Thor
| ||||
 Thor walczący z gigantami (Mårten Eskil Winge, 1872) | ||||
| Inne imiona | Donar | |||
|---|---|---|---|---|
| Występowanie | ||||
| Atrybuty | młot Mjølner, ruda broda, magiczny pas i żelazne rękawice, zaprzęg, dąb[1] | |||
| Siedziba | Bilskirnir | |||
| Rodzina | ||||
| Ojciec | ||||
| Matka | ||||
| Żona | ||||
| Dzieci | ||||
Thor (ze staronord. Þórr, grom)[2] – jeden z głównych bogów nordyckich z dynastii Azów (syn Odyna i Jörð, małżonek Sif), odpowiednik południowogermańskiego Donara, bóg burzy i piorunów, sił witalnych[3][4], rolnictwa (jako sprowadzający deszcz odpowiedzialny za urodzaj). Patronował także małżeństwu i ognisku domowemu[5].
Thora uznawano za bardziej przychylnego ludziom niż Odyn – równie gwałtownego, ale mniej tajemniczego. Przedstawiano go zwykle z długą, rudą brodą oraz młotem[3][6] Mjöllnirem (symbolem jego siły) w ręku[5]. Drzewem poświęconym Thorowi był dąb. Podróżował rydwanem zaprzężonym w kozły, Tanngrisnir i Tanngnjóstr. Nie był tak przebiegły jak Odyn i zdarzało mu się wpaść w pułapkę (przykładem tego jest słynna przygoda Thora w gościnie u króla Utgardu, olbrzyma zwanego Skirnirem), ostatecznie jednak zawsze zwyciężał.
W czasie zmierzchu bogów Thor zabija węża Midgardu, wielkiego Jormunganda, lecz zginie zatruty jego jadem[7].
Od jego imienia pochodzi nazwa czwartku (jako „dzień Thora”) w języku duńskim, norweskim i szwedzkim (torsdag), farerskim (hósdagur/tórsdagur), fińskim (torstai), niderlandzkim (donderdag), niemieckim (Donnerstag) oraz staroangielskim (Þunresdæg) i współczesnym angielskim (Thursday)[8][9].
Przypisy
- ↑ Magdalena Turowska-Rawicz, Robert Sypek, Mitologie świata - Ludy Skandynawskie, Tom 12, Wydawnictwo; Rzeczpospolita S.A., Warszawa 2007, str. 50-51
- ↑ M. Eliade, Historia wierzeń i idei religijnych, t. 1, IW PAX, Warszawa 1988, s. 134.
- ↑ a b J. Sowińska, Tajemniczy świat mitologii nordyckiej – od powstania świata do zmierzchu bogów, „Zeszyty Naukowe Ruchu Studenckiego”, 1, 2016, s. 107-108.
- ↑ M. Eliade, Historia wierzeń i idei religijnych, t. 1, IW PAX, Warszawa 1988, s. 136.
- ↑ a b M. Eliade, Historia wierzeń i idei religijnych, t. 2, IW PAX, Warszawa 1994, s. 111.
- ↑ M. Eliade, Historia wierzeń i idei religijnych, t. 2, IW PAX, Warszawa 1994, s. 77.
- ↑ Sylvia Browne, Lindsay Harrison, End Of Days: Predictions and prophecies about the end of the world, Hachette UK, 2010, ISBN 978-0-7481-1892-2.
- ↑ J. Sowińska, Tajemniczy świat mitologii nordyckiej – od powstania świata do zmierzchu bogów, „Zeszyty Naukowe Ruchu Studenckiego”, 1, 2016, s. 108.
- ↑ Thursday, Online Etymology Dictionary [dostęp 2017-11-18] (ang.).
Bibliografia
- Thor, [w:] W. Kopaliński, Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych z almanachem, Świat Książki, Warszawa 2000, s. 604.
Media użyte na tej stronie
According to Norse mythology, thunder and lightning occur when the Æsir god Thor is angered, and so he rides out on his chariot, pulled by the goats Tanngnjóstr and Tanngrisnir, on the hunt for wickedness in the form of the Ettins. In his fight against this race of giants, he swings his hammer Mjöllnir and pulls on his belt of power, Megingjörð, which boosts his power. Psychologically, Thor is quite simple, in comparison with the brooding Odin. He was worshipped mainly by farmers and slaves.
In Mårten Eskil Winge’s interpretation, Thor is strong, blond, resolute and fearless. The painting was extremely well received when it was shown for the first time at Nationalmuseum in 1872, a time when Norse mythology and the gods were enjoying great popularity. Winge was one of many Scandinavian artists who painted the Æsir gods in the 1870s. And their paintings and sculptures still influence our ideas about Vikings and the Æsir gods to this day.
Winge’s original audience interpreted the painting as a general depiction of good battling evil. In modern times, Thor’s battle with the giants has been perceived as an expression of Nationalist or Fascist ideals. The blond-haired Thor has been seen as a defender of the Nordic ideal that is threatened by the dark-haired giants. The swastika on Thor’s belt of power has no doubt helped to make the painting popular among various right-wing extremist groups. For Winge and his contemporaries, the swastika was an ancient decorative symbol for the sun, appearing in architectural decoration and in various logos.