Rondo gen. Jerzego Ziętka w Katowicach

rondo generała Jerzego Ziętka
Koszutka, Śródmieście
Ilustracja
Rondo generała Jerzego Ziętka − w lewym górnym rogu widoczny jest Spodek, po prawej − pomnik Powstańców Śląskich (2007)
Państwo

 Polska

Miejscowość

Katowice

Położenie na mapie Katowic
Mapa konturowa Katowic, u góry znajduje się punkt z opisem „rondo generała Jerzego Ziętka”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „rondo generała Jerzego Ziętka”
Ziemia50°15′51,4″N 19°01′22,8″E/50,264272 19,023000
Rondo we wrześniu 2006, w tle widoczna jest Superjednostka

Rondo gen. Jerzego Ziętka w Katowicach (początkowo Rondo[1]) − duży węzeł drogowy znajdujący się w centrum Katowic. Umożliwia ruch na osi północ-południe − aleja W. Korfantego, oraz swobodny ruch tranzytowy na osi wschód-zachód − droga krajowa nr 79, DTŚ (ulica Chorzowska, aleja Walentego Roździeńskiego). Na platformie ronda stanęła szklana kopuła. Znajduje się w niej między innymi galeria Akademii Sztuk Pięknych w Katowicach zwana „Rondem Sztuki”.

Historia

Rondo z podziemiami oddano do użytku 20 lipca 1965[2]. W podziemiach zaplanowano m.in. sklep galanterii luksusowej, sklep cukierniczy, sklep perfumeryjny, sklep z pamiątkami, bar kawowy, kwiaciarnię, punkt totolotka oraz karolinki, dwa kioski ruchu, cztery WC i osiem budek telefonicznych. W latach 2000-2005 zdecydowano się całkowicie przebudować rondo[3].

Architektura

Rondo nocą, widok z Hotelu Katowice, wrzesień 2018
Fragment kopuły na rondzie

Przebudowa ronda pochłonęła łącznie kilkaset milionów złotych. 9 grudnia 2006 r. oddano dwunawowy tunel, który umożliwia użytkownikom DTŚ w ciągu drogi krajowej nr 79 bezkolizyjny przejazd przez centrum Katowic, który 21 września 2017 nazwano Tunelem Katowickim[4]. Wjazd do miasta umożliwią dwie drogi serwisowe znajdujące się na stropach tunelów, prowadzące do ronda. Rondo pełni także funkcję centrum przesiadkowego. Zostały utworzone nowe przystanki autobusowe i tramwajowe, które są dostosowane również do obsługi osób z niepełnosprawnościami.

Rondo im. gen. Jerzego Ziętka ma trzy poziomy. Na najniższym poziomie (poziom "-1", poziom techniczny) znajdują się urządzenia nadzorujące pracę tunelu drogowego oraz jeden z dwóch kiosków. Na parterowym poziomie (poziom "0", poziom wystawienniczy) znajduje się galeria Rondo Sztuki Akademii Sztuk Pięknych w Katowicach, kiosk oraz Centrum Utrzymania Tunelu. Na górnym poziomie (poziom "+1", poziom gastronomiczno-wystawienniczy) znajduje się Klub i Restauracja Królestwo oraz jedna z galerii ASP. W kopule funkcjonują również windy dla niepełnosprawnych.

Kopuła

Kopuła, która przykrywa połowę platformy Ronda, w najwyższym punkcie sięga prawie 14 metrów, jej powierzchnia to 1,2 tys. m², kubaturze wynoszącej 6 000 m³. Najpierw powstała stalowa konstrukcja - z rur o dużym przekroju zmontowane zostały duży i mały łuk, a następnie, z mniejszych, łuki kratowe. Po około miesiącu ruszyło przykrywanie konstrukcji niebiesko-szarymi szybami i w części blachą w kolorze srebrnym. Budowla jest trzypoziomowa. Zachody słońca można podziwiać z tarasu widokowego, który znajduje się na jej pierwszym piętrze, a wschody z przeciwległego balkonu. Okładziny z egzotycznego drzewa pokrywają podłogi tarasu i schody od strony zachodniej. Architekturą wnętrza kopuły zajęła się katowicka Akademia Sztuk Pięknych. To właśnie jej władze miasta postanowiły przekazać dwa piętra budynku w dzierżawę, choć początkowo mówiono też o przeznaczeniu części obiektu na galerię handlowo-usługową. W kwietniu 2009 kopuła została oświetlona przez 115 lamp diodowych. Ich kolor jest zależny od temperatury i pory roku.

Jedna z naw tunelu

Tunel

9 grudnia 2006 oddano do użytku tunel o długości 657 (nawa północna) i 650 (nawa południowa) metrów. W obu nawach szerokość jezdni ma 11 metrów, wysokość tunelu wynosi 6,4 metra. Łącznie przebiega tędy 6 pasów ruchu. Tunel ma następujące parametry: grubość stropu − 1,02 metra, grubość ścian szczelinowych − 0,8 metra, liczba lamp oświetlających tunel − 510, liczba wentylatorów − 28, liczba kamer obrotowych − 10, liczba kamer monitorujących ruch w tunelu − 37, fotoradarów − 8, liczba łącznic prowadzących do i z tunelu − 4, trwałość warstwy ścieralnej jezdni tunelu − 100 lat. 11 lat po otwarciu tunelu, 21 września 2017 nazwano go Tunelem Katowickim[4].

Zobacz też

Przypisy

  1. Katowice. Plan miasta 1:20 000, Wydanie I, PPWK Warszawa-Wrocław 1990
  2. Michał Bulsa, Barbara Szmatloch, Katowice, których nie ma, Łódź: Księży Młyn Dom Wydawniczy, 2019, s. 111, ISBN 978-83-7729-502-1.
  3. Michał Bulsa: Ulice i place Katowic. Katowice: Prasa i Książka, 2012, s. 90-99. ISBN 978-83-933-665-8-3. (pol.)
  4. a b Justyna Przybytek, Tunel pod Rondem w Katowicach to Tunel Katowicki. Radni przegłosowali nową nazwę, „Dziennikzachodni.pl” [dostęp 2017-09-22] (pol.).

Bibliografia

  • Sztuka Górnego Śląska od średniowiecza do końca XX wieku, red. Ewa Chojecka, wydawca: Muzeum Śląskie, Katowice 2004, ISBN 83-87455-77-6, s. 452.
  • Katowice − Informator, red. S. Adamczyk, wyd. Urząd Miasta w Katowicach, Katowice 1993, s. 26.
  • Katowice 1865–1945. Zarys rozwoju miasta. Red. J. Szaflarski, Śląski Instytut Naukowy w Katowicach, Wydawnictwo "Śląsk", Katowice 1978, s. 26.
  • Jerzy Moskal: ... Bogucice, Załęże et nova villa Katowice − Rozwój w czasie i przestrzeni. Katowice: Wydawnictwo Śląsk, 1993, s. 55. ISBN 83-85831-35-5.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Katowice location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Mapa lokacyjna miasta Katowice. Punkty graniczne mapy:
  • N: 50.30 N
  • S: 50.125 N
  • W: 18.885 E
  • E: 19.125 E
Silesian Voivodeship location map2.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of en:Silesian Voivodeship with counties (powiats) and municipalities (gminas). Geographic limits of the map:
  • N: 51.1617 N
  • S: 49.2956 N
  • W: 17.8872 E
  • E: 20.0559 E
Diamond road sign junction across major road.svg
Crossroads with a major road ahead.
Katowice - DTŚ - Tunel 01.JPG
Autor: Lestat (Jan Mehlich), Licencja: CC-BY-SA-3.0
Tunel pod Rondem w Katowicach.
Rondo.JPG
Autor: Halaston, Licencja: CC BY-SA 3.0
Rondo gen. Jerzego Ziętka w Katowicach, widok zapewne z Superjednostki.
Katowice - Al. W. Korfantego i Rondo.JPG
Autor: Lestat (Jan Mehlich), Licencja: CC-BY-SA-3.0
Widok na Rondo (kopuła w końcowej fazie budowy), Al. Wojciecha Korfantego w Katowicach.
Katowice - Rondo - Kopuła 01.JPG
Autor: Lestat (Jan Mehlich), Licencja: CC-BY-SA-3.0
Kopuła na Rondzie w Katowicach.
Jerzy Ziętek Roundabout seen from Hotel Katowice in September 2018.jpg
Autor: Frozenmadness, Licencja: CC BY-SA 4.0
Jerzy Ziętek Roundabout in Katowice, view from Hotel Katowice, September 2018