszawskiego 1944[2].

Budowę pomnika poprzedziła zbiórka pieniędzy i surowców potrzebnych do jego wykonania.[3] Pomnik tworzą postacie powstańców. Część z powstańców wchodzi do kanału (nawiązanie do ewakuacji Starówki), a część wybiega spod konstrukcji przypominającej walące się ściany i cegły spadające w wyniku wielkiego wybuchu.

Monument został odsłonięty 1 sierpnia 1989 przez prezydenta Wojciecha Jaruzelskiego i poświęcony przez prymasa Józefa Glempa[4].

Pomnik był miejscem historycznych wydarzeń. Podczas uroczystości 50 rocznicy wybuchu powstania warszawskiego w 1994 prezydent Niemiec Roman Herzog jako pierwszy Niemiec w historii przeprosił Polaków za zbrodnie dokonane przez Niemców w czasie II wojny światowej. Herzog powiedział również, że:

[...] To wywołuje w nas Niemcach wstyd, że nazwa naszego kraju i narodu jest już na zawsze związana z bólem i cierpieniem, które zostało zadane milionom Polaków[5] [...].

Tłem pomnika jest wybudowany w 1999 Gmach Sądu Najwyższego Rzeczypospolitej Polskiej[6].

Według zamysłu projektanta, profesora Wincentego Kućmy, pomnik stanowi jeden z elementów tryptyku, w skład którego wchodzą także: pomnik Obrońców Poczty Polskiej w Gdańsku (1979) oraz pomnik Poległym w Obronie Ojczyzny w Częstochowie (1985)[7].

Pomnik jest krytykowany przez niektórych architektów za rzekomy brak walorów artystycznych oraz nawiązanie do konwencji socrealistycznych[2].

Zobacz też

Przypisy

  1. Dobrosław Kobielski, Józef Zięba: Kronika lat 1944–1986 [w:] Kalendarz Warszawski'88. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1987, s. 56. ISBN 83-03-01684-9.
  2. a b Marta Leśniakowska: Architektura w Warszawie 1965–1989. Warszawa: Arkada Pracownia Historii Sztuki, 2005, s. 42. ISBN 83-908950-7-2.
  3. Jacek Zygmunt Sawicki, Pomnik jako pole bitwy, „Roczniki Nauk Społecznych”, 43 (3), 2017, s. 85–112, DOI10.18290/rns.2015.7(43).3-7, ISSN 2544-5812 [dostęp 2019-12-20] (pol.).
  4. Hanna Wardaszko. Kalendarz warszawski 1 IV–30 IX 1989. „Kronika Warszawy”. 81–84, s. 276, 1990. 
  5. Roman Herzog, bundespraesident.de.
  6. Paweł Giergoń: Warszawa – Pomnik Bohaterów Powstania Warszawskiego, Sztuka.net.
  7. Marek Mamoń: Ten częstochowski pomnik ma 185 elementów i waży ponad 15 ton. Jak powstał?, Gazeta.pl.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Warszawa outline with districts v4.svg
(c) Mfloryan at pl.wikipedia, CC BY 2.5
Mapa Warszawy - podkład lokalizacyjny
Masovian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Masovian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.55N
  • S: 50.95 N
  • W: 19.15 E
  • E: 23.25 E
Legenda pomnik.svg
Symbol pomnika do legendy mapy
Kotwica symbol.svg
Autor: Liftarn, Licencja: CC BY-SA 2.5
Kotwica symbol
Pomnik Powstania Warszawskiego w Warszawie 2019a.jpg
Autor: Adrian Grycuk, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Pomnik Powstania Warszawskiego w Warszawie
Warsaw Uprising Monument.jpg
Autor: PawełMM, Licencja: CC BY-SA 3.0
Warsaw Uprising Monument - panorama