Reykjavík

Reykjavík
Ilustracja
Reykjavík
HerbFlaga
HerbFlaga
Państwo

 Islandia

Okręg wyborczy

Reykjavíkurkjördæmi norður, Reykjavíkurkjördæmi suður

Region

Höfuðborgarsvæðið

Okręg historyczny

niezależne miasto

Gmina

Reykjavíkurborg

Data założenia

874[1]

Prawa miejskie

1786[1]

Burmistrz

Dagur B. Eggertsson

Powierzchnia

273 km²

Populacja (2020)
• liczba ludności
• gęstość


131 136[2]
480 os./km²

Nr kierunkowy

+354

Kod pocztowy

101-155

Położenie na mapie Islandii
Mapa konturowa Islandii, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Reykjavík”
Położenie na mapie Europy
Mapa konturowa Europy, blisko lewej krawiędzi u góry znajduje się punkt z opisem „Reykjavík”
Ziemia64°08′N 21°56′W/64,133333 -21,933333
Strona internetowa

Reykjavík (dawny polski egzonim: Rejkiawik[3]) – stolica oraz największe miasto Islandii, położone w jej południowo-zachodniej części nad Zatoką Faxa, najbardziej wysunięta na północ stolica świata. Na północ od Reykjavíku w odległości 10 km góruje masyw Esja[4].

Ludność islandzkiej stolicy wynosi 131,1 tys. mieszkańców (2020). Miasto wchodzi w skład gminy Reykjavíkurborg, która oprócz stolicy obejmuje jej okolice oraz tereny położone po drugiej stronie zatoki Kollafjörður. Całą gminę zamieszkuje 126,0 tys. osób (2018). Zespół miejski Wielkiego Reykjavíku (Stór-Reykjavík), obejmujący stolicę i sąsiednie miasta skupia 217,7 tys. (2018), a cały region stołeczny Höfuðborgarsvæðið 222,5 tys. (2018), czyli około 2/3 ludności kraju[5].

Klimat

30 lipca 2008 roku został pobity rekord ciepła dla tego miasta – obecnie wynosi +26,2 °C. Najniższa zanotowana temperatura wynosi –24,5 °C (21 stycznia 1918). Od 30 stycznia 1971 temperatura nigdy nie spadła poniżej –20 °C.

Klimat subarktyczny (Dfc), zgodnie z klasyfikacją Wladimira Köppena, ale pod wpływem ciepłego oceanicznego Prądu Północnoatlantyckiego.

Średnia temperatura i opady dla Reykjavík
MiesiącStyLutMarKwiMajCzeLipSieWrzPaźLisGruRoczna
Średnie temperatury w dzień [°C]3,83,84,87,310,213,515,214,711,88,05,34,28,6
Średnie dobowe temperatury [°C]0,90,71,73,96,810,212,011,58,95,02,41,15,5
Średnie temperatury w nocy [°C]-1,9-2,4-1,40,53,37,19,08,45,92,1-0,6-1,72,4
Opady [mm] 75,671,881,858,343,850,051,861,866,585,672,578,7798
Średnia liczba dni z opadami13,312,514,412,29,810,710,011,712,414,512,513,9148
Średnie usłonecznienie (w godzinach)20601091642011741681551209341221326
Źródło: climatebase.ru[6] (temperatury, od 2000 roku), WMO (opady, liczba dni z opadami dla wartości 1 mm, 1961-1990)

Historia

Demografia
1786167
1801600
18601450
19016321
191011 449
192017 450
193028 052
194038 308
195055 980
196072 407
197081 693
198083 766
198589 868
199097 569
1995104 258
2000110 852
2005114 800
2007117 721
2010118 326
2012119 475
2018124 847

W miejscu dzisiejszej stolicy Islandii powstała najstarsza, założona z myślą o stałym osadnictwie, osada na wyspie. Założył ją w 874 roku norweski wiking Ingólfur Arnarson. Nazwał to miejsce Reykjavík, co po islandzku znaczy „dymiąca zatoka”, od znajdujących się tu gorących źródeł i gejzerów. Osada rozwijała się później dzięki założonemu w pobliżu w 1226 roku klasztorowi augustiańskiemu. W połowie XVIII wieku lokalny przedsiębiorca próbował rozwinąć drobny handel i przemysł, by przełamać duński monopol handlowy.

18 sierpnia 1786, liczącej 167 mieszkańców osadzie przyznano prawa miejskie. Wkrótce miasto zostało siedzibą protestanckiego biskupa Islandii, a także islandzkiego parlamentu Althing. Od tej pory Reykjavík ciągle rozwija swój potencjał ludnościowy – w XX wieku zwiększył liczbę mieszkańców blisko 10-krotnie. W 1911 założono tu pierwszy w Islandii uniwersytet Háskóli Íslands (Uniwersytet Islandzki).

W 2000 r. Reykjavík był jednym z dziewięciu Europejskich Miast Kultury.

Zabytki i atrakcje turystyczne

Śródmieście usytuowane jest w północnej części miasta, jego punktem charakterystycznym jest jezioro Tjörnin, nad którym wybudowano postmodernistyczny ratusz w Reykjavíku[4]. Neoklasyczny budynek siedziby parlamentu Islandii, nazywany z islandzkiego Alþingishúsið, oddano do użytku w 1881, sąsiaduje on z luterańską katedrą Dómkirkjan wzniesioną w mieście w XVIII wieku[4]. Najstarszy zachowany dom w Reykjavíku pochodzący z 1762, stoi przy ulicy Aðalstræti 10[7].

Nad miastem góruje charakterystyczna bryła kościoła Hallgrímskirkja (drugi w kraju najwyższy budynek), na którego wieży znajduje się punkt widokowy. W 1929 ukończono budowę katolickiej katedry Chrystusa Króla, według projektu Guðjóna Samúelssona. W dzielnicy Laugardalur w 1961 założono ogród botaniczny Grasagarður Reykjavíkur, prezentujący około 5 tysięcy gatunków roślin.

Na położonej na północ od miasta wyspie Viðey, wchodzącej w skład gminy stołecznej, znajdują się dwa historyczne budynki z XVIII wieku – rezydencja Viðeyjarstofa i kościół Viðeyjarkirkja[8].

Muzea

  • Narodowe Muzeum Islandii (isl. Þjóðminjasafn Íslands) otwarte w 1863, muzeum prezentuje m.in. w formie multimedialnej dzieje Islandii, od czasów przybycia pierwszych ludzi na wyspę po współczesność[9][4].
  • Narodowa Galeria Islandii, gromadząca zbiory sztuki islandzkiej z XIX i XX wieku, wśród wystawianych prac są dzieła islandzkiego malarza Asgrimura Jónssona, a także m.in. Pablo Picassa oraz Edwarda Muncha[4].
  • Þjóðmenningarhúsið (Dom Kultury) z wystawą dziedzictwa narodowego Islandii, prezentowany jest m.in. zbiór sag i opowieści z XIV wieku, średniowieczne manuskrypty, a także szereg staroislandzkich rękopisów[4].
  • Muzeum Morskie, otwarte w 2005 z wystawą m.in. modeli trawlerów i statków[4].
Zabytki i atrakcje turystyczne w Reykjavíku
Widok na Śródmieście z perspektywy jeziora Tjörnin
Budynek parlamentu Alþingishúsið, wybudowany w latach 1880–1881
Katedra w Reykjavíku wybudowana w latach 1789–1796
Kościół Hallgrímskirkja
Charakterystyczna bryła kościoła Hallgrímskirkja na tle masywu Esja

Podział administracyjny

Podział administracyjny miasta

Reykjavík podzielony jest na 10 dzielnic:

  • Vesturbær
  • Miðborg (Śródmieście, Centrum)
  • Hlíðar
  • Laugardalur
  • Háaleiti og Bústaðir
  • Breiðholt
  • Árbær
  • Grafarvogur
  • Kjalarnes
  • Grafarholt og Úlfarsárdalur

Gospodarka

W mieście rozwinął się przemysł spożywczy, stoczniowy, chemiczny, włókienniczy oraz skórzany[1].

Transport

Transport drogowy

  • ISL 49.svg Reykjavík (droga na terenie miasta)

Burmistrzowie Reykjavíku

Sport

Miasto gościło uczestników finału C2 pucharu Europy w lekkoatletyce 1985[10], zawodów grupy A II ligi tych rozgrywek w 2004[10] oraz III ligi drużynowych mistrzostw Europy w lekkoatletyce w 2011[11]. Corocznie w mieście od 1964 odbywa się szachowy turniej Reykjavík Open, a od 1984 bieg maratoński[12].

W Reykjavíku działa 10 klubów piłkarskich:

Galeria

Polonica

  • W 1942 roku na cmentarzu Fossvogur w Reykjaviku pochowano 12 polskich marynarzy, którzy utonęli po katastrofie w zatoce Faxa statku SS Wigry – polskiego frachtowca Bałtyckiej Spółki Okrętowej. W pogrzebie uczestniczyli marynarze z polskich statków „Hel” i „Batory”. Grób załogi „Wigier”, odnowiony został przez polskich marynarzy na początku lat 60.
  • W mieście ma siedzibę Towarzystwo Przyjaźni Islandzko-Polskiej.
  • W 2014 Polacy stanowili najliczniejszą grupę imigrantów w Reykjavíku, głównym kierunkiem zatrudnienia jest przemysł rybny[13].
  • 7 kwietnia 2017 roku miastem partnerskim Reykjavíku został Wrocław.

Miasta partnerskie

Zobacz też

Przypisy

  1. a b c Reykjavík, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2021-08-08].
  2. Mannfjöldi eftir sveitarfélögum, kyni, ríkisfangi og ársfjórðungum 2010-2016 [dostęp 2020-11-15].
  3. KSNG, Wykaz nazw państw świata, ich stolic i mieszkańców, str. XII.
  4. a b c d e f g Reykjavik co zobaczyć, gazeta.pl [dostęp 2016-02-17] (pol.).
  5. Municipalities and urban nuclei. Hagstofa Íslands. [dostęp 2018-07-20]. (ang.).
  6. Reykjavik, Iceland – climatebase.ru.
  7. Uppbyggingu elsta húss miðborgar Reykjavíkur lokið, „MBL”, www.mbl.is [dostęp 2016-03-11].
  8. About Viðey. Reykjavík City Museum. [dostęp 2019-03-03]. (ang.).
  9. About the Museum | Þjóðminjasafn Íslands, www.thjodminjasafn.is [dostęp 2016-03-23].
  10. a b European Cup C Final and Second League, gbrathletics [dostęp 2013-12-02] (ang.).
  11. Calendar 2011, european-athletics.org [dostęp 2011-06-17] [zarchiwizowane z adresu 2012-08-02] (ang.).
  12. Reykjavik Marathon, ARRS [dostęp 2013-12-02] (ang.).
  13. Maciej Sibilak, Nad Islandią zaświeciło słońce, Onet.pl, 20 lipca 2017 [dostęp 2016-03-23] [zarchiwizowane z adresu 2015-12-25].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Europe relief laea location map.jpg
Autor: Alexrk2, Licencja: CC BY-SA 3.0
Physical location map Europe; Lambert azimuthal equal-area projection
Flag of Finland.svg
Flaga Finlandii
Flag of the United States.svg
The flag of Navassa Island is simply the United States flag. It does not have a "local" flag or "unofficial" flag; it is an uninhabited island. The version with a profile view was based on Flags of the World and as a fictional design has no status warranting a place on any Wiki. It was made up by a random person with no connection to the island, it has never flown on the island, and it has never received any sort of recognition or validation by any authority. The person quoted on that page has no authority to bestow a flag, "unofficial" or otherwise, on the island.
Flag of Canada (Pantone).svg
Flag of Canada introduced in 1965, using Pantone colors. This design replaced the Canadian Red Ensign design.
Flag of Portugal.svg
Flag of Portugal, created by Columbano Bordalo Pinheiro (1857-1929), officially adopted by Portuguese government in June 30th 1911 (in use since about November 1910). Color shades matching the RGB values officially reccomended here. (PMS values should be used for direct ink or textile; CMYK for 4-color offset printing on paper; this is an image for screen display, RGB should be used.)
Flag of Croatia.svg
Łatwo można dodać ramkę naokoło tej grafiki
ISL 41.svg
Highway route marker in Iceland
ISL 40.svg
Highway route marker in Iceland
Althingishusid.jpg
Autor: User:Cicero85 , Licencja: CC BY 2.5
Parliament Building in Reykjavík, Iceland
Harpa.JPG
Autor:

Ivan Sabljak

, Licencja: CC BY-SA 3.0

Harpa – sala koncertowa i centrum kongresowe w Reykjavíku, stolicy Islandii.

Reykjavik's church.jpg
Autor: Someone35, Licencja: CC BY-SA 3.0
Hallgrímskirkja (dosł. "kościół Hallgrímura") – kościół w Reykjavíku, stolicy Islandii. Ma 73 m wysokości i jest drugim pod względem wysokości budynkiem Islandii.
Architect / Architekt: Guðjón Samúelsson (1887-1950)
Reykjavik Main Image.jpg
Autor: Benedikt Aron with original images taken from authors Pjt56, Hedwig Storch, Luc Van Braekel, Bjørn Giesenbauer and Napoleon tnt, Licencja: CC BY-SA 4.0
Landscape highlights in Reykjavik
From upper left: View of Reykjavik during summer seen from Perlan, rooftops of houses seen from Hallgrímskirkja, View of Reykjavik from Hallgrímskirkja from different angle, Fríkirkjan (church) in Reykjavík, panorama from Perlan during winter
Park at the Tjörnin lake in Reykjavík-2.jpg
Park at the Tjörnin lake, Reykjavík
Administrative map of Reykjavík.png
Autor: Maximilian Dörrbecker (Chumwa), Licencja: CC BY-SA 2.0
Map of adminstartive units of Reykjavík
Pictograms-nps-airport.svg
pictograms used by the United States National Park Service. A package containing all NPS symbols is available at the Open Icon Library
Street view, Reykjavík 2014-07-28-3.jpg
Street view in Reykjavík city center
Tjörnin, Reykjavik.jpg
Autor: Helgi Hall from Reykjavík, Iceland, Licencja: CC BY 2.0

Reykjavíkurtjörn, Reykjavík Iceland.

© Helgi Halldórsson/Freddi
Domkirkjan-Reykjavík-Iceland-20030526.jpg
Autor: JuTa, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Reykjavík Cathedral in Reykjavík/ Iceland Architect: L.A. Winstrup (1815-1889)
Reykjavik (8580948250).jpg
Autor: Maarten Visser from Capelle aan den IJssel, Nederland, Licencja: CC BY-SA 2.0
Reykjavik
ISL 413.svg
Highway route marker in Iceland
Reykjavik Harbor (14124300751).jpg
Autor: Christine Zenino from Chicago, US, Licencja: CC BY 2.0
Reykjavik Harbor
City View of Reykjavik from Hallgrímskirkja - 2013.08 - panoramio.jpg
(c) rheins, CC BY 3.0
City View of Reykjavik from Hallgrímskirkja - 2013.08
ISL 49.svg
Highway route marker in Iceland.
ISL 1.svg
Highway route marker in Iceland.
Reykjavik Coat of Arms.svg
The official coat of arms (seal) of Reykjavik, Iceland. See "additional info" below for use restrictions.