Sylwia Chutnik

Sylwia Chutnik

Data i miejsce urodzenia	1979 Warszawa
Zawód, zajęcie	kulturoznawczyni, działaczka społeczna, pisarka
Alma Mater	Uniwersytet Warszawski

VII Festiwal Góry Literatury. Od lewej: Justyna Czechowska, Sylwia Chutnik, Karolina Korwin-Piotrowska, Beata Kozak. Włodowice, 2021

Sylwia Magdalena Chutnik (ur. 12 lipca 1979 w Warszawie) – kulturoznawczyni, pisarka, feministka, działaczka społeczna, publicystka i promotorka czytelnictwa.

Laureatka Paszportu Polityki w kategorii Literatura za rok 2008, trzykrotnie nominowana do Nagrody Literackiej Nike: w 2009 za Kieszonkowy atlas kobiet^[1], w 2013 za Cwaniary^[2] i w 2015 za W krainie czarów^[3]. Do 2019 jej książki zostały wydane w dziewięciu państwach^[4].

Życiorys

Córka Grażyny i Krzysztofa Chutników. Ma siostrę przyrodnią Abigail, która urodziła się i mieszka w USA. Ma dorosłego syna Bruna Modrzewskiego^[5].

Jako nastolatka była członkinią prowadzonego przez Danutę Wawiłow KLANu – Klubu Ludzi Artystycznie Niewyżytych^[6], gdzie uczyła się pisać poezję i prozę. W latach 90. XX w. była wolontariuszką Amnesty International i zaangażowała się w działalność anarchofeministycznych grup Emancypanx i Radykalne Czirliderki^[7].

Jest absolwentką Gender Studies na Uniwersytecie Warszawskim. 27 listopada 2018 roku obroniła doktorat w Zakładzie Historii Kultury Instytutu Kultury Polskiej UW pod kierunkiem prof. Małgorzaty Szpakowskiej rozprawą „Codzienność Warszawy w latach 1954–1955. Zmysły, ciało, obyczaje”^[8]. Jako wykładowczyni rozpoczynała w Instytucie Kultury Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego. Współpracuje z Uniwersytetem Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej, gdzie prowadzi wykłady i warsztaty pisarskie. Jej teksty i badania ukazały się w ponad dwudziestu antologiach^[9]. Jej zainteresowania naukowe to: antropologia codzienności, historia kultury, literatura XX wieku, historia ruchów emancypacyjnych, miasto i płeć.

Od listopada 2016, w duecie z Grażyną Plebanek, publikuje felietony w „Polityce”^[10]. Jest felietonistką „Wysokich Obcasów”^[11] i miesięcznika „Pani”.

Założycielka, wokalistka i autorka tekstów piosenek queer-punkowego zespołu Zimny Maj^[12]. Prowadzi podcast Radio Sylwia^[13] i Elgiebete TV.

W 2019 dokonała apostazji^[14][15]. W lipcu 2020 na łamach magazynu „Replika” zrobiła coming out jako lesbijka^[16][17].

Twórczość

W 2008 zadebiutowała powieścią Kieszonkowy atlas kobiet, za którą otrzymała Paszport Polityki. Jej twórczość odwołuje się do tematów feministycznych oraz koncepcji płci kulturowej gender i herstorii. Porusza także tematy związane z historią i kulturą Polski^[18].

Jej proza została przetłumaczona i wydana w Niemczech, Rosji, Czechach, na Słowacji, Węgrzech, w Chorwacji, Ameryce Północnej, Serbii i na Litwie.

Książki

• Kieszonkowy atlas kobiet, Kraków 2008 (została przetłumaczona na język czeski, niemiecki, litewski, rosyjski oraz słowacki)^[19].
• Dzidzia, Warszawa 2009^[20].
• Warszawa kobiet, Warszawa 2011.
• Mama ma zawsze rację, Warszawa 2012^[20].
• Cwaniary, Warszawa 2012.
• W krainie czarów, Kraków 2014^[21].
• Jolanta, Kraków 2015^[22].
• Smutek cinkciarza, Warszawa 2016^[18].
• Kobiety, które walczą: Rozmowy z zawodniczkami sztuk walki, Warszawa 2017^[23]
• Dino Bambino, 2018
• Miasto zgruzowstałe. Codzienność Warszawy w latach 1954- 1955, Wrocław 2019

Sztuki teatralne

Autorka sztuk dramatycznych Muranooo (w Teatrze Dramatycznym w Warszawie i Itim Theatre Ensemble w Tel Avivie), Aleksandra (w Teatrze Dramatycznym w Wałbrzychu) i Wanda (współautorka z Patrycją Dołowy, w Teatrze Starym w Krakowie) „Gwałt. Głosy” (Teatr Powszechny) oraz słuchowiska radiowego „Piwnica” (premiera w Trójce 4 sierpnia 2014).

Na podstawie jej powieści wystawiono sztuki Kieszonkowy Atlas Kobiet (premiera 6 marca 2009, reż. Waldemar Śmigasiewicz) i Cwaniary (premiera 24 czerwca 2021, reż. Agnieszka Glińska, adaptacja: Marta Konarzewska i Agnieszka Glińska)^[24].

Działalność społeczna

Sylwia Chutnik na demonstracji w trakcia procesu działaczki Aborcyjnego Dream Teamu (2022).

Założycielka działającej w latach 2007–2019 Fundacji MaMa, zajmującej się prawami matek^[4]. Współorganizatorka pierwszej Warszawskiej Manify i współzałożycielka Porozumienia Kobiet 8 Marca, w którym działała do 2015 roku. Z zamiłowania varsavianistka i przewodniczka miejska po Warszawie. Autorka kilku autorskich tras śladami kobiet i postaci literackich.

Od ponad dwudziestu lat nie je mięsa.

Zasiada w Kapitule Nagrody im. Olgi Rok, Kapitule Obywatelskiej Naukowych Nagród „Polityki” oraz w Radzie Funduszu Feministycznego. Jest członkinią Związku Literatów Polskich^[25] oraz Stowarzyszenia Unia Literacka^[26]. W ramach tego drugiego, kierowała komisją zapomóg powołaną w trakcie pandemii koronawirusa do redystrybucji środków finansowych na pomoc pisarkom i pisarzom, którzy znaleźli się w trudnej sytuacji materialnej.

Promocja czytelnictwa

Od września 2014 do grudnia 2015 roku wraz z Karoliną Sulej prowadziła program literacki „Cappuccino z książką” na antenie TVP Kultura^[27]. Zakończenie współpracy pisarka publicznie tłumaczyła zmianami w kierownictwie TVP po wygranych przez Prawo i Sprawiedliwość wyborach z 2015 roku^[28]. W TVP Kultura prowadziła również program „Zapomniani – odzyskani”^[29].

Po zakończeniu współpracy z telewizją publiczną z Karoliną Sulej kontynuowały rozmowy o literaturze w programie „Barłóg literacki” emitowanym w serwisie YouTube^[30]. Produkcję materiałów wideo wspomagają finansowo widzowie przez portal Patronite^[31].

Nagrody i wyróżnienia

• Dama Warszawy (2007),
• Paszport Polityki w kategorii literatura (2008),
• Społeczny Nobel Ashoki (2008),
• Wawoaktywni (2008),
• Nagroda m. st. Warszawy (2018).

Stypendystka: Homines Urbani (2008), Instytutu Books from Lithuania (2009), VII edycji Programu Stypendialnego Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Młoda Polska (2010)^[32], Miasta Stołecznego Warszawy (2010) oraz Instytutu Goethego (2010)^[33].

Nominowana do „Stołka”; nagrody Gazety Stołecznej 2008, do tytułu Polki Roku 2007 Gazety Wyborczej i Kobiety Glamour 2008 oraz Róży Gali w kategorii literatura w 2010 roku, do nagrody „3 X portalu „Onaonaona.com” oraz do „Okularów Równości 2012”. Dwukrotnie nominowana do nagrody Warszawianka Roku (2018, 2021)^[34][35].

Przypisy

Bibliografia

• Polityka nr 3, 17 stycznia 2009, s. 50
• Sylwia Chutnik na stronie korporacji ha!art. ha.art.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-08-29)].
• Sylwia Chutnik na stronie Polskich Pisarzy i Badaczy Literatury IBL PAN

Linki zewnętrzne

• Strona Sylwii Chutnik
• Utwory Sylwii Chutnik w bibliotece Polona