Transport w Toruniu

Autostrada A1 pod Toruniem

Droga ekspresowa S10 na odcinku między węzłami Toruń Zachód i Toruń Południe, stanowiąca fragment południowej obwodnicy Torunia

Ul. Stefana Żółkiewskiego

Transport w Toruniu – transport drogowy, kolejowy, lotniczy, wodny i rowerowy na terenie Torunia.

Transport drogowy

Węzeł Lubicz – (Toruń Wschód)

Toruń leży na skrzyżowaniu dróg tranzytowych biegnących z południa kraju na północ (Paneuropejski korytarz transportowy) i z zachodu na wschód. W okolicach miasta (dzielnica Czerniewice) krzyżuje się jedyna w województwie autostrada A1 z drogą szybkiego ruchu S10 (węzeł Toruń Południe). Poza tym przez miasto przebiegają cztery drogi krajowe i 10 dróg wojewódzkich.

Węzły drogowe w okolicach Torunia

Wykaz dróg

W Toruniu znajduje się 476,51 km dróg publicznych, w tym: 40,8885 km dróg krajowych, 22,432 km dróg wojewódzkich, 79,339 km dróg powiatowych i 333,85 km dróg gminnych (stan z 2016 roku)^[7].

• autostrady i drogi ekspresowe:
  • A1E75 autostrada A1 – w kierunku Gdańska i Łodzi
  • S10 (południowa obwodnica Torunia) – fragment drogi szybkiego ruchu S10, otwarty 15 listopada 2005 roku jako jednojezdniowy fragment.
• drogi krajowe:
  • 10 w kierunku Bydgoszczy, Szczecina i Warszawy
  • 15 w kierunku Inowrocławia, Poznania, Krotoszyna, Wrocławia do Olsztyna
  • 80 w kierunku Bydgoszczy
  • 91 w kierunku Gdańska i Łodzi

• drogi wojewódzkie:
  • 200 (Wielka Nieszawka – Cierpice)
  • 257 (Toruń Przybyszewskiego – Toruń – rzeka Wisła – Mała Nieszawka)
  • 258 (Toruń – Złotoria – Silno – rzeka Wisła – Wygoda – Toruń Czerniewice)
  • 273 (Mała Nieszawka – Wielka Nieszawka – Cierpice)
  • 552 Różankowo – Lubicz
  • 553 w kierunku Różankowa
  • 572 (Lubicz – stacja PKP)
  • 585 (Podgórska – Dybowska)
  • 654 (Toruń – Złotoria – Silno)
  • 657 (Złotoria – Lubicz)

Administracja drogowa

GDDKiA w Toruniu

Wojewódzki ośrodek ruchu drogowego w Toruniu

Wszystkimi drogami w Toruniu zawiaduje Miejski Zarząd Dróg^[8], do którego zadań należy budowa, przebudowa, planowanie oraz bieżące utrzymanie dróg i obiektów inżynierskich. W mieście swoją siedzibę ma także Rejon Dróg GDDKiA^[9], który zajmuje się remontami i bieżącym utrzymaniem autostrad, dróg ekspresowych i dróg krajowych na terenie rejonu toruńskiego oraz Rejon Dróg Wojewódzkich Zarząd dróg wojewódzkich. Jednostka ta odpowiada za utrzymanie dróg w powiatach chełmińskim, toruńskim, golubsko-dobrzyńskim i części bydgoskiego^[10].

Miasto jest także siedzibą Wojewódzkiego Ośrodka Ruchu Drogowego z filią w Grudziądzu^[11] oraz Kujawsko-Pomorskiej Wojewódzkiej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego^[12].

Przy WORD w Toruniu działa od 2006 roku Centrum Edukacji Komunikacyjnej. W placówce tej odbywają się zajęcia z zakresu ruchu drogowego, skierowane do szkół, przedszkoli i innych placówek oświatowych z województwa kujawsko-pomorskiego^[13].

Kluby, szkoły i infrastruktura związana z motoryzacją

W mieście znajdują się instytucje związane z motoryzacją, czyli Polski Związek Motorowy^[14] i Automobilklub Toruński^[15], które współorganizują ogólnopolskie i międzynarodowe imprezy, takie jak: zloty, zjazdy, wyścigi samochodowe, gokartowe i inne, m.in. w 2015 roku odbył się 21. Międzynarodowy Zlot Miłośników Citroena 2CV^[16]. Imprezom tym sprzyja bogata infrastruktura jaką dysponuje miasto. Znajdują się tu, oprócz Motoareny, Tor wyścigowy MotoPark Toruń^[17] (obiekt ten jest gospodarzem m.in. imprez driftingowych), tor motocrossowy, tor kartingowy Racing Arena^[18] i inne.

W Toruniu istnieje Zespół Szkół Samochodowych im. gen. Józefa Bema, który w 2015 roku obchodził 60-lecie istnienia^[19]. W szkole działa Muzeum Motoryzacji.

Obiekty inżynierskie

W Toruniu znajduje się blisko 50 obiektów inżynierskich. Do największych należą trzy mosty drogowe i jeden kolejowy przez Wisłę: most kolejowy im. Ernesta Malinowskiego, most drogowy im. Józefa Piłsudskiego, most autostradowy im. Armii Krajowej, most drogowy im. gen. Elżbiety Zawackiej, a także estakada im. Marka Sudaka, tunel pod placem Daszyńskiego, wiadukt im. Tadeusza Kościuszki oraz estakada na Trasie Średnicowej Północnej.

Obiekty inżynieryjne (planowane)

• Wiadukt drogowy w ciągu ul. Olsztyńskiej (nad linią kolejową nr 27)^[20]
• Wiadukt drogowy w ciągu ul. Równinnej (nad linią kolejową nr 353 i 27)

Duże inwestycje drogowe realizowane bądź planowane

Fragment Trasy Wschodniej

Komunikacja

Zajezdnia autobusowa w Toruniu

Komunikacja miejska

Organizatorem publicznego transportu zbiorowego na terenie Torunia jest Gmina Miasta Toruń. Obsługę komunikacyjną zapewnia Miejski Zakład Komunikacji, istniejący od 1891 roku. Jest on głównym przewoźnikiem w mieście. Firma obsługuje 41 linii autobusowych^[27] (w tym 4 nocne) oraz 7 linii tramwajowych (w tym 2 nocne)^[28]. Firma zapewnia również obsługę okolicznych wsi, posiadając 4 linie obsługujące miejscowości Gminy Lubicz. Połączenia miasta z tą gminą zapewnia również firma POLBUS, uruchamiająca 3 linie autobusowe kursujące z placu św. Katarzyny (104, 105, 106)^[29]. Ponadto MZK w Toruniu w okresie letnim uruchamia specjalną linię autobusową 106, dowożącą mieszkańców nad jezioro w miejscowości Kamionki w gminie Łysomice^[30].

Toruński Klub Miłośników Komunikacji Miejskiej

Stowarzyszenie powstało w 2005 roku, a w 2008 roku zostało zarejestrowane w Krajowym Rejestrze Sądowym.

Cele stowarzyszenia, które są uwzględnione w jego statucie, to m.in. promocja publicznej komunikacji miejskiej wśród mieszkańców, dokumentowanie faktów związanych z komunikacją miejską oraz kolekcjonowanie pamiątek związanych z komunikacją tramwajową i autobusową w Toruniu^[31].

Członkowie stowarzyszenia biorą także czynny udział w konsultacjach społecznych, organizowanych przez władze Torunia dotyczących komunikacji miejskiej^[32]. Prezesem TKMKM jest Wojciech Osmański.

Przewozy bezpłatne

W mieście istnieją również 3 linie autobusowe bezpłatne. Dwie prowadzone przez firmę Morvi dowożą pasażerów do Galerii Copernicus oraz hipermarketu Auchan w Centrum Handlowym Kometa oraz 1 do Centrum Handlowego Nowe Bielawy^[33][34].

Komunikacja prywatna

Dawniej w Toruniu istniała jedna prywatna linia autobusowa E, uruchomiona w październiku 2006 roku przez firmę EUROPOL. Łączyła osiedle Na Skarpie z Placem Teatralnym. Zakończyła ona swoją działalność w kwietniu 2008 roku^[35]. Również swoją działalność w grudniu 2007 roku zakończyła A-Linia prowadzona przez Toruńską Korporację Autobusową. Prowadziła ona regularne linie do okolicznych miejscowości praktycznie we wszystkich gminach powiatu toruńskiego^[36].

Taxi

W Toruniu znajduje się 44 postojów taksówek, zapewniających ponad 360 miejsc dla samochodów TAXI, działa kilka korporacji taksówkowych^[37].

Przewozy dalekobieżne

Dworzec autobusowy w Toruniu

Toruń to ważny, m.in. ze względu na położenie geograficzne i walory turystyczne, przystanek dalekobieżnej komunikacji autobusowej. W mieście zatrzymują się autobusy ogólnopolskich i międzynarodowych firm przewozowych takich jak: Polski Bus, Komfort Bus, Sindbad i inne, a także autokary przewoźników regionalnych (Kujawsko-Pomorski Transport Samochodowy, PKS Grudziądz, PKS Bydgoszcz)^[38].

Bezpośrednie połączenia z Toruniem mają: Warszawa, Lublin, Białystok, Olsztyn, Ostrołęka, Gdańsk, Gdynia, Sopot, Koszalin, Słupsk, Kołobrzeg, Ustka, Łeba, Szczecin, Piła, Poznań, Łódź, Częstochowa, Katowice, Kraków, Zakopane, Rzeszów, a także wiele miast zachodniej Europy^[39][40][41].

Transport kolejowy

Lokomotywownia Toruń-Kluczyki

Toruń jest od 2015 roku siedzibą dla spółki kolejowej Arriva RP^[42], której pociągi kursują na terenie województwa kujawsko-pomorskiego, mazowieckiego i warmińsko-mazurskiego oraz Bazy Toruń-Kluczyki^[43], mającej za zadanie m.in. bieżące utrzymanie składów Elf 22WEc, które kursują w ramach szybkiej kolei miejskiej BiT City na trasie Toruń Wschodni – Bydgoszcz Główna.

Ponadto w Toruniu swoją siedzibę mają:

• PKP Intercity Remtrak, siedziba spółki^[44]
• Sekcja przewozów pasażerskich i Sekcja utrzymania taboru trakcyjnego Toruń Kluczyki Polregio^[45]
• PKP Cargo Zakład Przewozów Towarowych Sekcja Przewozów i Ekspedycji
• PKP CargoTabor Zakład Naprawy Taboru^[46]
• PKP Energetyka Sekcja Zasilania Elektroenergetycznego Toruń
• Zakład Linii Kolejowych Sekcja Eksploatacji Toruń Wschodni, Sekcja Eksploatacji Toruń Główny, Dział Rachunkowości i Finansów
• Posterunek Straży Ochrony Kolei^[47]

W granicach administracyjnych miasta znajdują się trzy dworce kolejowe: Toruń Główny, Toruń Miasto, Toruń Wschodni oraz trzy przystanki osobowe: Toruń Kluczyki, Toruń Czerniewice, Toruń Grębocin^[48][49].

Transport lotniczy

Hangar na lotnisku sportowym w Toruniu

Samolot SP-LFG (LOT Flight Academy) na toruńskim lotnisku

Toruń znajduje się w obszarze oddziaływania czterech dużych portów lotniczych, są to: Port lotniczy Warszawa-Okęcie, Port Lotniczy Gdańsk im. Lecha Wałęsy, Port lotniczy Warszawa-Modlin i Port lotniczy Poznań-Ławica oraz dwóch mniejszych: Port lotniczy Bydgoszcz-Szwederowo i Port lotniczy Łódź-Lublinek.

Miasto posiada regularne połączenia autobusowe z lotniskami w Gdańsku (od kwietnia 2013 roku)^[50], Warszawie (od maja 2015 roku), Modlinie (od maja 2015 roku)^[51] oraz w Bydgoszczy (od marca 2015 roku)^[52]. Warto dodać, że miasto posiada 0,058% udziałów w Porcie lotniczym Bydgoszcz-Szwederowo^[53]

Lotnisko

Lotnisko na Bielanach jest położone bezpośrednio przy projektowanej trasie średnicowej. Posiada hotel oraz restaurację. Obecnie w aeroklubie działają sekcje sportowe (lotnicza, szybowcowa, lotniarska i spadochroniarska). Prowadzone są także spacerowe loty turystyczne. Według Strategii Rozwoju Torunia z 2007 roku lotnisko to ma zostać zmodernizowane i rozbudowane do przyjmowania i odprawiania lotów nieregularnych oraz budowy terminalu cargo.

Od kwietnia 2021 roku działa tu baza LOT Flight Academy^[54].

Lądowiska

• Lądowisko sanitarne przy Wojewódzki Szpital Zespolony – Szpital Specjalistyczny dla Dzieci i Dorosłych, ulica Konstytucji 3 Maja^[55]
• Lądowisko sanitarne przy Wojewódzki Szpital Zespolony im. Ludwika Rydygiera, ulica św. Józefa (w budowie)^[56]

Ponadto w mieście swoją siedzibę ma Leśna Baza Lotnicza Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych, która zlokalizowana jest na terenie Aeroklubu Pomorskiego, gdzie w okresie zagrożenia pożarowego stacjonują samoloty patrolowe i gaśnicze^[57].

Transport wodny

Szkoła Mistrzostwa Sportowego w Toruniu kształci m.in. wioślarzy

Baza wioślarska – zaplecze treningowo-szkoleniowe oraz siedziba WOPR

Porty i przystanie

Na terenie Torunia istnieją dwa porty rzeczne:

• Port Drzewny – ul. Starotoruńska
• Port Zimowy – ul. Popiełuszki (Rybaki)

Istnieje także osiem przystani żeglarskich:

• AKS
• AZS
• KS Budowlani
• Szkwał, Port Drzewny
• Towimo, Port Drzewny
• Walter, Port Drzewny
• Yacht Klub Toruń, Port Drzewny
• Liga Morska i Rzeczna, Port Drzewny

Ponadto w 2015 roku na rzece Drwęcy w Kaszczorku została wybudowana przystań kajakowa wraz z infrastrukturą turystyczną^[58]

Zaplecze treningowe

Siedziba Zarządu Zlewni w Toruniu

Baza wioślarska – zaplecze treningowo-szkoleniowe – służy wioślarzom AZS UMK Toruń i uczniom toruńskiej Szkoły Mistrzostwa Sportowego oraz wioślarzom i żeglarzom przypływającym do Torunia. Z bazy wioślarskiej korzystają również reprezentanci kadry narodowej realizujący program szkolenia wojewódzkiego i centralnego prowadzony przez Polski Związek Towarzystw Wioślarskich. Baza wioślarska w latach 2015–2016 przeszła gruntowną modernizację i rozbudowę^[59].

Administracja wodna

W Toruniu swoją siedzibę mają:

• Zarząd Zlewni – instytucja działa w strukturze RZGW w Gdańsku^[60]
• Nadzór Wodny^[61] – instytucja podlega pod Zarząd Zlewni w Toruniu
• Stacja Hydrologiczno-Meteorologiczna – instytucja zbiera i opracowuje stany wód z regionu kujawsko-pomorskiego

Transport turystyczny

W sezonie turystycznym oferowane są dodatkowo formy komunikacji:

• Łódka Katarzynka II – łącząca Bulwar Filadelfijski z Kępą Bazarową i Zamkiem Dybowskim
• Statek pasażerski Wanda (kursy po Wiśle)
• Riksze (kursy po Zespole Staromiejskim), postój na Rynku Staromiejskim
• Pojazdy napędzane silnikiem elektrycznym (kursy po Zespole Staromiejskim), postój na Rynku Staromiejskim
• Dorożki (okazjonalnie), postój na Rynku Staromiejskim
• Turystyczny wagon tramwajowy MZK (kursuje po istniejących torowiskach m.in. podczas obchodów szczególnych wydarzeń) – dla wycieczek

Komunikacja rowerowa

Na terenie Torunia w 2015 roku znajdowało się blisko 100 km dróg rowerowych^[62][63]: głównych – łączących dzielnice i prowadzą za miasto, zbiorczych – rozprowadzają ruch rowerowy w dzielnicach oraz lokalnych – obsługujących ruch na terenie osiedli. Miasto jest bogate w infrastrukturę rowerową, na którą składają się setki stojaków rowerowych, zadaszone parkingi rowerowe^[64] oraz trzy samoobsługowe stacje naprawy rowerów^[65].

Od 18 kwietnia 2014 roku mieszkańcy i goście Torunia mogą korzystać z Toruńskiego Roweru Miejskiego. Do dyspozycji miłośników dwóch kółek jest 300 rowerów i jak dotąd 30 stacji zlokalizowanych w różnych częściach miasta tak, aby umożliwić szybkie i sprawne poruszanie się w przestrzeni publicznej. Wypożyczalnia rowerów w Toruniu cieszy się dużym zainteresowaniem. W 2014 roku mieszkańcy i goście skorzystali z niej 42 tysiące razy^[66].

Szlaki rowerowe

Wiślana Trasa Rowerowa na terenie Torunia

Wybrane szlaki rowerowe z Torunia do pobliskich miejscowości^[67]:

• Toruń – Bydgoszcz (57 km)
• Toruń – Włocławek (63 km)
• Toruń – Chełmno (60 km)
• Toruń – Młyniec (28 km)
• Toruń – Inowrocław (52 km)

10 maja 2014 roku otwarto w Toruniu kujawsko-pomorski odcinek przebiegającej przez całą Polskie Wiślanej Trasy Rowerowej^[68].

Przypisy