Unia realna

Unia realna – związek dwóch lub większej liczby państw, oparty na wspólnych instytucjach państwowych. Unia realna rozwinęła się z unii personalnej. Państwa członkowskie tworzą w ramach unii realnej jeden podmiot prawa międzynarodowego, najczęściej – jedno państwo.

Cechy konstytutywne

Wspólnymi instytucjami łączącymi kraje mogą być: parlament, rząd, waluta czy polityka zagraniczna, odrębnymi: wojsko, urzędy, administracja, sądownictwo i skarb. Obywatele państw członkowskich podlegają tym samym prawom we wszystkich państwach oraz mają możność osiedlania się na całym terytorium unii. Wspólny staje się także władca. W wyniku tej umowy państwa zostawały ze sobą związane tzw. partnerstwem strategicznym. Tworzono nowy akt prawny dla państw członkowskich, np. konstytucję. Na skutek tej unii suwerenność jednego państwa często podupadała na rzecz innych, bądź została utracona. W wielu przypadkach kultury państw członkowskich zlewały się w jedną, czy też jedna (najbardziej dominująca) przekształcała inne.

Unia realna zazwyczaj jest dalszym etapem rozwoju unii personalnej, np.: w Szkocji i Anglii unia personalna została zastąpiona unią realną w 1707 r. Częściowo za unię realną można też uznać relacje między Stolicą Apostolską a Watykanem wiązane w 1929 r., które poza wspólną osoba suwerena – papieża (unia personalna) mają też wspólne niektóre instytucje państwowe (np. Sekretariat Stanu Stolicy Apostolskiej reprezentuje Watykan w stosunkach międzynarodowych)[1].

Podłoże formalnoprawne

  • forma – pisana
  • treść – niepełna
  • procedura powstawania:
    • uchwalana
    • oktrojowana
  • sposób zmiany – sztywny
  • okres zobowiązywania – stały

Przykłady

NazwaData
powstania
Data
zakończenia
Unia Bretanii z Francją1532brak
Unia Norwegii z Danią15371814
Unia Polski z Litwą (nie była nią w pełni)15691791/1795
Unia angielsko-szkocka1707brak
Unia Irlandii i Wielkiej Brytanii18001922
Unia Finlandii z Rosją18091917
Unia Norwegii ze Szwecją18141905
Unia Zjednoczonego Królestwa Portugalii, Brazylii i Algarve18151822
Unia Prus18291878
Unia Królestwa Polskiego z Cesarstwem Rosyjskim18321867
Unia austriacko-węgierska18671918
Unia Islandii z Danią19181944

Państwa powstałe z unii realnej

Współcześnie istniejące państwa o ustroju monarchicznym powstałe z unii realnej

Państwo
pełna nazwa
części składowetytuł monarchymonarchaOd kiedy panuje
Dania Wspólnotowe Królestwo Danii (Rigsfællesskabet)Dania
Wyspy Owcze
Grenlandia
królowaQueen Magrethe sep 7 2005.png
Małgorzata II
1972
Hiszpania Królestwo HiszpaniiKastylia
Aragonia
Leon
Nawarra
Grenada
Wyspy Kanaryjskie
królFelipe, Prince of Asturias.jpg
Filip VI
2014
Holandia Królestwo Niderlandów[2]Holandia
Aruba
Curaçao
Sint Maarten
królWillem-Alexander (Royal Wedding in Stockholm, 2010) cropped.jpg
Wilhelm Aleksander
2013
Wielka Brytania Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii PółnocnejAnglia
Walia
Szkocja
Irlandia Północna
królCharles Prince of Wales.jpg
Karol III
2022

Państwa federalne

Przeczytaj również: Federacja

Do unii realnych można zaliczyć też państwa o ustroju republikańskim powstałe na skutek zjednoczenia mniejszych państw (krajów) w federację. Są to m.in: Stany Zjednoczone, Brazylia, Wenezuela, Argentyna, Meksyk, Niemcy, Austria, Szwajcaria i Indie.

W dwóch państwach federalnych osoba będąca głową jednego z krajów członkowskich federacji pełni też funkcję głowy państwa w tejże federacji.

Głowa państwaPortretPaństwo/
Kraj
Pełniony urządOd kiedy
Tuanku Abdul Halim Malezja
państwo federalne
władca13 grudnia 2011
Flag of Kedah.svg Kedah
stan
sułtan15 lipca 1958
Chalifa ibn Zajid Al NahajjanKhalifa Bin Zayed Al Nahyan-CROPPED.jpg Zjednoczone Emiraty Arabskie
państwo federalne
Prezydent3 listopada 2004
Flag of Abu Dhabi.svg Abu Zabi
emirat
emir2 listopada 2004

Zobacz też

Przypisy

  1. Państwo-Miasto Watykańskie i Stolica Apostolska w świetle prawa międzynarodowego - Racjonalista, racjonalista.pl [dostęp 2017-11-27] (pol.).
  2. Cztery części Królestwa Niderlandów –Aruba, Curaçao, Holandia i Sint Maarten – są uznawane za równoprawne kraje w ramach Królestwa

Media użyte na tej stronie

Flag of Malaysia.svg
Flag of Malaysia – Jalur Gemilang (Stripes of Glory)
Khalifa Bin Zayed Al Nahyan-CROPPED.jpg
Khalifa Bin Zayed Al Nahyan, then crown Prince of the United Arab Emirates, during a visit of US secretary of Defense William Cohen to Abu Dhabi, June 17, 1997.
Flag of Abu Dhabi.svg
Flag of Abu Dhabi
Flag of Kedah.svg
Flag of the Malaysian state of Kedah. SVG version.
Willem-Alexander (Royal Wedding in Stockholm, 2010) cropped.jpg
(c) Holger Motzkau 2010, Wikipedia/Wikimedia Commons (cc-by-sa-3.0)
Willem-Alexander, Prince of Orange, at the Swedish Royal Wedding in Stockholm, 2010.
Charles Prince of Wales.jpg
Autor: Mark Jones, Licencja: CC BY 2.0
King Charles III (while still Prince of Wales) attending church with his family at Sandringham on Christmas Day 2017
Felipe, Prince of Asturias.jpg
(c) Kancelaria Senatu Rzeczypospolitej Polskiej , CC BY-SA 3.0 pl
Książę Asturii Filip w Senacie RP