Traktat w Karłowicach

Traktat w Karłowicach
Ilustracja
Dokument traktatu wystawiony w Pałacu Dożów w Wenecji
Data

26 stycznia 1699

Miejsce

Karłowice

Wynik

zatrzymanie ekspansji Imperium Osmańskiego w Europie
utrata przez Imperium Osmańskie Węgier (zdobytych w 1541) i Podola (zdobytego na Rzeczypospolitej 1672)

Przyczyna

Bitwa pod Wiedniem (1683) ► wojna pomiędzy państwami Ligi Świętej a Imperium Osmańskim (1683−1699)

Terytorium

Sremski Karlovci

Strony traktatu
 Państwo Kościelne
 Republika Wenecka
 Monarchia Habsburgów (formalnie jako Święte Cesarstwo Rzymskie)
 I Rzeczpospolita
 Carstwo Rosyjskie
 Imperium Osmańskie
 Chanat Krymski
Negocjacje w sprawie traktatu
Kaplica Pokoju w Karłowicach w Serbii, w której negocjowano traktat

Traktat w Karłowicachtraktat pokojowy podpisany 26 stycznia 1699 w Karłowicach. Kończył on wojnę pomiędzy państwami Ligi Świętej, w skład której wchodziły Państwo Kościelne, Republika Wenecka, Austria (formalnie jako Święte Cesarstwo Rzymskie), Rzeczpospolita Obojga Narodów i Carstwo Rosyjskie a Imperium Osmańskim i jego lennikami, głównie Chanatem Krymskim.

Geneza

Traktat zamykał wojnę rozpoczętą nieudaną wyprawą wezyra Kara Mustafy pod Wiedeń w 1683 (Rosja przystąpiła do tej wojny w 1686, czyli po traktacie Grzymułtowskiego i przystąpieniu do Ligi Świętej). Nieustanne, 16-letnie walki na froncie mierzącym niemal 4000 km (od Krety przez Albanię, środkowe Węgry, Karpaty, księstwa naddunajskie i granicę krymsko-rosyjską), klęski wojenne na morzu i lądzie oraz wyczerpanie wojenne zmusiło Turcję do podpisania pokoju. Ostatni wezyr z rodu Köprüplüch, Husejn, przyjął mediację Anglii i Holandii, zainteresowanych pacyfikacją wschodniej części Morza Śródziemnego.

Postanowienia

Turcja zrzekła się:

  • Rzeczpospolita nie musiała już płacić „upominków” na rzecz Chanatu Krymskiego.
  • Chanatowi Krymskiemu zabroniono organizowania łupieskich najazdów.
Zmiany terytorialne po pokoju: tereny o kolorze zielonym przekazane Monarchii Habsburgów, różowym – Rzeczypospolitej Obojga Narodów, fioletowym – Carstwu Rosyjskiemu, a ciemnoniebieskim – Republice Weneckiej

Znaczenie

Bibliografia

  • Zbigniew Wójcik, Historia powszechna XVI–XVII wieku, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1968, s. 463–464.
  • Leszek Podhorecki, Chanat Krymski. Państwo koczowników na kresach Europy, wydawnictwo Bellona, Warszawa 2012, s. 311, ISBN 978-83-11-12262-8.

Media użyte na tej stronie

Flag of the Habsburg Monarchy.svg

↑ Civil flag or Landesfarben of the Habsburg monarchy (1700-1806)
↑ Merchant ensign of the Habsburg monarchy (from 1730 to 1750)
↑ Flag of the Austrian Empire (1804-1867)
↑ Civil flag used in Cisleithania part of Austria-Hungary (1867-1918)
House colours of the House of Habsburg
POL Przemysł II 1295 COA.svg
Rekonstrukcja herbu z rewersu pieczęci majestatycznej króla Polski – Przemysła II z 1295
Flag of Oryol (variant).svg
Autor: Osipov Georgiy Nokka, Licencja: CC BY-SA 3.0
Предполагаемый проект рисунка флага корабля "Орёл"
Treaty of Karlowitz Territorial Changes.png
Autor: Thepipemaster, Licencja: CC BY-SA 4.0
Territory ceded by the Ottoman Empire to members of the Holy League of 1684 by 1699
Flag of the Papal States (pre 1808).svg
Flag of the Papal States before 1808.
Negotiation of the peace of Karlowitz.jpg
Peace conference in Karlowitz (present-day Sremski Karlovci, in Serbia) in 1699. (Treaty of Karlowitz) Engraving of unknown German artist from the Low Countries
Treaty of Karlowitz.jpg
Autor: O.Mustafin, Licencja: CC0
Карловицький трактат. Примірник, виставлений у венеційському Палаці дожів
Fictitious Ottoman flag 3.svg
Flag of the Ottoman Empire (c. 1750s).[1]

A variety of Ottoman naval flags with crescents are recorded in Western sources during the 18th century.

Flaggen aller seefahrenden Nationen shows several Turkish naval flags with three crescents (heraldic decrescents, horns pointing away from the hoist as in the later Ottoman flag)
Chorągiew królewska króla Zygmunta III Wazy.svg
Autor: Olek Remesz (wiki-pl: Orem, commons: Orem), Licencja: CC BY-SA 2.5
Chorągiew królewska z okresu panowanie dysastii Wazów (1587-1668) w Polsce
Kapela.jpg
Autor: Racaeka, Licencja: CC BY-SA 3.0
This is a photo of Cultural Heritage site of Serbia number