Unbibi
| unbiun ← unbibi → unbitri | |||||||||
– ↑ Ubb ↓ Usb 122 Ubb | |||||||||
| Ogólne informacje | |||||||||
| Nazwa, symbol, l.a. | unbibi, Ubb, 122 | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Grupa, okres, blok | |||||||||
| |||||||||
| |||||||||
Unbibi (ang. unbibium) – hipotetyczny pierwiastek chemiczny o liczbie atomowej 122, niezsyntetyzowany do tej pory. Jego nazwa została utworzona z liczby atomowej, zgodnie z regułami nazewnictwa pierwiastków transuranowych, ustalonymi przez IUPAC.
Historia
Pierwszą próbę syntezy unbibi metodą gorącej fuzji podjął w 1972 r. Gieorgij Florow:
- 23892U + 6630Zn → 304122Ubb* → bez wyniku
W 1978 roku podjęto próbę syntezy w Instytucie Badań Ciężkich Jonów w Darmstadt, bombardując naturalną mieszaninę izotopów erbu izotopem 136 ksenonu:
- nat68Er + 13654Xe → 298,300,302,303,304,306122Ubb* → bez wyniku
Te wczesne próby były motywowane hipotezą występowania pierwiastków superciężkich w środowisku naturalnym[2].
W roku 2000 w Instytucie Badań Ciężkich Jonów podjęto nową próbę syntezy:
- 23892U + 7030Zn → 308122Ubb* → bez wyniku
W 2003 roku rosyjscy uczeni z Instytutu w Dubnej przeprowadzili próby syntezy jąder złożonych, aby zbadać procesy rozszczepienia jąder pierwiastków superciężkich. Pośród badanych reakcji, do powstania jądra złożonego o Z=122 prowadziły reakcje 248Cm i 58Fe oraz 242Pu i 64Ni:
- 24896Cm + 5826Fe → 306122Ubb* → rozszczepienie
- 24294Pu + 6432Ni → 306122Ubb* → rozszczepienie
Jądra te istniały przez ok. 10−18 sekundy[2]. Stwierdzono, że rozszczepienie tych jąder ma charakter asymetryczny; w procesie tym, jako lżejszy produkt rozszczepienia najczęściej tworzone są jądra o liczbie protonów i neutronów podobnej do podwójnie magicznego jądra 13250Sn[3].
Doniesienie o występowaniu naturalnym
24 kwietnia 2008 grupa kierowana przez Amnona Marinova z Uniwersytetu Hebrajskiego w Jerozolimie ogłosiła wykrycie kilku atomów unbibi-292 w naturalnie występujących złożach toru. Zawartość pierwiastka określono na 10−12–10−11 zawartości toru[4]. Autorzy uznali także, że czas połowicznego rozpadu tego izotopu jest rzędu 108 lat, co umożliwiło jego wykrycie. Wyniki te nie zostały opublikowane w recenzowanym czasopiśmie naukowym[5].
Artykuł spotkał się z krytyką środowiska naukowego, podważającą poprawność przeprowadzenia eksperymentu[6]. Prócz tego otrzymane wyniki odbiegają znacznie od dotychczasowej wiedzy na temat pierwiastków superciężkich; unbibi ma prawdopodobnie właściwości chemiczne istotnie różne od toru (ze względu na efekty relatywistyczne, zmieniające kolejność zapełniania orbitali elektronowych)[1]. Ponadto istnienie długożyciowego izotopu o tak małej liczbie neutronów, daleko od ścieżki stabilności, wydaje się nieprawdopodobne.
Powtórzenie eksperymentów z próbką toru za pomocą innej metody, przy 100-krotnie wyższej czułości pomiaru, nie potwierdziło wyników grupy Marinova[7]. Pierwiastek ten pozostaje nieodkryty.
Przypisy
- ↑ a b Darleane C. Hoffman, Diana M. Lee, Valeria Pershina, Transactinides and the future elements, [w:] Lester R. Morss, Norman M. Edelstein, Jean Fuger (red.), The Chemistry of the Actinide and Transactinide Elements, wyd. 3, Dordrecht: Springer Science+Business Media, 2006, s. 1652–1752, DOI: 10.1007/1-4020-3598-5, ISBN 1-4020-3555-1.
- ↑ a b John Emsley: Nature’s Building Blocks: An A-Z Guide to the Elements. Oxford University Press, 2011, s. 588. ISBN 0-19-960563-7.
- ↑ Flerov Laboratory of Nuclear Reactions. „JINR Annual Report”, s. 86, 2003 (ang.). [dostęp 2011-07-27].
- ↑ A. Marinov, I. Rodushkin, D. Kolb, A. Pape, Y. Kashiv, R. Brandt, R. V. Gentry, H. W. Miller: Evidence for a long-lived superheavy nucleus with atomic mass number A=292 and atomic number Z=~122 in natural Th. arXiv.org, 2008. [dostęp 2008-04-28].
- ↑ Heaviest element claim criticised. Chemistry World, 2008-05-02.
- ↑ Chemistry Blog – Addressing Marinov’s Element 122 Claim.
- ↑ J. Lachner, I. Dillmann, T. Faestermann, G. Korschinek, M. Poutivtsev, G. Rugel. Search for long-lived isomeric states in neutron-deficient thorium isotopes. „Phys. Rev. C”. 78, s. 064313, 2008. DOI: 10.1103/PhysRevC.78.064313.