Santa Fe (Nowy Meksyk)
| Stolica stanu | |||||
 | |||||
| |||||
| Przydomek: The City Different | |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Stan | |||||
| Hrabstwo | |||||
| Data założenia | 1607-1608 | ||||
| Prawa miejskie | 1824 | ||||
| Zarządzający | David Coss (D) | ||||
| Powierzchnia | 96,9 km² | ||||
| Wysokość | 2134 m n.p.m. | ||||
| Populacja (2009) • liczba ludności • gęstość |
| ||||
| Nr kierunkowy | 505 | ||||
| Kod pocztowy | Lista kodów | ||||
| Tablice rejestracyjne | |||||
| Strefa czasowa | |||||
Położenie na mapie Nowego Meksyku  | |||||
Położenie na mapie Stanów Zjednoczonych  | |||||
 35°40′02″N 105°57′52″W/35,667222 -105,964444 | |||||
| Strona internetowa | |||||
Portal  Stany Zjednoczone | |||||
Santa Fé (hiszp. Święta Wiara) – miasto w Stanach Zjednoczonych, stolica stanu Nowy Meksyk na południu Stanów Zjednoczonych.
Geografia
Miasto leży na wysokości około 2100 m n.p.m. na rozległym płaskowyżu.
Historia
Początki miasta sięgają XVII wieku. Miejsce to zostało oznaczone na mapach przez hiszpańskich odkrywców około 1607 roku W 1609 r. powstała tu hiszpańska misja katolicka. Miasto zostało założone w 1610 roku i otrzymało nazwę Villa Real de la Santa Fé de San Francisco de Asis (Królewskie Miasto Świętej Wiary Św. Franciszka z Asyżu)[1]. Znajdowało się ono pod władaniem hiszpańskim do 1821, kiedy to stało się częścią niepodległego Meksyku. Po wybuchu wojny amerykańsko-meksykańskiej w 1846 zajęte przez wojska USA i ostatecznie włączone do Stanów Zjednoczonych w wyniku traktatu pokojowego w Guadalupe Hidalgo (1848).
Santa Fe jest silnie związane z kulturą Indian Pueblo. Najbardziej znanym zabytkiem jest wzniesiony z cegły adobe, o murach o grubości ponad jednego metra, Pałac Gubernatorów (ang. Palace of the Governors), uchodzący za najstarszy obiekt administracji cywilnej na terenie całych Stanów Zjednoczonych. Podobnie jak kościół misji San Miguel datowany jest na 1610. Decyzją władz lokalnych budynki w centrum muszą nawiązywać do architektury z początków miasta oraz kultury Indian Pueblo. W kaplicy Loretto spiralne 33-stopniowe schody w kształcie helisy, wiodące na chór, zbudowane w 1873 przez nieznanego cieślę. Co roku odbywa się tu Indiański Targ (ang. Indian Market) – targ oryginalnego rękodzieła indiańskiego.
W niedużej odległości leży miasteczko – ośrodek naukowy Los Alamos oraz pomnik narodowy Bandelier National Monument.
Santa Fe w kulturze popularnej
W 1990 roku Jon Bon Jovi wydał piosenkę Santa Fe na swoim pierwszym solowym albumie „Blaze Of Glory” zawierającym utwory z filmu Młode strzelby II. Ballada zawiera znane słowa: „no man is an island” – „żaden człowiek nie jest wyspą”, będące cytatem z Medytacji XVII angielskiego poety Johna Donne’a (nawiązuje do nich również m.in. Ernest Hemingway w powieści Komu bije dzwon). Wywodzący się z Santa Fe folkowy zespół Beirut umieścił na płycie The Rip Tide utwór Santa Fe, będący hołdem dla rodzinnego miasta. Collins, jeden z bohaterów musicalu Rent, śpiewa o swoim marzeniu – ucieczce z Nowego Jorku i otwarciu restauracji w Santa Fe. Nazwa miasta została wykorzystana w uhonorowanej Oscarem piosence On the Atchison, Topeka and Santa Fe, autorstwa Harry’ego Warrena i Johnny’ego Mercera[2]. Zespół Lady Pank śpiewa o fikcyjnej epidemii dżumy w Santa Fe w utworze Minus 10 w Rio z płyty Mała Lady Punk. W filmie La La Land, Santa Fe jest wspomniane w piosence „Another day of sun“, otwierającej film.
Galeria
Kościół San Miguel z 1610 r.
Schody w kaplicy Loretto
Doroczny Targ Indiański oraz współczesna zabudowa inspirowana kulturą Indian Pueblo.
Bandelier National Monument
Miasta partnerskie
Buchara, Uzbekistan
Parral, Meksyk
Santa Fe, Hiszpania
Sorrento, Włochy
Tsuyama, Japonia
Holguín, Kuba
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Santa Fe, [w:] Encyclopædia Britannica [online] [dostęp 2022-10-05] (ang.).
- ↑ David David Roberts: British hit singles & albums. Londyn: Guinness World Records, 2006, s. 134. ISBN 1-904994-10-5.
Linki zewnętrzne
- Santa Fe (Nowy Meksyk) w bazie city-data.com (ang.)
- U.S. Census Bureau (ang.)
- CenStats Databases (ang.)
- Santa Fe Convention & Visitors Bureau official tourism website (ang.)
| Stolica | |
|---|---|
| Regiony i atrakcje |
|
| Hrabstwa | |
| Wybrane miejscowości | |
| Symbole |
Media użyte na tej stronie
Autor: Uwe Dedering, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of the USA (without Hawaii and Alaska).
EquiDistantConicProjection:
Central parallel:
* N: 37.0° N
Central meridian:
* E: 96.0° W
Standard parallels:
* 1: 32.0° N * 2: 42.0° N
Made with Natural Earth. Free vector and raster map data @ naturalearthdata.com.
Formulas for x and y:
x = 50.0 + 124.03149777329222 * ((1.9694462586094064-({{{2}}}* pi / 180))
* sin(0.6010514667026994 * ({{{3}}} + 96) * pi / 180))
y = 50.0 + 1.6155950752393982 * 124.03149777329222 * 0.02613325650382181
- 1.6155950752393982 * 124.03149777329222 *
(1.3236744353715044 - (1.9694462586094064-({{{2}}}* pi / 180))
* cos(0.6010514667026994 * ({{{3}}} + 96) * pi / 180))
The flag of Navassa Island is simply the United States flag. It does not have a "local" flag or "unofficial" flag; it is an uninhabited island. The version with a profile view was based on Flags of the World and as a fictional design has no status warranting a place on any Wiki. It was made up by a random person with no connection to the island, it has never flown on the island, and it has never received any sort of recognition or validation by any authority. The person quoted on that page has no authority to bestow a flag, "unofficial" or otherwise, on the island.
Autor: Pedro A. Gracia Fajardo, escudo de Manual de Imagen Institucional de la Administración General del Estado, Licencja: CC0
Flaga Hiszpanii
Autor: byrdiegyrl, Licencja: CC BY 2.0
, Bandelier, New Mexico, USA
cliff dwellings
Autor: Autor nie został podany w rozpoznawalny automatycznie sposób. Założono, że to BenFrantzDale~commonswiki (w oparciu o szablon praw autorskich)., Licencja: CC-BY-SA-3.0
Loretto Chapel's spiral staircase (the "Miracle stair") in Santa Fe, New Mexico, United States
Kościół Sw Michała w Santa Fe 2004
Santa Fe Indian Market 2004, zdjęcie własne Drozdp.
Flag of Santa Fe, New Mexico
Autor: Alexrk2, Licencja: CC BY 3.0
Ta mapa została stworzona za pomocą GeoTools.