Tadeusz Andrzej Broniewski

Tadeusz Broniewski

Data i miejsce urodzenia	29 sierpnia 1894 Kraków
Data i miejsce śmierci	4 stycznia 1976 Wrocław
Wiceburmistrz Jarosławia
Okres	od 27 lipca 1944 do 10 sierpnia 1944
Przynależność polityczna	Stronnictwo Ludowe
Poprzednik	Feliks Wojciechowski
Następca	Janusz Kołakowski
Radny rady miasta
Okres	od 1931 do 10 sierpnia 1944
Odznaczenia

Tadeusz Broniewski prowadzący wykład na Wydziale Architektury Politechniki Wrocławskiej

Tadeusz Andrzej Broniewski h. Tarnawa (ur. 29 sierpnia 1894 w Krakowie^[1], zm. 4 stycznia 1976 we Wrocławiu) – polski architekt, przedstawiciel modernizmu, historyk i krytyk architektury, konserwator zabytków architektury.

Życiorys

Syn Henryka i Michaliny z Wallków^[1]. Absolwent III Gimnazjum im. Króla Jana III Sobieskiego w Krakowie. W latach 1912–1925 studiował na Wydziale Architektonicznym Politechniki Lwowskiej (z przerwą spowodowaną udziałem w wojnie)^[2]. Miał stopień porucznika. Podczas działań wojennych I wojny światowej służył w armii austro-węgierskiej na Węgrzech w mieście Györ. Podczas mobilizacji w 1920 służył w Kadrze 4 Pułku Strzelców Konnych^[3]. W latach 1923–1931 pracownik naukowy Politechniki Lwowskiej. Potem (1931–1944) dyrektor Państwowej Szkoły Budownictwa w Jarosławiu i radny miasta, od 27 lipca 1944 do 10 sierpnia 1944 wiceburmistrz Jarosławia, od 1946 do 1964 pracownik naukowy Politechniki Wrocławskiej. Jego studentami byli m.in. Olgierd Czerner i Tadeusz Zipser. Doskonały rysownik, także poliglota, badacz XVI-wiecznych tekstów niemieckich. Od 1956 profesor, w latach 1949–1951 i 1958–1960 dziekan Wydziału Architektury Politechniki Wrocławskiej.

Przed wojną konserwował zabytkowe kamienice w Jarosławiu, zbudował tam także Dom Żołnierza i Miejską Kasę Oszczędności; po wojnie kierował odbudową i konserwacją m.in. kościoła św. Marii Magdaleny we Wrocławiu, kościoła parafialnego w Świętej Katarzynie i ratusza w Lubaniu, zbudował także nowy gmach Wydziału Chemii Politechniki Wrocławskiej (1948–1951).

Napisał m.in. Historię architektury w zarysie (1959) i 5-tomową Architekturę dla wszystkich (1963–1969) (wydane łącznie jako: Historia architektury dla wszystkich, Wrocław 1980, 1990); wraz z Mieczysławem Zlatem współredagował serię Śląsk w zabytkach sztuki (1959–1976), pisząc m.in. o Kłodzku, Lubaniu, Srebrnej Górze i Trzebnicy.

Pochowany na Cmentarzu Świętej Rodziny we Wrocławiu (sektor 12-64-17-17a)^[4].

Od 1919 był mężem Zofii z Mińskich (1894–1972). Jego córką jest architekt Anna Broniewska de Bezdzieca.

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
• Złoty Krzyż Zasługi (30 kwietnia 1937)^[5][6]
• Brązowy Medal Zasługi Wojskowej „Signum Laudis” z mieczami na wojennej wstążce (Austro-Węgry, 1917)^[3]

Upamiętnienie

Jedna z ulic w Jarosławiu została nazwana imieniem prof. Tadeusza Broniewskiego^[7].

Przypisy

Bibliografia

• Encyklopedia Wrocławia, Wrocław 2000.
• Mirosław Przyłęcki, Broniewski Tadeusz, [w:] Polski słownik biograficzny konserwatorów zabytków, red. Henryk Kondziela, Hanna Krzyżanowska, z. 2, Poznań, Wydawnictwo Poznańskie, 2006, ISBN 83-7177-416-8.
• Zenon Prętczyński, Wspomnienia o profesorach Wydziału Architektury Politechniki Wrocławskiej (z lat studiów 1947–1952), Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 2005, s. 18–20.