Teatr im. Wilama Horzycy w Toruniu

Teatr im. Wilama Horzycy
w Toruniu
Ilustracja
Gmach Teatru widziany od strony wschodniej
Typ teatru

dramatyczny

Data powstania

1904[1]

Państwo

 Polska

Województwo

 kujawsko-pomorskie

Lokalizacja

Toruń, Plac Teatralny 1

Położenie na mapie Torunia
Mapa konturowa Torunia, w centrum znajduje się punkt z opisem „Teatr im. Wilama Horzycy w Toruniu”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego
53°00′45,0000″N 18°36′12,9600″E/53,012500 18,603600
Strona internetowa teatru
Strona w bazie e-teatr.pl
Widownia teatru po remoncie, 2021 rok
Rzeźby autorstwa Ernesta Hertera przedstawiające muzy stojące przed frontem teatru
Melpomena, muza tragedii
Terpsychora, muza tańca i pieśni

Teatr im. Wilama Horzycy w Toruniuteatr dramatyczny z siedzibą w Toruniu, mający status wojewódzkiej instytucji kultury.

Lokalizacja

Budynek znajduje się w północnej części Zespołu Staromiejskiego, w bliskim sąsiedztwie Urzędu Marszałkowskiego i Urzędu Miejskiego. Część reprezentacyjna tego gmachu i główne wejście znajduje się przy Placu Teatralnym 1.

Historia

Budynek teatru (ówcześnie Teatru Miejskiego) oddano uroczyście do użytku 30 września 1904 roku. Zastąpił on gmach teatralny stojący niegdyś przy Rynku Staromiejskim. Nowy budynek został zaprojektowany przez znaną wówczas w całej Europie spółkę architektów wiedeńskich – Fellner & Helmer (twórców projektów budynków teatralnych m.in.: w Wiedniu, Augsburgu, Czerniowcach, Zagrzebiu, Budapeszcie, Segedynie, Cluju, Cieszynie, czy opery w Odessie). Początkowo widownia mogła pomieścić ok. 900 osób, na przestrzeni stu lat poddano ją jednak wielu korektom (lata 1934, 1956, 2000). W latach 1941-1942 uproszczono także fasadę utrzymaną w duchu eklektyzmu z elementami secesji (usunięto m.in. figury orłów wieńczących pylony flankujące ryzalit elewacji głównej, uproszczono detal). W roku 1995 oddano do użytku budynek zaplecza z małą sceną, zrealizowany według projektu toruńskiego architekta Czesława Sobocińskiego. Przed budynkiem stoją odsłonięte w roku 1909 posągi muz – Melpomene i Terpsychory autorstwa Ernsta Hertera[2][3].

W pierwszych latach istnienia na deskach teatru grano jedynie repertuar niemieckojęzyczny. Wśród polskojęzycznej ludności ówczesnego Torunia mawiano nawet, iż „szanujący się Polacy tam nie chadzają”[4]. Pierwszy polski sezon teatralny zainaugurowano w listopadzie roku 1920 przedstawieniem Zemsty Aleksandra Fredry, w obecności premiera Wincentego Witosa. W latach 1945-1948 zespołem teatralnym kierował Wilam Horzyca. W 2003 roku Teatr przeszedł gruntowny remont zarówno sceny, jak i widowni[5]. W 2020 roku obiekt ponownie wyremontowano. W ramach tych prac wykonano m.in.: instalację klimatyzacji, wymianę foteli, podłóg i oświetlenia oraz przywrócono do użytku drugie piętro widowni, które od kilkudziesięciu lat było nieczynne[6][7][8][9].

Teatr figuruje w gminnej ewidencji zabytków (nr 180)[10].

Festiwale

Aktorzy

  • Małgorzata Abramowicz - od 1990
  • Aleksandra Bednarz – od 2011
  • Jarosław Felczykowski – od 1987
  • Łukasz Ignasiński – od 2009
  • Maria Kierzkowska – od 1989
  • Paweł Kowalski – od 1993
  • Anna Magalska – od 1994
  • Zofia Melechówna - od 1958
  • Tomasz Mycan – od 2002
  • Niko Niakas – od 1983
  • Ewa Pietras – od 1983
  • Matylda Podfilipska – od 2003
  • Maciej Raniszewski - od 2012
  • Anna Romanowicz-Kozanecka – od 1980
  • Julia Sobiesiak - od 2013
  • Mirosława Sobik – od 2005
  • Teresa Stępień-Nowicka – od 1978
  • Paweł Tchórzelski – od 1985
  • Jolanta Teska – od 1987
  • Michał Marek Ubysz – od 1986
  • Arkadiusz Walesiak - od 2012
  • Agnieszka Wawrzkiewicz – od 1993
  • Grzegorz Wiśniewski – od 1991
  • Bartosz Woźny - od 2015[13]

Dyrektorzy

Dyrektorzy teatru od 1945 roku[14]:

DyrektorzyOkres urzędowaniaUwagi
Wilam Horzyca 1945–1948
Hugon Moryciński1958-1972
Marek Okopiński1976–1983
Krystyna Meissner1983–1996
Jadwiga Oleradzka1997-2015[15]
Andrzej Churskip.o. 2015-2017[16]
Andrzej Churski2017-2021[17]
Renata Derejczykod 2021[18]

Nagrody i wyróżnienia

Zobacz też

Przypisy

  1. Historia. Teatr im. Wilama Horzycy w Toruniu. [dostęp 2016-07-30]. (pol.).
  2. Historia. teatr.torun.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-11-21)]. (pol.).
  3. Toruń: Teatr im. Wilama Horzycy. spacerownikteatralny.pl. (pol.).
  4. Teatr im. Wilama Horzycy, Nocowanie.pl [dostęp 2016-12-16].
  5. Wyborcza.pl, torun.wyborcza.pl [dostęp 2015-12-28].
  6. https://www.toruntv.pl/movie/show?id=23825
  7. https://www.kujawsko-pomorskie.pl/biuro-prasowe/informacje-prasowe/36684-remont-horzycy-na-finiszu
  8. https://pomorska.pl/teatr-horzycy-w-toruniu-przechodzi-gruntowy-remont-co-sie-w-nim-zmieni-zdjecia/ar/c15-15266868
  9. https://kurier-nakielski.pl/remont-horzycy-na-finiszu/
  10. Gmina Miasta Toruń: Gminny Program Opieki nad Zabytkami Miasta Torunia na lata 2022–2025. 2021, s. 90.
  11. Międzynarodowy Festiwal Teatralny Kontakt, www.teatr.torun.pl [dostęp 2015-12-28] [zarchiwizowane z adresu 2016-01-13].
  12. Festiwal Debiutantów Pierwszy Kontakt, www.teatr.torun.pl [dostęp 2015-12-28] [zarchiwizowane z adresu 2016-01-13].
  13. Aktorzy, „TEATR im. WILAMA HORZYCY” [dostęp 2016-12-22] (pol.).
  14. Historia, „TEATR im. WILAMA HORZYCY” [dostęp 2016-12-22] (pol.).
  15. https://nowosci.com.pl/jaka-przyszlosc-czeka-teatr-horzycy/ar/11592069
  16. JPL), Andrzej Churski pełniącym obowiązki dyrektora toruńskiego teatru Horzycy, „pomorska.pl” [dostęp 2016-12-22].
  17. https://e-teatr.pl/torun-andrzej-churski-ostatecznie-dyrektorem-teatru-im-horzycy-a240010
  18. https://torun.naszemiasto.pl/jakie-plany-ma-nowa-dyrektor-teatru-horzycy-renata/ar/c3-8218629
  19. Medal Za Zasługi dla Miasta Torunia na wstędze | www.torun.pl, www.torun.pl [dostęp 2017-01-24] [zarchiwizowane z adresu 2017-11-19] (pol.).

Bibliografia

  • Marek Podlasiak, Z tradycji teatralnych Torunia, w: Teatr niemiecki w Polsce. XVIII-XX wiek, red. Karolina Prykowska-Michalak, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2008, s. 199–207. ISBN 978-83-7525-140-1
  • Marek Podlasiak, Teatr niemiecki w Toruniu w latach 1904–1920, w: Teatr niemiecki w Polsce. XVIII-XX wiek, red. Karolina Prykowska-Michalak, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2008, s. 209–228. ISBN 978-83-7525-140-1
  • Marek Podlasiak, Deutsches Theater in Thorn. Vom Wander- zum ständigen Berufstheater (17.–20. Jahrhundert), LIT Verlag, (seria wydawnicza: Thalia Germanica, Band 10), Berlin 2008. ISBN 978-3-8258-1748-0
  • Maska Toruńska Nr 2, listopad 1987
  • Nowości (dziennik) 18.09.1990

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Kuyavian-Pomeranian Voivodeship location map.svg
(c) SANtosito, CC BY-SA 4.0
Location map of Kuyavian-Pomeranian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.83 N
  • S: 52.28 N
  • W: 17.16 E
  • E: 19.88 E
Teatr im. Wilama Horzycy w Toruniu.jpg
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Teatr im. Wilama Horzycy w Toruniu
Toruń location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa miasta Toruń, Polska
Torun Teatr im Wilama Horzycy Melpomena.jpg
Autor: Pko, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Toruń, Teatr im. Wilama Horzycy, posąg Melpomeny autorstwa Ernesta Hertera, ustawiony w 1909
Torun Teatr im Wilama Horzycy Terpsychora.jpg
Autor: Pko, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Toruń, Teatr im. Wilama Horzycy, posąg Terpsychory przed wejściem autorstwa Ernesta Hertera, ustawiony w 1909 r.
Logo Teatru Muzycznego w Toruniu.jpg
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Logo Teatru Muzycznego w Toruniu
Scena na zapleczu torun.jpg
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
scena na zapleczu torun