Sud Aviation Caravelle

Sud Aviation Caravelle
Ilustracja
Sud SE-210 Caravelle 10B3 Super B linii lotniczych Finnair lądujący na lotnisku w Bazylei w kwietniu 1976
Dane podstawowe
Państwo

 Francja

Producent

Sud Aviation

Typ

pasażerski

Załoga

2 osoby

Historia
Data oblotu

27 maja 1955

Wycofanie ze służby

2005

Liczba egzemplarzy

281

Liczba wypadków
 • w tym katastrof

82[1]
65 (1227 ofiar śmiertelnych)[2]

Dane techniczne
Napęd

dwa silniki dwuprzepływowe Pratt & Whitney JT8D-9

Moc

2 x 64,5 kN do 2 x 96,5 kN

Wymiary
Rozpiętość

34,29 m

Długość

36,23 m

Wysokość

9,02 m

Powierzchnia nośna

146,70 m²

Masa
Własna

29 500 kg

Startowa

58 000 kg

Osiągi
Prędkość maks.

825 km/h

Pułap praktyczny

10 000 m

Zasięg

4000 km

Dane operacyjne
Liczba miejsc
do 140
Rzuty
Rzuty samolotu

Sud Aviation Caravelle – pasażerski samolot średniego zasięgu produkowany przez firmę Sud Aviation. Był pierwszym francuskim odrzutowym samolotem pasażerskim, który był używany przez 35 towarzystw lotniczych. Był też pierwszym samolotem komunikacyjnym na świecie z silnikami umieszczonymi w tyle kadłuba.

Historia

Opublikowany przez francuskie ministerstwo lotnictwa w listopadzie 1951 roku opis osiągów turboodrzutowo napędzanego liniowca powietrznego dotyczył samolotu, który na międzynarodowym rynku konkurowałby z brytyjskimi i amerykańskimi modelami w tej kategorii. Spośród sześciu narodowych firm, biorących udział w przetargu, wygrała firma Sud Aviation. Firma ta, po fuzjach z innymi krajowymi przedsiębiorstwami, stała się w roku 1970 przedsiębiorstwem Société Nationale Industrielle Aérospatiale. Po dokonanych poprawkach pierwszego prototypu maszyny seryjne miały kadłub wydłużony o 141 cm i mieściły 64 pasażerów. Caravelle I był dolnopłatem o konstrukcji całkowicie metalowej. Jego następca – model Caravelle III – został wyprodukowany w liczbie 78 samolotów z silnikami o większym ciągu. Do dalszych udoskonaleń zalicza się poszerzenie oszklenia kokpitu, silniejsze hamulce kół podwozia i przerywacze do zmniejszania siły nośnej. Kontynuacja prac nad serią doprowadziła do powstania samolotu Super Caravelle, który po raz pierwszy oderwał się od ziemi 3 marca 1964 roku. Do konstrukcji wprowadzono aerodynamiczne zmiany i zwiększono ciąg silników. Ten model mógł transportować do 108 pasażerów. Serię Caravelle zamyka Mk 12, którego kadłub został dodatkowo wydłużony o 323 cm, aby przewozić 140 pasażerów. Z powodu dużej masy użytkowej konstrukcja nośna musiała zostać wzmocniona i należało zwiększyć ciąg silników.

Wypadki

Samoloty tego typu brały udział w 82 wypadkach, z czego 65 zakończyło się całkowitym zniszczeniem maszyny.

  • Katastrofa lotu Sterling Airways 296 – W wyniku błędu pilota doszło do zderzenia się samolotu z górą. Zginęło 112 osób (wszyscy na pokładzie)
  • Katastrofa lotu Swissair 306 – 4 września 1963 samolot linii Swissair rozbił się na przedmieściu Durrenasch; przyczyną katastrofy był pożar. Życie straciło 80 osób (wszyscy na pokładzie).
  • Katastrofa lotu AirFrance 1611 - 11 września 1968 samolot linii AirFrance rozbił się w Morzu Śródziemnym. Zginęli wszyscy na pokładzie - 95 osób. W katastrofie tej zginął Jerzy Sawicki - polski fizyk, matematyk i wspinacz.

Specyfikacja

WersjaMk.I/IAMk.IIIMk.VI-N/VI-RMk.10BMk.10RMk.11RMk.12R
Długość32,01 m33,01 m32,01 m32,71 m36,24 m
Rozpiętość34,30 m
Wysokość8,72 m
Powierzchnia skrzydeł146,7 
Skos skrzydła20,0°
Zasięg1 500 km1 700 km2 350 km3 640 km2 650 km2 800 km2 655 km
Prędkość przelotowa746 km/h805 km/h845 km/h800 km/h835 km/h
Maksymalny pułap10 700 m12 000 m10.700 m12 100 m10 700 m
Maksymalna masa startowa MTOW45 t46 t48 t (VI-N)
50 t (VI-R)
52 t
56 t (Super B)
52 t54 t56 t
Ilość miejsc (1 klasa)809980105140
SilnikiMk.I: 2 Rolls-Royce Avon RA-29 Mk.522 à 46,7 kN

Mk.IA: 2 Rolls-Royce Avon RA-29/1 Mk.526  kN
Mk.III: 2 Rolls-Royce Avon RA-29/3 Mk.527(B) 50,7 kN
Mk.VI-N: 2 Rolls-Royce Avon RA-29/6 Mk.531(B) 54,28 kN
Mk.VI-R: 2 Rolls-Royce Avon RA-29/6 Mk.535R 56,05 kN

Mk.10B/10R/11R: 2 Pratt & Whitney JT8D-7 à 62,3 kN

Mk.12: 2 Pratt & Whitney JT8D-9 64,5 kN

Pierwszy lot27 maja 1955 (Prototyp)

14 maja 1958 (I)
11 lutego 1960 (IA)

30 grudnia 195910 września 1960 (VI-N)

6 lutego 1961 (VI-R)

31 sierpnia 1962 (10A)

3 marca 1964 (10B)

18 stycznia 196522 września 196729 października 1970

Przypisy

  1. The Aviation Safety Network Website: Sud Aviation SE-210 Caravelle. [w:] Aviation-safety.net [on-line]. [dostęp 2011-07-04]. (ang.).
  2. The Aviation Safety Network Website: Caravelle Statistics. [w:] Aviation-safety.net [on-line]. [dostęp 2011-07-04]. (ang.).

Media użyte na tej stronie

AirbusA380 ILA2006.jpg
Autor: , Licencja: CC BY-SA 2.5
  • Airbus A380 w locie na ILA 2006
  • Airus A380 in flight during the ILA 2006
Finnair Caravelle Basle Airport - April 1976.jpg
Autor:
Eduard Marmet
, Licencja: CC BY-SA 3.0
A Super Caravelle of Finnair at Basel Airport in April 1976
Sud Aviation Caravelle III 3-view.svg
Autor: MLWatts, Licencja: CC0
3-view drawing of French 1960s Sud Aviation Caravelle III jet airliner.