Seaborg

Seaborg
dubn ← seaborg → bohr
Ogólne informacje
Nazwa, symbol, l.a.

seaborg, Sg, 106
(łac. seaborgium)

Grupa, okres, blok

6, 7, d

Stopień utlenienia

VI

Właściwości metaliczne

metal przejściowy

Masa atomowa

[269][1][a]

Numer CAS

54038-81-2

Seaborg (Sg, łac. seaborgium), wcześniej unnilhexium (Unh) – pierwiastek chemiczny z grupy metali przejściowych w układzie okresowym. Nazwa pochodzi od nazwiska amerykańskiego chemika Glenna T. Seaborga[2].

Znane jest 12 izotopów tego pierwiastka. Najbardziej stabilnym jest izotop 269Sg, który ma czas połowicznego zaniku ok. 5 minut[1].

Pierwiastek ten nie występuje naturalnie; został sztucznie otrzymany równolegle przez dwa zespoły naukowe. W lipcu 1974 r. zespół Alberta Ghiorso z Lawrence Radiation Laboratory na Uniwersytecie Kalifornijskim opublikował informacje o otrzymaniu izotopu 263Sg, który miał czas półtrwania około 1 s[3]. We wrześniu tego samego roku radziecki zespół z Dubnej pod kierunkiem Gieorgija Florowa ogłosił otrzymanie izotopu 259Sg, który miał czas półtrwania 0,48 s.

Seaborg ma własności chemiczne zbliżone do wolframu. Pomimo krótkiego czasu życia jąder atomowych seaborgu udało się otrzymać różne związki tego pierwiastka. Należy do nich heksakarbonylek seaborgu, pierwszy znany związek pierwiastka superciężkiego z węglem[4][5].

W superciężkich atomach elektrony walencyjne osiągają prędkości rzędu 80% prędkości światła w próżni, co powoduje znaczny relatywistyczny wzrost ich masy, a w efekcie zmniejsza ich odległości od jądra. Badania właściwości chemicznych takich pierwiastków prowadzone są m.in. w celu badania tego zjawiska[4][5].

Uwagi

  1. Wartość w nawiasach klamrowych jest liczbą masową najtrwalszego izotopu tego pierwiastka, z uwagi na to, że nie posiada on trwałych izotopów, a tym samym niemożliwe jest wyznaczenie dla niego standardowej względnej masy atomowej. Bezwzględna masa atomowa tego izotopu wynosi: 269,12850 u (269
    Sg
    ).

Przypisy

  1. a b Thomas Prohaska i inni, Standard atomic weights of the elements 2021 (IUPAC Technical Report), „Pure and Applied Chemistry”, 94 (5), 2021, s. 573–600, DOI10.1515/pac-2019-0603 (ang.).
  2. Irena Cieślińska: 14 rzeczy, których nie wiesz o... tablicy Mendelejewa. Przekrój (czasopismo), 2009-07-03. [dostęp 2014-02-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-06-04)].
  3. A. Ghiorso, J.M. Nitschke, J.R. Alonso, C.T. Alonso i inni. Element 106. „Physical Review Letters”. 33. 25. s. 1490-1493. DOI: 10.1103/PhysRevLett.33.1490. 
  4. a b International team of researchers have for the first time established a chemical bond between a superheavy element and a carbon atom (ang.). Uniwersytet Jana Gutenberga w Moguncji, 2014-09-19. [dostęp 2014-09-23].
  5. a b Even, J., Yakushev, A., Düllmann, Ch. E., Haba, H. i inni. Synthesis and detection of a seaborgium carbonyl complex. „Science”. 345 (6203), s. 1491–1493, 2014. DOI: 10.1126/science.1255720. 

Media użyte na tej stronie

Radioactive.svg
Internationally recognized symbol. Warning sign of Ionizing Radiation.