Rosa Albach-Retty
 Rosa Albach-Retty, 1902 | |
| Imię i nazwisko | Rosa Clara Franziska Helene Retty |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód | aktorka |
| Odznaczenia | |
   | |
Rosa Albach-Retty (ur. 26 grudnia 1874 w Hanau, zm. 26 sierpnia 1980 w Baden) – austriacka aktorka.
Życiorys
Córka aktora i reżysera Rudolfa Retty'ego i piosenkarki Marii Kathariny Retty[1]. Na scenie zadebiutowała 9 września 1891 roku w Teatrze Niemieckim (niem. Deutsches Theater) w Berlinie[1]. W 1895 roku wystąpiła po raz pierwszy w wiedeńskim Teatrze Ludowym (niem. Volkstheater)[1]. W kwietniu 1900 roku podpisała kontrakt z wiedeńskim Teatrem Zamkowym (niem. Burgtheater)[1]. 3 maja 1912 roku została mianowana nadworną aktorką[1]. Stworzyła niezapomniane kreacje, m.in. jako Aase w dramacie Ibsena Peer Gynt (1935, 1952)[1]. Karierę zakończyła w 1958 roku rolą Endy Savage w komedii Johna Patricka „Eine sonderbare Dame” (ang. The Curious Savage), za którą otrzymała medal im. Josefa Kainza (niem. Kainz-Medaille)[2][1].
Wyszła za mąż za oficera Karla Anbacha (1870–1952), z którym miała syna Wolfa Albach-Retty'ego (1906–1967) – aktora, ojca Romy Schneider (1938–1982)[1].
Filmografia
Filmografia podana za portalem Filmportal.de[3]:
- 1930 – Geld auf der Straße
- 1935 – Episode
- 1938/1939 – Hotel Sacher
- 1939 – Maria Ilona
- 1941 – Dreimal Hochzeit
- 1941/1942 – Wien 1910
- 1942 – Die heimliche Gräfin
- 1942 – Wen die Götter lieben. Mozart
- 1950/1951 – Der alte Sünder
- 1951 – Maria Theresia
- 1952/1953 – Der Verschwender
- 1955 – Der Kongreß tanzt
Nagrody i odznaczenia
Lista podana za Czeike (2004)[1]:
- 1926 – Złota Odznaka Honorowa za Zasługi dla Republiki Austrii
- 1928 – członek honorowy Teatru Zamkowego (niem. Burgtheater)
- 1955 – Wielka Odznaka Honorowa za Zasługi dla Republiki Austrii
- 1958 – Medal im. Josefa Kainza (niem. Kainz-Medaille)
- 1960 – Medal za Zasługi dla Miasta Wiednia (niem. Ehrenmedaille der Stadt Wien)
- 1963 – Österreichischen Ehrenkreuz für Wissenschaft und Kunst I. Klasse
Publikacje
- Autobiografia[4]: „So kurz sind 100 Jahre. Erinnerungen” spisana przez G. Svobodę-Srncik, 1978
Upamiętnienie
W 1985 roku imieniem Rosy Albach-Retty nazwano jeden z miejskich kompleksów mieszkalnych Wiednia – Rosa-Albach-Retty-Hof[5].
Przypisy
- ↑ a b c d e f g h i Felix Czeike: Historisches Lexikon Wien. Wien: Kremayr & Scheriau / Orac, 2004, s. 35. [dostęp 2015-05-13].
- ↑ Rathauskorrespondenz (rk): Wien 1958: Berichte vom Oktober 1958 (ang.). W: Portal Wien.at [on-line]. [dostęp 2015-05-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-05-18)].
- ↑ Rosa Albach-Retty: Filmografie (niem.). [dostęp 2015-05-13].
- ↑ Gudrun Wedel: Autobiographien von Frauen: ein Lexikon. Böhlau Verlag Köln Weimar, 2010, s. 8. ISBN 978-3-412-20585-0. [dostęp 2015-05-13].
- ↑ Felix Czeike: Historisches Lexikon Wien. Wien: Kremayr & Scheriau / Orac, 2004, s. 692. [dostęp 2015-05-13].
Media użyte na tej stronie
Baretka: Austriacki Krzyż Honorowy I Klasy za Naukę i Sztukę – Austria.
Baretka Odznaki Honorowej za Zasługi dla Republiki Austrii 9. Klasy
Baretka Odznaki Honorowej za Zasługi dla Republiki Austrii 8. Klasy