Tadeusz Adamowski
 | |||||||||
| Data i miejsce urodzenia | 19 listopada 1901 | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 22 sierpnia 1994 | ||||||||
| Obywatelstwo | |||||||||
| Pozycja | pomocnik | ||||||||
| Informacje klubowe | |||||||||
| Klub | |||||||||
| Kariera reprezentacyjna | |||||||||
| |||||||||
| Kariera trenerska | |||||||||
| |||||||||
| Odznaczenia | |||||||||
 | |||||||||
Tadeusz Ralf Adamowski (ur. 19 listopada 1901 w Lozannie, zm. 22 sierpnia 1994 w Nowym Jorku[1]) – hokeista, olimpijczyk.
Życiorys
Syn Józefa i Antoniny Szumowskiej. Młodszy brat aktorki i działaczki charytatywnej Helenki Adamowskiej[2]. Dzieciństwo i młodość spędził w USA. Ukończył ekonomię na Uniwersytecie Harvarda w Cambridge. W szkole średniej i podczas studiów uprawiał: futbol amerykański, tenis, koszykówkę i hokej na lodzie. Jako hokeista reprezentował barwy Harvard University.
Pod koniec 1925 r. - ze względów rodzinnych - powrócił do Polski. W Warszawie zetknął się z hokeistami AZS. Po otrzymaniu powołania do reprezentacji kraju na Mistrzostwa Europy w Davos w 1926 r. postanowił pozostać z Polsce. Przez całą karierę sportową reprezentował AZS Warszawa.
W latach 30. pracował dla koncernu General Motors (przedstawicielstwo w Warszawie), a następnie w przedsiębiorstwie „Gdynia–Ameryka Linie Żeglugowe” S.A. (GAL).
W maju 1939 r. odbył ćwiczenia rezerwisty w 15. Pułku Artylerii Lekkiej. W rocznej ocenie kwalifikacyjnej z 22 czerwca 1939, jego przełożony kpt. Stefan Dębski napisał o nim: bardzo inteligentny, usposobienie zrównoważone, spokojny, stanowczy, w pracy bardzo dokładny, fizycznie bardzo dobrze rozwinięty.
W kampanii wrześniowej 1939, jako podporucznik rezerwy walczył w okolicach Bydgoszczy i Grudziądza. Wzięty do niewoli, wojnę spędził w Oflagu II C Woldenberg (Dobiegniew). Zaangażował się w obozową działalność edukacyjno-oświatową, zorganizował system nauczania języka angielskiego, powołując do życia Instytut Angielski, któremu przewodził. W obozowym klubie „Orlę” uprawiał koszykówkę.
Po zakończeniu II wojny światowej wyjechał do Stanów Zjednoczonych i osiadł na stałe w Nowym Jorku.
Kariera sportowa
Jako zawodnik i trener miał ogromne zasługi dla rozwoju polskiego hokeja na lodzie. Wraz z Wilhelmem Rybakiem zastosowali kanadyjskie wzorce treningowe, znacząco podnosząc poziom tej dyscypliny w kraju. Pierwszy szkoleniowiec, który wdrożył zasady gry zespołowej (wbrew wcześniejszemu preferowaniu umiejętności indywidualnych poszczególnych hokeistów). W reprezentacji Polski zastosował taktykę cofania się napastników wraz z obrońcami w momencie kontrataku przeciwnika. Dzięki jego umiejętnościom zawodnika i talentowi szkoleniowo-pedagogicznemu wprowadził polski hokej na arenę międzynarodową.
Z AZS Warszawa pięciokrotnie z rzędu zdobył mistrzostwo Polski (1927, 1928, 1929, 1930 i 1931). Sześciokrotnie grał w mistrzostwach Europy (1926 – 6. miejsce, 1927 – 4. miejsce, 1929 – srebrny medal, 1930 – 4. miejsce, 1931 – srebrny medal, 1933 – 5./6. miejsce). 10 stycznia 1926[a], na Eissportstadion w Davos, wystąpił w debiutanckim międzypaństwowym spotkaniu reprezentacji narodowej przeciwko Austrii (przegranym 1:13)[3]. 12 stycznia 1926 na Eissportstadion w Davos zdobył pierwszego gola dla „biało-czerwonych” w ich pierwszym meczu podczas międzynarodowego turnieju hokejowego (w przegranym 1:2 pojedynku przeciwko Francji)[4]. Podczas Mistrzostw Europy 1927 został wybrany najlepszym graczem reprezentacji i do składu najlepszych zawodników Europy[5]. W 1928 r. zdobył tytuł akademickiego mistrza świata w hokeju na lodzie. W tym samym roku wystąpił w Igrzyskach Olimpijskich w Sankt Moritz, gdzie Polska po remisie ze Szwecją 2:2 i porażce z Czechosłowacją 2:3 odpadła w fazie eliminacyjnej (3. miejsce w grupie). Trzykrotnie uczestniczył w Mistrzostwach Świata (1930 – 5. miejsce, 1931 – 4. miejsce, 1933 – 7./8. miejsce). W 1930 r. podczas mistrzostw świata w Davos został powołany do reprezentacji Europy na mecz z Kanadą. Podstawowy zawodnik drużyny narodowej w latach 1926–1931. Uważany wówczas za jednego z najlepszych technicznie hokeistów Europy. W reprezentacji Polski rozegrał 40 meczów, strzelając 16 bramek. W plebiscycie Przeglądu Sportowego na 10 najpopularniejszych sportowców Polski w 1927 zajął 4. miejsce, a w 1929 – 7. miejsce.
Na początku 1932 r. przeniósł się na Górny Śląsk, gdzie został trenerem tamtejszych drużyn[6]. W latach 1927–1930 i sezonie 1932/1933 był selekcjonerem reprezentacji Polski. Upowszechniał zasady gry hokeja kanadyjskiego w różnych miastach Polski. W 1930 r. - wraz z Aleksandrem Tupalskim - szkolił hokeistów Geranii Gdańsk.
Ordery i odznaczenia
- Srebrny Krzyż Zasługi (19 marca 1931)[7]
Uwagi
Przypisy
- ↑ Tadeusz Adamowski, Bio, Stst, sports-reference.com [dostęp 2019-12-10] [zarchiwizowane z adresu 2020-04-18] (ang.).
- ↑ Nekrolog Helenki Adamowskiej w The New York Times.
- ↑ Matches internationaux 1925/26, passionhockey.com [dostęp 2015-05-25] (fr.).
- ↑ Championnats d'Europe 1926, passionhockey.com [dostęp 2015-05-25] (fr.).
- ↑ Adam Obrubański: Sport. W: Dziesięciolecie Polski Odrodzonej. Księga pamiątkowa 1918-1928. Kraków / Warszawa: 1928, s. 863.
- ↑ Przegląd sportowy. Sport zimowy. „Nowy Dziennik”, s. 6, nr 5 z 5 stycznia 1932.
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 64, poz. 104 „za zasługi na polu rozwoju sportu”.
Link zewnętrzny
- Tadeusz Adamowski w bazie PKOl-u
| Bramkarze | |
|---|---|
| Obrońcy | |
| Napastnicy | |
| Trener |
|
| Bramkarze | |
|---|---|
| Obrońcy | |
| Napastnicy | |
| Trener |
| Bramkarze | |
|---|---|
| Obrońcy | |
| Napastnicy |
|
| Trener |
|
| Bramkarze |
|
|---|---|
| Obrońcy | |
| Napastnicy |
|
| Trener |
Media użyte na tej stronie
Pictograms of Olympic sports - Ice hockey
.svg)
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
.svg)
The Canadian Red Ensign used between 1921 and 1957.
This image has compared for accuracy (mainly colors) using an image from World Statesmen. The only change is making the maple leaves green from red. This image has compared for accuracy (mainly colors) using an image from World Statesmen. The most recent version of this image has changed the harp into one with a female figure; see [http://flagspot.net/flags/ca-1921.html FOTW
Yearbook photo of Tadeusz Adamowski