Ulica Mostowa w Toruniu

ulica Mostowa
Stare Miasto
Państwo Polska
Województwo kujawsko-pomorskie
MiejscowośćToruń
Długość230 m
Plan
Plan przebiegu ulicy
Przebieg
Ikona - początek deptaku w postaci skrzyżowania T z deptakiem.svgul. Szeroka
Ikona deptak koniec T ulica.svgul. Ciasna
Ikona ulica z lewej.svgul. Podmurna
Ikona ulica koniec T.svgul. Bulwar Filadelfijski
Położenie na mapie Torunia
Mapa konturowa Torunia, w centrum znajduje się punkt z opisem „ulica Mostowa”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego
53,00966°N 18,60833°E/53,009660 18,608330

Ulica Mostowa Toruniu – ulica w zespole staromiejskim Torunia, w południowo-zachodniej części Starego Miasta.

Charakterystyka

Ulica ma długość ok. 230 m i przebieg południkowy, zaczyna się przy ul. Bulwar Filadelfijski, prowadzi przez Bramę Mostową, za którą odchodzi od niej ul. Podmurna, przecina ul. Ciasną i dochodzi do ul. Szerokiej. Do skrzyżowania z ul. Ciasną bowiązuje ruch jednokierunkowy, dalej ma charakter deptaka.

Nazwa

Przed zbudowaniem mostu w końcu XV w. ulica nosiła nazwę Promowej lub Przewoźnej (niem. Vergasse). Obecna nazwa ulicy - Mostowa (niem. Brückenstrasse) weszła w użycie w drugiej połowie XVI wieku i pochodzi od drewnianego mostu przez Wisłę, który znajdował się na jej przedłużeniu od 1500 r. do 2. połowy XIX w. W okresie od 1815 do ok. 1870 r. nosiła nazwę Louisenstraße ku czci królowej Luizy Pruskiej. W okresie 1939-45 zmieniono jej nazwę na Brückengasse.

Historia i charakter

Ulica należy do najwcześniejszych ulic wytyczonych po lokacji Torunia, niedługo po 1236 r. Była to jedna z głównych ulic miasta w jego najwcześniejszej fazie rozwoju, prowadząca na nadbrzeże wiślane. W średniowieczu przy ulicy stały kamienice, od XVI do XVIII w. przebudowywane na spichlerze. W XVIII w. na rogu ulicy Mostowej i Ciasnej został zbudowany późnobarokowy pałac burmistrza Jakuba Fengera, przebudowany w XIX w. W XIX w. miało swoją siedzibę kilka banków (m.in. polski bank kredytowy Donimirski, Kalkstein, Łyskowski i sp.), a także hotel „Pod Orłem” (istnieje do dzisiaj). W XIX i na pocz. XX w. większość kamienic przebudowano na kamienice czynszowe, jednak zachowało się wiele starszych budynków pochodzących ze średniowiecza[1].

Ważniejsze obiekty

NrObiektLata budowyProjektStyl architektonicznyEwidencja zabytkówUwagiZdjęcie
1.tzw. Spichrz Szwedzki

Mostowa 1

1719, przebudowa: 1823Jan Noggenrenesans/barokT nr rejestru A/129Pełnił rolę spichrza, koszarów wojskowych oraz po przebudowie przez władze prsukie w 1823 roku - wojskowego magazynu żywności.

Dwuskrzydłowy, czterokondygnacyjny, w 1823 roku spichrz połączono z Basztą Żuraw dobudowywując tzw. łącznik z żurawiem. Obecnie zaadaptowany na restaurację i hotel.

Torun Spichrz Szwedzki.jpg
2.Mostowa 2początek XVIII wiek, przebudowa 1871 i 1888barokT nr rejestru A/1359Dawniej spichrz, obecnie zaadaptowany na Hotel Spichrz II
Hotel Spichrz w Toruniu1.jpg
3.Mostowa 4XVIII/XIX wiekklasycyzmT nr rejestru A/1360Obecnie zaadaptowana na Hotel Spichrz II
Hotel Spichrz w Toruniu.jpg
4.Mostowa 6XIV wiek, przebudowy ok. 1520, koniec XVII w., 1865gotyk/barokT nr rejestru A/917Do początku XVI w. były to trzy oddzielne kamienice. Ok. 1520 r. połączono je funkcjonalnie - kamienica północna pełniła wówczas funkcje mieszkalno-reprezentacyjne, kamienice środkową i południową przeznaczono na spichrze. Kamienice nadbudowano i zwieńczono półkolistymi szczytami flankowanymi sterczynami. W okresie baroku kamienice przeszły kolejną modernizację (dotyczyło zwłaszcza to ich wnętrz), po której zachowała się między innymi kręcona klatka schodowa z rzeźbą lwa, trzymającego tarczę z datą 1699 r. Po 1865 r. przebudowano przyziemie i pierwsze piętro, zmieniając układ okien. W marcu 2007 r. południową część budynku strawił pożar.
Toruń, ul. Mostowa 6, fasada budynku.JPG
5.Mostowa 9XIX wiekeklektyzmT nr rejestru A/166Kamienica narożna z wykuszami i efektownym narożnym balkonem
Torun kamienica ul Mostowa 9.JPG
6.Pałac Fengerów

Mostowa 14

1742, przebudowa 1833Jan Baptysta CocchibarokT nr rejestru A/510Przebudowa z 1833 roku pozbawiła go bogatej barokowej elewacji na rzecz uproszczonej, klasycyzującej. W 1792 roku urodził się tu hrabia Fryderyk Florian Skarbek. W 1825 roku przebywał tu Fryderyk Chopin, kiedy spędzał wakacje w niedalekiej Szafarni.
Toruń, pałac Fengerów, ul. Mostowa 14 (OLA Z.).JPG
7.Mostowa 17XIX wiekneoklasycyzmT nr rejestru A/134Mieści się tu (wraz z przylegającą kamienica pod numerm 15) od 1886 roku hotel „Pod Orłem” dawniej nazywany „Pod Czarnym Orłem”
45 Mostowa 15 Toruń.JPG
8.Mostowa 22XV wiek, przebudowa XVIII wiek, XIX wiekgotyk/barokT nr rejestru A/191Gotycka trójosiowa (trzy rzędy okien w pionie), barokowy szczyt
Torun Mostowa 22 fasada.jpg
9.Mostowa 24XV wiek, przebudowa około 1800gotykT gminna ewidencja zabytków nr 507Dwuosiowa gotycka kamienica z malowidłami ornamentalnymi na fasadzie, charakterystycznymi dla Torunia, w kolorach czarnym, czerwonym i białym.
Torun Mostowa 24 fasada.jpg
10.Mostowa 28XV wiek, XIX wiek, 1902gotyk/klasycyzmT nr rejestru A/739
47 Mostowa 28 Toruń.JPG
11.Mostowa 301888neoklasycyzmT gminna ewidencja zabytków nr 512Kamienica powstała z przebudowy domu barokowego, zachowany piaskowy bogaty barokowy portal z 1648 roku. W okresie międzywojennym i zaraz po II Wojnie Światowej w kamienicy mieścił się Konsulat Honorowy Republiki Francuskiej.
Torun Mostowa 30 portal (02).jpg
12.Mostowa 36XV wiek, XIX wiekStanisław HebanowskiT nr rejestru A/513Dawna siedziba banku kredytowego Donimirski, Kalkstein, Łyskowski i sp.
Torun Mostowa 36 fasada.jpg

Zobacz też

Przypisy

  1. Ulice: Mostowa i Podmurna | www.torun.pl, www.torun.pl [dostęp 2019-07-31] (pol.).

Media użyte na tej stronie

Toruń location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa miasta Toruń, Polska
Kuyavian-Pomeranian Voivodeship location map.svg
(c) SANtosito, CC BY-SA 4.0
Location map of Kuyavian-Pomeranian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.83 N
  • S: 52.28 N
  • W: 17.16 E
  • E: 19.88 E
Ikona ulica z lewej.svg
Autor: Marcin Floryan, Licencja: CC BY 2.5
Ikona ulicy z lewej
Diamond road sign junction across major road.svg
Crossroads with a major road ahead.
Tickmark icon.svg
Autor: MGalloway (WMF), Licencja: CC BY-SA 3.0
A tickmark icon included in the OOjs UI MediaWiki lib.
OOjs UI icon check.svg
Autor: MGalloway (WMF), Licencja: CC BY-SA 3.0
A tickmark icon included in the OOjs UI MediaWiki lib.
Torun kamienica ul Mostowa 9.JPG
Autor: Piotr Kożurno, Licencja: CC BY-SA 3.0
Toruń, ul. Mostowa 9 - kamienica, 1897 (zabytek nr A/166)
45 Mostowa 15 Toruń.JPG
Autor: Grisznak, Licencja: CC BY-SA 3.0
Toruń, ul. Mostowa 15/17 - hotel „Pod Orłem”, XV, 1886, 1924 (zabytek nr A/134)
Hotel Spichrz w Toruniu1.jpg
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Hotel Spichrz w Toruniu1
Toruń, ul. Mostowa 6, fasada budynku.JPG
Autor: Panszpik, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Toruń, ul. Mostowa 6 - kamienica z oficynami, 1 poł. XVI (zabytek nr A/479/274 oraz 41/A)
Torun Mostowa 36 fasada.jpg
Autor: Pko, Licencja: GFDL
Toruń, kamienica przy ul. Mostowej 36, dawniej siedziba banku kredytowego Donimirski, Kalkstein, Łyskowski i sp. Zbudowana w 2. połowie XIX w., arch. Stanisław Hebanowski.
Ikona ulica koniec T.svg
Autor: Marcin Floryan, Licencja: CC BY 2.5
Ikona ulicy - zakończenie skrzyżowaniem
Torun Mostowa 30 portal (02).jpg
Autor: Pko, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Toruń, Mostowa 30, portal z 1648 r.
Ikona deptak koniec T ulica.svg
Autor: Lechoo.net, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Ikona skrzyżowania ulic typu T z dochodzącym deptakiem
Torun Mostowa 24 fasada.jpg
Autor: Pko, Licencja: GFDL
Toruń, gotycka kamienica przy ul. Mostowej 24.
47 Mostowa 28 Toruń.JPG
Autor: Grisznak, Licencja: CC BY-SA 3.0
Toruń, ul. Mostowa 28 - kamienica, XV, XIX, 1902 (zabytek nr A/739)
Toruń, pałac Fengerów, ul. Mostowa 14 (OLA Z.).JPG
Autor: Ola Zaparucha, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Toruń, Mostowa 14 - dawny pałac Fengerów, zbudowany 1742, przebudowany w 1833 (zabytek nr A/510)
Ikona - początek deptaku w postaci skrzyżowania T z deptakiem.svg
Autor: Bartek444, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Ikona. Początek deptaku w postaci skrzyżowania T z deptakiem.
Torun Center - ulica Mostowa.svg
Autor: Arvedui89, Licencja: CC BY-SA 3.0
Ulica Mostowa na planie Torunia
Torun Spichrz Szwedzki.jpg
Autor: Pko, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Toruń, tzw. Spichrz Szwedzki przy ul. Mostowej 1, obecnie hotel
Torun Rubinkowo ul. Dziewulskiego.jpg
Autor: Pko, Licencja: CC BY-SA 4.0
Rubinkowo, widok na ul. Dziewulskiego z bloku przy ul. Łyskowskiego 13.
Torun Mostowa 22 fasada.jpg
Autor: Pko, Licencja: CC BY 2.5
Toruń, ul. Mostowa 22 - gotycka kamienica, XV, XVIII, XIX w. (zabytek nr A/191)
Hotel Spichrz w Toruniu.jpg
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Hotel Spichrz w Toruniu