Wacław Krzyżanowski (architekt)
| Data i miejsce urodzenia | 22 stycznia 1881 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 12 marca 1954 |
| Miejsce spoczynku | |
| Zawód, zajęcie | Architekt |
| Odznaczenia | |
 | |
Wacław Krzyżanowski (ur. 22 stycznia 1881 w Warszawie, zm. 12 marca 1954 w Krakowie) – profesor, polski architekt okresu międzywojennego, autor projektów licznych gmachów użyteczności publicznej, w tym obiektów sakralnych, także rezydencji prywatnych. Nauczyciel, członek RGO, YMCA, mason (loża masońska: Przesąd zwyciężony)[1].
Życiorys
Syn Mikołaja Krzyżanowskiego i Teofili Kamieńskiej[2]. Córki: Helena[3] i Maria.
W 1904 ukończył studia na Wydziale Architektury Politechniki Lwowskiej[4]. Studiował także w Paryżu i Wiedniu[4]. W 1935 był członkiem krakowskiej loży wolnomularskiej Przesąd Zwyciężony[5]. Nauczyciel Państwowej Szkoły Sztuk Zdobniczych i Przemysłu Artystycznego w Krakowie[6]. Członek SARP O. Kraków (do 1938).
Pochowany na Cmentarzu Rakowickim (kwatera 25-wsch-po prawej Filochowskich)[7].
Ordery i odznaczenia
- Złoty Krzyż Zasługi (11 listopada 1936)[6]
Realizacje
(wybrane realizacje autorstwa Wacława Krzyżanowskiego)
- zamek Tarnowskich w Tarnobrzegu (1931)[8]
- kościół i plebania w Chmielowie (1923–1926)[9][10]
- kościół pw. św. Stanisława Kostki w Krakowie Dębnikach (1932–1938)[11]
- Akademia Górniczo Hutnicza w Krakowie – gmach A-0 (razem ze Sławomirem Odrzywolskim i Marianem Heitzmanem) (1922–1936)[12][13]
- Gmach YMCA, Kraków ul. Krowoderska 8 (1926)[14]
- Gmach Biblioteki Jagiellońskiej w Krakowie (1931–1939)[15]
- kościół w Brzezinach (1933)[16]
- dawny Szpital Okulistyczny w Witkowicach, Kraków ul. Dożynkowa 61 (1928)[17]
- Willa Kronenbergów, Kraków ul. Kościelna 3 (1928)[18]
- gmach Izby Skarbowej w Krakowie (1921–1925)[19], obecnie znajduje się tam Szpital Specjalistyczny im. J. Dietla
- gmach Związku Młodzieży Rękodzielniczej i Przemysłowej w Krakowie (lata 20. XX w.)[19]
- budynek Banku Rolnego, Kraków ul. Dunajewskiego 8 (1938)
Dom Pollerów
Kraków ul. Szpitalna 32, 1909.
Dom Popielów.
Kraków ul. Basztowa 1-2 (ul. Asnyka 1), 1908.
Willa własna Krzyżanowskiego
Kraków ul. Sienkiewicza 25, (1924).
Kościół św. Stanisława Kostki
Kraków ul. Konfederacka 6, (1932).
Budynek dawnego Banku Rolnego.
Kraków ul. Dunajewskiego 8, (1938).
Gmach główny AGH (budynek A-0).
Kraków, al. Adama Mickiewicza 30, (1921–1936).
Kamienica.
Kraków, ul. Sobieskiego 10, (1907)
Witraż w kamienicy przy ul. Sobieskiego 10, (1907)
Źródła
- Anita Niedziałek – Działalność architektoniczna Wacława Krzyżanowskiego.
- Ludwik Hass Masoneria polska XX wieku. Losy, loże, ludzie, Wyd. 2, rozsz. i uzup., Kopia, Warszawa 1996, ss. 295. ISBN 83-86290-16-1.
- Praca zbiorowa Zabytki Architektury i budownictwa w Polsce. Kraków, Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji, Warszawa 2007, ISBN 978-83-9229-8-1
Przypisy
- ↑ Krzyżanowski - Genealogia rodziny, herbarz, rodowód
- ↑ Krzyżanowski w Genealogii Potomków Sejmu Wielkiego, www.sejm-wielki.pl [dostęp 2017-11-27].
- ↑ Wyborcza.pl, krakow.wyborcza.pl [dostęp 2017-11-27].
- ↑ a b Album inżynierów i techników w Polsce. T. 1, Cz. 1, Politechnika Lwowska : rys historyczny : informacje., Lwów: Tow. Bratniej Pomocy Stud. Polit. Lwowskiej, 1932, s. 123.
- ↑ Anna Kargol, Środowisko wolnomularskie w międzywojennym Krakowie, [w:] Ars Regia, 9/15-16, 2006, s. 151.
- ↑ a b M.P. z 1936 r. nr 263, poz. 469 „za zasługi na polu pracy zawodowej”.
- ↑ Lokalizator Grobów - Zarząd Cmentarzy Komunalnych, zck-krakow.pl [dostęp 2021-01-30].
- ↑ www.sandomierskie.com, www.sandomierskie.com [dostęp 2017-11-27].
- ↑ Diecezja Sandomierska: Instytucje Diecezjalne
- ↑ Powiat Tarnobrzeski, tarnobrzeski.pl [dostęp 2017-11-27] (pol.).
- ↑ Kościół św. Stanisława Kostki w Krakowie :: 360 :: Panorama sferyczna, panoramy.zbooy.pl [dostęp 2017-11-27] (pol.).
- ↑ http://www.biuletyn.agh.edu.pl/biuletyn_archiwum/biuletyn_pdf_2009/018_019_2009_pdf/39_018_019.pdf
- ↑ Aleje Trzech Wieszczów - Poza głównymi trasami - Kraków Travel. [dostęp 2010-01-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-04-12)].
- ↑ http://bc.biblos.pk.edu.pl/bc/resources/ZS/Krakow/GmachPolskiej/pdf/Krakow_GmachPolskiej.pdf.
- ↑ Kongres Kultury Polskiej 2009, www.kongreskultury.pl [dostęp 2017-11-27].
- ↑ Podkarpackie - Szlaki Architektury Drewnianej
- ↑ dzIV-h - Biuletyn Informacji Publicznej Miasta Krakowa - BIP MK, www.bip.krakow.pl [dostęp 2017-11-27] (pol.).
- ↑ Willa Kronenbergów Kraków - Willa Kronenbergów w Krakowie - Onet.pl
- ↑ a b https://web.archive.org/web/20060919154843/http://www.far.malopolska.zax.pl/pdf/dz200505_01.pdf.
Media użyte na tej stronie
%2c_1-2_Basztowa_street%2c_Krakow%2c_Poland.jpg)
Autor: Zygmunt Put, Licencja: CC BY-SA 4.0
Dom Popielów (1908 proj. Wacław Krzyżanowski), ul. Basztowa 1-2, Piasek, Kraków
Autor: Zygmunt Put, Licencja: CC BY-SA 4.0
Willa, 1924 proj. Wacław Krzyżanowski, ul. Sienkiewicza 25, Nowa Wieś, Kraków
Autor: Zygmunt Put Zetpe0202, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kościół św. Stanisława Kostki,ul. Konfederacka 6,Dębniki,Kraków
Autor: Kordiann, Licencja: CC BY-SA 4.0
Grób Wacława Krzyżanowskiego na Cmentarzu Rakowickim
Autor: Mach240390, Licencja: CC BY 4.0
Kamienica przy ulicy Jana Sobieskiego 10 w Krakowie. Proj. Wacław Krzyżanowski, Józef Pakies, 1907.
Autor: Zygmunt Put Zetpe0202, Licencja: CC BY-SA 4.0
Dom Pollerów, ul. Szpitalna 32, Stare Miasto, Kraków
Autor: Mach240390, Licencja: CC BY 4.0
Kamienica przy ulicy Jana Sobieskiego 10 w Krakowie. Witraż na II półpiętrze wykonany w 1907 roku przez Krakowski Zakład Witrażów S. G. Żeleński, proj. Wacław Krzyżanowski. Witraż na I półpiętrze jest identyczny, oba uszkodzone.
%2c_8_Dunajewskiego_street%2c_Krakow%2c_Poland.jpg)
Autor: Zygmunt Put, Licencja: CC BY-SA 4.0
Bank Pekao SA (1938 proj. Wacław Krzyżanowski), ul. Dunajewskiego 8, Piasek, Kraków
-AlejaAdamaMickiewicza30-POL%2c_Krak%c3%b3w.jpg)
Autor: Mach240390, Licencja: CC BY 4.0
Gmach główny AGH (Budynek A-0) w Krakowie przy alei Adama Mickiewicza 30.