Szybka Kolej Miejska w Warszawie

Szybka Kolej Miejska w Warszawie

kolej aglomeracyjna
Logo SKM w Warszawie
Państwo	Polska
Lokalizacja	aglomeracja warszawska
Organizator	Miasto Stołeczne Warszawa
Operator	Szybka Kolej Miejska Sp. z o.o.
Liczba linii	3[1]
Lata funkcjonowania	od 2005
Roczna liczba pasażerów	23,8 mln[2] (2016)
Infrastruktura
Przebieg linii SKM od 1 maja do 1 września 2013
Rozstaw szyn	1435 mm
Liczba stacji	46
Tabor
Liczba pojazdów	28
Strona internetowa
Portal Transport szynowy

SKM Warszawa

Nowo wybudowany dworzec Warszawa Stadion. Hala główna została przebudowana w 2012.

Zadaszenia połączone nad torami (Warszawa Powiśle)

Wejścia do stacji podziemnej (Warszawa Śródmieście)

Perony dworca Warszawa Śródmieście

Przystanek po remoncie (Warszawa Choszczówka)

Przystanek po remoncie (Warszawa Płudy)

Stacja z budynkiem dworcowym (Warszawa Gdańska)

Największy węzeł przesiadkowy (Warszawa Gdańska)

Stacja pod wiaduktem (Warszawa Toruńska)

Trasa jednotorowa z przejazdem samochodowym (Michałów Reginów)

Stacja z budynkiem dworcowym (Otwock)

Pociągi SKM na stacji Otwock

Zabytkowe zadaszenie z lat 30. (Józefów)

Zabytkowa poczekalnia w funkcji podpory zadaszenia (Warszawa Radość)

Peron z lat 30. (Warszawa Anin)

Przejście podziemne (Warszawa Wawer)

Dawna kasa biletowa (Warszawa Gocławek)

Stacja z lat 30. z oddali (Warszawa Olszynka Grochowska)

Największy dworzec sieci SKM Warszawa (Warszawa Wschodnia Osobowa)

Stacja z budynkiem dworcowym (Pruszków)

Stacja z budynkiem dworca wykorzystywanego również jako bibliotekę (Legionowo)

Stacja obsługiwana w przeważającym stopniu przez SKM (Legionowo Piaski)

Szybka Kolej Miejska w Warszawie, SKM – linie naziemnej szybkiej kolei miejskiej łączącej centrum Warszawy z jej przedmieściami i niektórymi satelickimi miejscowościami. Linie te są zaczątkiem sieci SKM (kolei aglomeracyjnej), obejmującej cały węzeł kolejowy Warszawy. Wraz z Metrem Warszawskim, tworzą szkielet komunikacji miejskiej w Warszawie, uzupełniony przez Warszawską Kolej Dojazdową oraz połączenia Kolei Mazowieckich. Przewoźnikiem obsługującym linie SKM jest Szybka Kolej Miejska Sp. z o.o.

Historia

Przed II wojną światową

Pierwsze próby stworzenia systemu SKM w Warszawie miały miejsce przed wojną. W 1937 zelektryfikowano węzeł i wprowadzono kursy podmiejskie z częstotliwościami typowymi dla tego typu systemów. 15 grudnia 1936 uruchomiono sieć trakcyjną na linii do Otwocka i Pruszkowa, 22 maja 1937 oddano do użytku zelektryfikowany odcinek Pruszków – Grodzisk – Żyrardów, a 15 grudnia 1937 uruchomiono pociągi elektryczne do Mińska Mazowieckiego. Zastosowano tabor przystosowany do wysokich (węzłowych) peronów (powojenne serie PKP – EW51 i EW52).

Po II wojnie światowej

Po wojnie zbudowano drugą nawę tunelu średnicowego. W okresie gospodarki planowej linię średnicową znacznie rozbudowano i zmodernizowano, a nowy tabor typu 1B/2B, ASEA i 3B/4B (serie PKP EW53, EW54, EW55) także był przystosowany do wysokich peronów, a liczbę drzwi zwiększono.

W 1963 oddano do użytku nowoczesną stację Warszawa Śródmieście (w miejscu zburzonego Dworca Głównego) i przystanki Warszawa Ochota, Powiśle oraz Stadion, a także osobny tunel dla pociągów dalekobieżnych.

W 1975 zbudowano w nowym miejscu dworzec Warszawa Centralna. Od czasów stanu wojennego i pogłębionego przez niego kryzysu społeczno-gospodarczego system podupadł, zmniejszyła się częstotliwość kursowania pociągów. Niekorzystny wpływ na poziom świadczonych przez kolej usług miały także przemiany ustrojowe, pod koniec lat 90. XX wieku kolej regionalna w Warszawie obsługiwała poniżej 1% realizowanych podróży, a składy wysokoperonowe zastępowane przez „uniwersalne” typu 5B/6B (seria PKP EN57), a rozkład jazdy nie przystawał do lokalnych potrzeb. Jedyne wówczas wyprodukowane zespoły wysokoperonowe (serie PKP EW58 i EW60) skierowano do Trójmiasta, gdyż Warszawa nie była postrzegana jako miejsce, gdzie komunikacja kolejowa ma jakieś znaczenie.

XXI wiek

Dopiero pod koniec 2002 padła propozycja eksperta eksploatacji i ekonomistów transportu (m.in. R. Wodzickiego i A. Fularza), by system SKM zorganizować jako przedsiębiorstwo oddzielne od kolei państwowej PKP. Chodziło o zniwelowanie różnic taryfowych między PKP i ZTM. W ulotce Polskiego Naukowo-Technicznego Towarzystwa Eksploatacyjnego w Warszawie i referacie na konferencji we Wrocławiu na temat zintegrowanego transportu R. Wodzicki przeciwstawił się (luty-kwiecień 2003) projektowi wydzielenia linii średnicowej jako „kolejki typu metro”. W następstwie, A. Fularz na zorganizowanej wówczas konferencji prasowej przedstawił rozwiązania organizacyjne spotykane w stolicach Europy oraz zaproponował strukturę organizacyjną dla warszawskiej SKM.

Obecnie system SKM jest jednym z ważniejszych środków komunikacji aglomeracyjnej, a jego znaczenie ciągle rośnie. Postępuje jego włączanie w system transportu miejskiego Warszawy oraz integracja kolejowej komunikacji aglomeracyjnej przez włączenie do niej ruchu regionalnego. Komunikacja kolejowa jest najszybszym środkiem komunikacji w aglomeracji osiągając prędkość handlową około 40 km/h.

Linie

Tabor

Oznaczenie SKM	Oznaczenie UIC	Numery boczne	Liczba	Liczba członów	Liczba miejsc (siedzących i ogółem)	Zdjęcie	Eksploatacja
14WE	2 12	107-108	2	3	192/447		od 2005
19WE	2 15	301-304	4	4	180/700		od 2010
27WE	2 16	401-413	13	6	274/975		od 2011
35WE	2 16	501-506	9	6	288/903		od 2012

Rozbudowa sieci

Ta sekcja wymaga modyfikacji na podstawie najświeższych informacji. Niektóre treści są na pewno lub najprawdopodobniej nieaktualne. Artykuł należy zweryfikować, wskazując w przypisach źródła informacji. Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tej sekcji. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tej sekcji.

Piaseczno

Dyrektor ZTM informował w maju 2011 roku, że prowadzone są działania, mające na celu otwarcie linii SKM do Piaseczna. Uruchomienie linii w tym kierunku było wtedy przewidywane po stworzeniu przez PKP PLK możliwości zawracania składów w Piasecznie^[4]. Jednak pod koniec 2016 roku, podczas spotkania z udziałem władz samorządowych i mieszkańców w Urzędzie Gminy Piaseczno, przedstawiciel ZTM zadeklarował, że z przyczyn leżących po stronie zarządcy infrastruktury, PKP Polskie Linie Kolejowe, uruchomienie połączeń SKM w tym kierunku będzie możliwe najwcześniej w 2021 roku^[5].

Lotnisko Modlin

Po otwarciu 1 czerwca 2012 roku stacji kolejowej Warszawa Lotnisko Chopina została uruchomiona linia S3. Linia ta miała zostać przedłużona w 2012 z Legionowa do portu lotniczego Modlin w Nowym Dworze Mazowieckim ^[4]. Połączenia te są realizowane przez spółkę Koleje Mazowieckie.

Nieporęt i Radzymin

Od 2 stycznia 2020 roku siedem par pociągów linii S3 zostało wydłużonych przez Nieporęt do Radzymina^[6][7].

Ogólne plany

Obecnie realizowana jest rozbudowa systemu SKM, która polega na następujących działaniach:

• budowa nowych przystanków na istniejących trasach na obszarach gęsto zamieszkanych;
• remont istniejących zniszczonych przystanków, by je oddać do użytku po dziesiątkach lat nieużytku;
• przebudowa i budowanie nowych torów, by zwiększona liczba pociągów nie kolidowała z koleją regionalną i dalekobieżną;
• tworzenie nowych linii;
• zakup taboru do obsługi nowych linii.

Stan docelowy

Od około 2000 trwają dyskusje publiczne w prasie warszawskiej i urzędowe w ZTM i SKM na temat przyszłościowego wyglądu systemu SKM w Warszawie. Plany rozbudowy SKM (z października 2007^[8], lipca 2008^[9] oraz maja 2009^[10]) przewidują powstanie nowych linii (lub przedłużeń istniejących) także do Grodziska Mazowieckiego, Mińska Mazowieckiego, Błonia oraz Wołomina.

Zobacz też

• Kolej obwodowa w Warszawie
• Kolej średnicowa w Warszawie i Linia średnicowa (tunel średnicowy)

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Biuro Zarządu Miasta Stołecznego Warszawy: Cele strategiczne w zakresie ochrony środowiska dla miasta stołecznego Warszawy, Warszawa 2002
• Biuro Zrównoważonego Transportu Polskiego Klubu Ekologicznego: Ulotka „Koleją po Warszawie!” 2002
• Frankowski S.: Jak ożenić kolej z miastem, Przegląd Techniczny nr 41/1986
• Frontczak F., Kluczborski S., Kuligowski K., Skoniecki J., Wasilewicz W.: 50 lat elektryfikacji PKP, WKŁ, Warszawa 1989
• Hadaj M.: Kolej wygodniejsza od metra / Pojechaliśmy pociągiem SKM, Życie Warszawy 24-25.9.2005 r.
• Hadaj M.: Ministerstwo musi pomóc – rozmowa z Adamem Fularzem, Życie Warszawy 10.12.2003
• Hadaj M.: Pierwszy pociąg za dziewięć miesięcy, Życie Warszawy 15.11.2004
• Hadaj M.: Rozkręcanie szybkiej kolei, Życie Warszawy 21-22.2.2004
• Hadaj M.: SKM czyli Szansa Kompletnie zMarnowana, Życie Warszawy 6-7.5.2006
• Hadaj M.: Szybka Kolej Miejska zaczęła ostre hamowanie, Życie Warszawy
• Hadaj M.: Szybka kolej od września, Życie Warszawy 23.6.2005
• Hadaj M.: Zróbmy metro z kolei, Życie Warszawy 10.12.2003 r.
• Jaszczyński K.: Metropoliten inżyniera Taubego, Stolica nr 10/2007
• Kucharzewski M.: Szybka Klapa Miejska, Super Express 20-21.5.2006
• Majszyk M.: Rozłożyli się na rozkładach, Rzeczpospolita 10-11.11.2005
• Majszyk M., Krzemiński J.: Afera wagonowa w ratuszu, Rzeczpospolita 2006
• Majszyk M., Krzemiński J.: Pasażerowie uciekli, Rzeczpospolita 6.2.2006
• Mężyński A.: Szybko zrobieni w pociąg, Super Express, 13.10.2005
• Potapowicz S.: Warszawska metropolia XXI wieku, Platforma Obywatelska – Mój folder 7.7.2001
• Romanowicz A.: Dworce i przystanki kolejowe, Wydawnictwo Arkady Warszawa 1970
• Strategia rozwoju m. st. Warszawy do 2020 roku – projekt.
• Śmietana K.: Od lipca Szybka Kolej Miejska do Pruszkowa, Gazeta Wyborcza Stołeczna 21.5.2006
• Śmietana K.: Spółka na szynach, Gazeta Wyborcza Stołeczna 2004
• Śmietana K.: Szybka Klapa Miejska, Gazeta Wyborcza Stołeczna nr 4.10.2005
• Śmietana K.: Szybka Kolej Miejska – przedwyborczy hit, który nie wypalił, Gazeta Wyborcza Stołeczna nr 5.10.2005
• Wodzicki R.: Kolej na kolej, Środowisko nr 5/2000
• Wodzicki R.: Nowe oznakowanie trakcyjnego taboru kolejowego, Transport i Komunikacja nr 6/2007
• Wodzicki R.: Opinia na temat „kolejki typu metro” dla zainteresowanych Dniem Ziemi 2003, Polskie Naukowo-Techniczne Towarzystwo Eksploatacyjne, Warszawa 16 lutego 2003
• Wodzicki R.: Kształtowanie potencjału eksploatacyjnego warszawskiego węzła kolejowego, Technika Transportu Szynowego nr 5/2003; skrót referatu z konferencji międzynarodowej we Wrocławiu
• Wodzicki R.: Wymysł Kaczyńskiego? Nowy tabor dla SKM Warszawa, Świat Kolei nr 12/2005
• Wodzicki R.: Kolej miejska w Warszawie, Przegląd Komunikacyjny nr 2/2006
• Wodzicki R.: Warszawska kolej miejska – pierwsze doświadczenia, Transport i Komunikacja nr 2/2006
• Wodzicki R.: Co to są szybkie koleje miejskie? Język, zasady i pozory, Transport i Komunikacja nr 2/2006
• Województwo chce przejąć składy SKM, Dziennik Europa Świat Warszawa 14.11.2007
• Wołek M.: Uwarunkowania integracji systemów transportu zbiorowego, IV Ogólnopolskie Forum Dyskusyjne Stowarzyszenia Samorządów na Rzecz Kolei Lokalnych, Warszawa 12-13.6.2006

Linki zewnętrzne

• Strona internetowa
• Rozkład jazdy SKM na stronach Warszawskiego Transportu Publicznego
• Plan rozwoju SKM Warszawa do 2027 roku