Władcy Kujaw

Drzewo genealogiczne Piastów kujawskich

Książęta kujawscy

Księstwo kujawskie

Po śmierci Bolesława Krzywoustego Kujawy tworzyły formalnie jedną dzielnicę z Mazowszem. W literaturze przedmiotu niekiedy kwestionowana jest jednak przynależność Kujaw do dzielnicy Bolesława. Sugeruje się, że należały one do dzielnicy senioralnej. Hipoteza ta nie ma jednak żadnej podstawy źródłowej.

W 1186 zmarł, nie pozostawiając następcy, książę mazowiecki Leszek. Większość jego dziedzictwa przejął wówczas najmłodszy brat Mieszka Starego Kazimierz Sprawiedliwy. Część historyków przypuszcza, że już w tym momencie część jego władztwa - Kujawy opanował Mieszko III Stary przekazując nowy nabytek w ręce syna Bolesława (drugim alternatywnym wyjściem jest opanowanie Kujaw dopiero w 1194 po śmierci Kazimierza Sprawiedliwego).

Daty panowaniaWładcaPokrewieństwoUwagi
(Kursywą oznaczono władztwa z innych dzielnic)
1138/1146[1]- 1173Bolesław IV Kędzierzawysyn Bolesława III Krzywoustegoksiążę mazowiecki i kujawski
  • 1146-1173 - książę senioralny (krakowski)
1173-1186Leszeksyn Bolesława IVksiążę mazowiecki i kujawski
1186-1194
Panowanie niepewne:
Kazimierz II Sprawiedliwy (?)syn Bolesława III Krzywoustego
1186/94-1195Bolesławsyn Mieszka III Starego
1195-1198Mieszko III Starysyn Bolesława III Krzywoustego
1198-1200Leszek Białysyn Kazimierza II Sprawiedliwegowspółrządził z bratem Konradem I
1198-1233Konrad I mazowieckisyn Kazimierza II Sprawiedliwegowspółrządził z bratem Leszkiem Białym 1198-1200

1233 - Księstwo kujawskie zostaje wyodrębnione ostatecznie z księstwa mazowieckiego.

Daty panowaniaWładcaPokrewieństwoUwagi
(Kursywą oznaczono władztwa z innych dzielnic)
1233-1267Kazimierz I kujawskisyn Konrada I Mazowieckiego

Podział ziem:

Księstwo łęczyckie (od 1267) i sieradzkie (od 1261)

Księstwo brzesko-kujawskie (1267–1343)

Daty panowaniaWładcaPokrewieństwoUwagi
(Kursywą oznaczono władztwa z innych dzielnic)
1267-1300Władysław Łokieteksyn Kazimierza I

razem z braćmi Kazimierzem II i Siemowitem w księstwie Brzesko-kujawskim i księstwie dobrzyńskim
od 1288 samodzielne rządy w księstwie brzesko-kujawskim i w księstwie sieradzkim (PATRZ NIŻEJ)

1267-1288Kazimierz IIsyn Kazimierza Iwspółrządy z braćmi
1267-1288Siemowit dobrzyńskisyn Kazimierza Iwspółrządy z braćmi
1267-1275Eufrozyna opolskażona Kazimierza IRegentka w księstwie brzesko-kujawskim i księstwie dobrzyńskim
1300-1305Wacław II
z dynastii Przemyślidów
  • 1300-1305 – król Polski
1305-1306Wacław III
z dynastii Przemyślidów
syn Wacława II
  • 1305-1306 – król Polski
1306-1332
ponownie
Władysław I Łokieteksyn Kazimierza I
  • od 1320 – król Polski
1332-1343ziemie księstwa brzesko-kujawskiego zajęte przez Zakon krzyżacki
1343włączenie księstwa brzesko-kujawskiego do Królestwa Polskiego

Księstwo inowrocławskie (1267–1364/1392)

Daty panowaniaWładcaPokrewieństwoUwagi
(Kursywą oznaczono władztwa z innych dzielnic)
1267-1271Siemomysłsyn Kazimierza Ina Kujawach Inowrocławskich,
1271-1273Bolesław Pobożnyprawnuk Mieszka III Starego
  • 1239-1247, 1257-1273 - książę poznański
  • 1239-1247, 1253-1279 - książę gnieźnieński
  • 1244-1249, 1253-1279 - książę kaliski
1273-1278Leszek Czarnysyn Kazimierza I
1278-1287
ponownie
Siemomysłsyn Kazimierza I
1287-1294Salomea pomorskażona SiemomysłaRegentka
1287-1314Leszeksyn Siemomysła

współrządy z braćmi

Przemysłsyn Siemomysławspółrządy z braćmi
Kazimierz III gniewkowskisyn Siemomysławspółrządy z braćmi
1314 - w wyniku podziału zrzekł się Inowrocławia (PATRZ NIŻEJ - Księstwo gniewkowskie)
1314-1320/24
abdykował
Leszeksyn SiemomysłaPo podziale w 1314 tylko samodzielny książę innowrocławski. (Wcześniej rządy z braćmi - patrz wyżej)
1320/24-1327
ponownie
Przemysłsyn Siemomysła
  • od 1320/24 w ponownie w Inowrocławiu,
  • od 1327 w wyniku zamiany i rezygnacji z Inowrocławia książę sieradzki (PATRZ WYŻEJ - Księstwo sieradzko-łęczyckie)
1327-1370księstwo inowrocławskie w rękach królów Polski, 1364 inkorporowane do Królestwa Polskiego
1370-1377Kazimierz IV słupski
z dynastii Gryfitów
wnuk Kazimierza III Wielkiego
1378–1392Władysław Opolczyksyn Bolesława II opolskiego
1392księstwo inowrocławskie włączone ostatecznie do Królestwa Polskiego

Księstwo bydgosko-wyszogrodzkie (1314–1327)

Wyodrębnione w 1314 w wyniku podziału pomiędzy synów Siemomysła, księstwa Inowrocławskiego.

Daty panowaniaWładcaPokrewieństwoUwagi
(Kursywą oznaczono władztwa z innych dzielnic)
1314-1327Przemysłsyn Siemomysła
1327księstwo bydgosko-wyszogrodzkie włączone z powrotem do księstwa inowrocławskiego

Księstwo gniewkowskie (1314–1363/64)

Wyodrębnione w 1314 w wyniku podziału pomiędzy synów Siemomysła, księstwa Inowrocławskiego.

Daty panowaniaWładcaPokrewieństwoUwagi
(Kursywą oznaczono władztwa z innych dzielnic)
1314-1347/50Kazimierz IIIsyn Siemomysła

1314 - w wyniku podziału ziemi z braćmi Leszkiem i Przemysławem książę gniewkowski

1347/50-1363/64Władysław Białysyn Kazimierza III
  • abdykował 1363/64 (ostateczna rezygnacja 1377)
1363/64-1370księstwo gniewkowskie inkorporowane do Królestwa Polskiego
1370-1377Kazimierz IV słupski
z dynastii Gryfitów
wnuk Kazimierza III Wielkiego
1378–1392Władysław Opolczyksyn Bolesława II opolskiego
  • abdykował 1363/64 (ostateczna rezygnacja 1377)
1392księstwo gniewkowskie włączone ostatecznie do Królestwa Polskiego

Uwagi

Uwaga: Daty w wielu przypadkach są tylko orientacyjne. Uwzględniono te księstwa, nad którymi panowali odrębni książęta. Zostawiono Wacława II i Wacława III z rodu Przemyślidów, aby nie powodować przerw chronologicznych. Również przynależność niektórych ziem do poszczególnych Piastowiczów może być dyskusyjna.

Zobacz też

Przypisy

  1. Kwestia sporna wśród historyków

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Piastowie Kujawscy.jpg
Autor: Pit1233, Licencja: CC0
Piastowie kujawscy - genealogia