Przedmieście św. Katarzyny w Toruniu

Przedmieście św. Katarzyny w Toruniu
(Wilhelmstadt)

Osiedle Torunia
Fragment zabudowy Przedmieścia św. Katarzyny, zwane dawniej Małym Berlinem (ul. Warszawska)
Państwo	Polska
Województwo	kujawsko-pomorskie
Miasto	Toruń
Położenie na mapie Torunia Przedmieście św. Katarzyny w Toruniu (Wilhelmstadt)
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Przedmieście św. Katarzyny w Toruniu (Wilhelmstadt)
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego (c) SANtosito, CC BY-SA 4.0 Przedmieście św. Katarzyny w Toruniu (Wilhelmstadt)
53°00′46″N 18°36′52″E/53,012778 18,614444
Portal Polska

Przedmieście św. Katarzyny w Toruniu (Wilhelmstadt) – zabytkowy obszar koszarowy i reprezentacyjny powstały na przełomie XIX i XX wieku w Toruniu.

Lokalizacja

Dzielnica znajduje się w centrum miasta i jest ograniczona od zachodu i północy Wałami gen. Sikorskiego, od wschodu ul. płk. Skrzyńskiego, zaś od południa ulicami: Traugutta, św. Jakuba, Wolą Zamkową i Szumana.

Ulice

Do głównych ulic przecinających lub stanowiących granice dzielnicy zaliczyć należy: Wały gen. Sikorskiego, płk. Skrzyńskiego, Szumana, Warszawską, Dąbrowskiego, Piastowską, Dobrzyńską, Poniatowskiego, Jagiellończyka, Jęczmienną, plac 18 Stycznia i plac św. Katarzyny.

Historia

Pocztówka z ok. 1914 roku, przedstawiająca Wilhelmstadt

Ulica Warszawska – początek lat 90. XX w.

Dzielnicę, na terenie niegdyś należącym do przedmieścia Nowego Miasta Torunia, założono w końcu XIX wieku. Składa się ona w większości z zabudowy wewnętrznych fortyfikacji Twierdzy Toruń, w skład których wchodzą m.in.: podwalnie, magazyny, koszary, szpital wojskowy. Natomiast we wschodniej części osiedla w kwartale między ulicami: Warszawską, Poniatowskiego, Piastowską i Placem 18 Stycznia znajdują się okazałe kamienice czynszowe. Zbudowano je dla wyższych urzędników i oficerów wojsk pruskich, a mieszkania w nich należały wówczas do najbardziej ekskluzywnych w całym mieście^[1].

W latach 1894-1897 w centralnej części dzielnicy wybudowano garnizonowy kościół św. Katarzyny. Jego patronka oraz nazwa osiedla nawiązuje do istniejącej tu niegdyś kaplicy pod tym wezwaniem^[2][3][4][5].

W 2012 roku Wojewódzki Konserwator Zabytków w Toruniu miał wszcząć postępowanie administracyjne w sprawie wpisania dzielnicy do rejestru zabytków, co ostatecznie do dziś nie nastąpiło, mimo iż do rejestru zabytków wpisana jest większość obiektów znajdujących się na tym terenie^[6].

Wybrane obiekty na terenie dzielnicy

Obiekty Twierdzy Toruń

Zdjęcie	Adres	Pierwotnie	Obecnie
	ul. Dąbrowskiego 4	lazaret	Biblioteka Pedagogiczna im. gen. bryg. prof. E. Zawackiej oraz Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa
	ul. Dąbrowskiego 1	lazaret	Wojskowa Specjalistyczna Przychodnia Lekarska
	ul. Zaszpitalna 2-4	lazaret	Wojskowa Specjalistyczna Przychodnia Lekarska
	ul. Dobrowskiego 6	zespół magazynów wraz z piekarnią	Centrum Handlowe Twierdza w Toruniu
	Wały gen. Sikorskiego	Koszary Bramy Kaszownik	siedziba m.in. Banku Żywności
	Wały gen. Sikorskiego	dom zarządcy magazynów	siedziba Warty
	plac św. Katarzyny	Szkoła Średnia dla Chłopców (Knaben Mittelschule)	Centrum Kształcenia Ustawicznego
	plac 18 Stycznia 2, ul. Piastowska 1	Inspektorat Kolei Królewskiej	Przychodnia Specjalistyczna OLK-MED

Kościół

Zdjęcie	Adres	Pierwotnie	Obecnie
	plac św. Katarzyny	kościół garnizonowy Armii Pruskiej	kościół garnizonowy

Kamienice czynszowe

Zdjęcie	Adres	Pierwotnie	Obecnie
	ul. Warszawska 2	kamienica	kamienica czynszowa
	ul. Warszawska 4
	ul. Warszawska 8 / ul. Kazimierza Jagiellończyka 3
	ul. Warszawska 6
	ul. Poniatowskiego 1
	ul. Piastowska 7	kamienica czynszowa, Dom Studencki UMK	Sąd Rejonowy (I Wydział Cywilny)

Koszary

Zdjęcie	Adres	Pierwotnie	Obecnie
	ul. Dobrzyńska 2	Koszary Hallera	81 batalion lekkiej piechoty WOT
	Plac św. Katarzyny 9	Koszary Piłsudskiego	X Liceum Ogólnokształcące im. prof. Stefana Banacha

Zobacz też

• Podział administracyjny Torunia

Przypisy