Rewolucja nikaraguańska
| zimna wojna | |||
 Nikaragua | |||
| Czas | 1978–1979 | ||
|---|---|---|---|
| Terytorium | |||
| Przyczyna | opresyjna polityka rządu | ||
| Wynik | zwycięstwo rewolucjonistów | ||
| Strony konfliktu | |||
| |||
| Dowódcy | |||
| |||
Rewolucja nikaraguańska[1] – zbrojne powstanie antyrządowe z 1979 roku, które odsunęło od władzy reżim Anastasio Somozy Debayle[1][2].
Geneza
Od czasów dwudziestolecia międzywojennego Nikaragua była politycznie i gospodarczo zdominowana przez klan Somozów. Pozbawiony poparcia w kraju reżim opierał swoje rządy na poparciu Stanów Zjednoczonych. W 1961 roku utworzony został antysomozistowski Sandinistowski Front Wyzwolenia Narodowego, który przyjął rewolucyjno-militarny charakter[2][3][4]. Front Wyzwolenia Narodowego pierwsze akcje zbrojne przeciwko rządowi podjął już na początku lat 70[5]. Pomysł walki zbrojnej postulowany przez sandinistów nie zyskał w tym czasie większej aprobaty ludności. Radykalizacja społeczeństwa związana była ze wzrostem korupcji i pogłębieniem nędzy. Szczególne oburzenie ludności wywołało zachowanie Anastasio Somozy po trzęsieniu ziemi z roku 1972 (w jego wyniku zginęło około 10 tys. osób, a 50 tys. pozostało bez dachu nad głową)[6], kiedy to dyktator zdefraudował prawie całą pomoc międzynarodową[7].
Do pierwszej większej i udanej akcji ruchu oporu doszło pod koniec 1974 roku, gdy partyzanci zajęli dom ministra rolnictwa. Po tym, gdy ochrona ministra ostrzelała partyzantów, ci odpowiedzieli ogniem. W wymianie ognia zginął minister, a jako zakładników pojmano kilku krewnych dyktatora i urzędników państwowych[8]. W 1975 roku rząd wprowadził stan wyjątkowy – zaostrzył cenzurę prasy, a wszystkim przeciwnikom reżimu groziło internowanie i tortury[9].
Przebieg antyrządowego powstania
Regularną rewolucję poprzedziło morderstwo lidera pokojowej opozycji Pedra Joaquína Chamorro Cardenala w styczniu 1978 roku. Morderstwo wywołało falę strajków i antyrządowych manifestacji oraz nasiliło akcje partyzanckie przeprowadzane przez Sandinistowski Front Wyzwolenia Narodowego. Sukcesy powstańców połączone z coraz większym kryzysem rządów doprowadziły do wstrzymania pomocy dla reżimu nikaraguańskiego ze strony amerykańskiej administracji, a także politycznego i wojskowego wsparcia dla FSLN ze strony Wenezueli, Kostaryki i Panamy[1]. Sukcesy partyzantów doprowadziły do uruchomienia na początku 1979 roku rozmów międzynarodowych dotyczących zakończenia konfliktu. Do nasilenia walk ponownie doszło w kwietniu tego samego roku. FSLN przy pomocy Kuby, Panamy, Kostaryki i Meksyku znacznie rozbudowały potencjał wojskowy. Rewolucja zakończyła się 19 lipca 1979 roku zwycięstwem wojsk sandinistów w antyrządowym powstaniu i wkroczeniu ich wojsk do stolicy kraju, Managui[4][10][1].
Skutki
Zwycięzcy rewolucjoniści w miejsce dotychczasowego rządu zainstalowali Rząd Odbudowy Narodowej[1][11][10]. Sandinistowski Front Wyzwolenia Narodowego stworzył wokół siebie tzw. ruch sandinistowski, który stał się nieformalnym zapleczem rządu rewolucyjnego[3].
Przypisy
- ↑ a b c d e rewolucja nikaraguańska, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2016-05-19].
- ↑ a b Nikaragua. Historia, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2016-05-19].
- ↑ a b Sandiniści na stronie encyklopedii Onet. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-01-30)].
- ↑ a b Ospina: Nikaragua. Cztery życia sandinizmu. Lewica.pl. [dostęp 2009-09-23].
- ↑ Davies Jr., Thomas M. M. (2002). Guerrilla Warfare. SR Books. s. 359. ISBN 0-8420-2678-9
- ↑ „NICARAGUA – A Country Study”. Country-data.com..
- ↑ Walker, Thomas (2003). Nicaragua (4th ed.). Cambridge, MA: Westview Press. s. 31. ISBN 0-8133-3882-4.
- ↑ Davies Jr., Thomas M. M. (2002). Guerrilla Warfare. SR Books. s. 359. ISBN 0-8420-2678-9.
- ↑ Lafeber, Walter (1993). Inevitable Revolutions: The United States in Central America. W. W. Norton & Company. s. 229. ISBN 0-393-30964-9.
- ↑ a b 35 lat od triumfu rewolucji Sandinistów w Nikaragui.
- ↑ Nikaragua świętuje 30-lecie rewolucji sandinistowskiej.
Media użyte na tej stronie
The flag of Navassa Island is simply the United States flag. It does not have a "local" flag or "unofficial" flag; it is an uninhabited island. The version with a profile view was based on Flags of the World and as a fictional design has no status warranting a place on any Wiki. It was made up by a random person with no connection to the island, it has never flown on the island, and it has never received any sort of recognition or validation by any authority. The person quoted on that page has no authority to bestow a flag, "unofficial" or otherwise, on the island.
Flag of the Sandinista National Liberation Front