Wasilij Błochin

Wasilij Błochin

Василий Михайлович Блохин

generał major
Data i miejsce urodzenia	7 stycznia 1895 gubernia włodzimierska
Data i miejsce śmierci	3 lutego 1955 Moskwa
Przebieg służby
Lata służby	1926–1953
Formacja	NKWD
Główne wojny i bitwy	wielki terror, zbrodnia katyńska
Odznaczenia

Wasilij Michajłowicz Błochin, ros. Василий Михайлович Блохин (ur. 26 grudnia 1894^?/ 7 stycznia 1895 w guberni włodzimierskiej, zm. 3 lutego 1955 w Moskwie) – funkcjonariusz radzieckiego aparatu bezpieczeństwa państwowego w stopniu generała majora, w latach 1923–1953 naczelnik Wydziału Komendanckiego w Zarządzie Administracyjno-Gospodarczym OGPU, następnie naczelnik tego samego wydziału w Ludowym Komisariacie Spraw Wewnętrznych (NKWD) i w Ministerstwie Bezpieczeństwa Państwowego (MGB), członek ochrony Józefa Stalina. Przyjmuje się, że w okresie od 1926 do 1953 własnoręcznie zastrzelił 10-15 tys. ludzi^[1], choć niektórzy historycy mówią o większej liczbie ofiar Błochina (nawet 50 tys. zamordowanych)^[2]. W 1940 roku rozstrzeliwał polskich jeńców wojennych w piwnicach Obwodowego Zarządu NKWD w Kalininie (obecnie Twer) jako jeden z wykonawców zbrodni katyńskiej^[3].

Życiorys

W dzieciństwie i młodości pracował jako pastuch, stajenny i murarz, później na roli w gospodarstwie ojca. W czasie I wojny światowej od 5 czerwca 1915 był żołnierzem w armii carskiej – młodszy podoficer w 82 pułku piechoty we Włodzimierzu i starszy podoficer 218 Gorbatowskiego Pułku Piechoty na froncie niemieckim, ranny, leczył się w szpitalu w Połocku do 29 grudnia 1917. Po rewolucji październikowej opowiedział się po stronie bolszewików, 25 października 1918 zgłosił się ochotniczo do Janowskiego Komisariatu Wojskowego w rejonie suzdalskim. Od wiosny 1921 był członkiem RKP(b) i funkcjonariuszem WCzK. Pierwszą egzekucję przeprowadził w sierpniu 1924 na Łubiance. To jemu Stalin powierzał wykonywanie wyroków szczególnej wagi. Uczestniczył w realizacji czystek politycznych z lat 1936–1938 i późniejszych, wykonując wyroki między innymi na Lwie Kamieniewie, Grigoriju Zinowjewie, Michaile Tuchaczewskim i Nikołaju Jeżowie. Błochinowi przypisuje się także zabicie pisarza Izaaka Babla^[4]. Podczas pracy w organach bezpieczeństwa 1932 zaocznie zdał egzaminy do uczelni technicznej i ukończył 3 lata wydziału budowlanego w Instytucie Podwyższania Kwalifikacji dla Pracowników Inżynieryjno-Technicznych. Od 1935 był kapitanem, od 1940 majorem bezpieczeństwa państwowego.

Po wybuchu II wojny światowej był jednym z głównych organizatorów i wykonawców zbrodni katyńskiej jako członek grupy operacyjnej, w skład której weszli także major NKWD Nikołaj Siniegubow i kombryg Michaił Kriwienko. Kierował bezpośrednio egzekucjami na polskich oficerach z obozu filtracyjno-represyjnego w Ostaszkowie, wykonując wiele wyroków osobiście. Egzekucje trwały od 5 kwietnia 1940 w budynku przy ul. Sowieckiej 2 w Kalininie (obecnie Twer). Ofiary mordu chowane były w Miednoje na terenie letniskowym kalinińskiego NKWD. Zamordowano co najmniej 6300 polskich oficerów i funkcjonariuszy Policji Państwowej i Korpusu Ochrony Pogranicza (KOP). Za udział w akcji Błochin został nagrodzony premią w wysokości miesięcznego uposażenia. W 1943 mianowany pułkownikiem, a w lipcu 1945 generałem majorem bezpieczeństwa państwowego.

Wasilij Błochin wprowadził też wiele usprawnień do pracy NKWD, m.in. zastąpił szybko nagrzewające się rewolwery Nagant niemieckimi Waltherami PP i nakazał zaadaptowanie skórzanych fartuchów używanych w rzeźniach tak, aby mundur funkcjonariusza NKWD pozostał „zawsze czysty i schludny”. Według zeznań gen. Dmitrija Tokariewa, w 1940 roku szefa Obwodowego Zarządu NKWD w Kalininie, złożonych w marcu 1991 przed rosyjskim prokuratorem Anatolijem Jabłokowem, przygotowania Błochina do rozstrzeliwania więźniów wyglądały następująco:

Po śmierci Józefa Stalina w 1953 roku Błochin przeszedł na emeryturę. 23 listopada 1954 roku został pozbawiony stopnia generała postanowieniem Rady Ministrów ZSRR nr 2349-1118ss jako osoba, która zdyskredytowała się w czasie pracy w organach [...] niegodna w związku z tym zaszczytnego stopnia generała. Zmarł 3 lutego 1955 roku na zawał serca^[6] (taka przyczyna zgonu jest podana w dokumentacji medycznej; według zeznań Dmitrija Tokariewa zastrzelił się^[7]). Pochowany w alei zasłużonych Cmentarza Dońskiego w centrum Moskwy, gdzie znajduje się jego okazały pomnik nagrobny ozdobiony krzyżem prawosławnym i napisem: „Wieczna pamięć”, z wizerunkiem Błochina w mundurze generalskim^[4][8].

Odznaczenia

• Order Lenina (1945)
• Order Czerwonego Sztandaru (trzykrotnie – 1940, 1944 i 1949)
• Order Czerwonego Sztandaru Pracy (1943)
• Order „Znak Honoru” (1937)
• Order Wojny Ojczyźnianej I klasy (1945)
• Order Czerwonej Gwiazdy (1936)
• Odznaka „Honorowy Funkcjonariusz Bezpieczeństwa” (dwukrotnie)

Przypisy

Bibliografia

• Krzysztof Kęcik, Wasilij Błochin. Kat Stalina, [w:] „Focus Historia”, nr 6/2007.
• Nikita Pietrow, Kto zabijał Polaków strzałem w tył głowy w Katyniu, Charkowie i Twerze, [w:] „Zeszyty Katyńskie” (nr 24), Warszawa 2009, s. 176–202 (tekst rosyjski: Никита Петров, «Даже собаки от нас шарахались». Признания палачей, расстрелявших поляков и награжденных за это novayagazeta.ru, 7 lipca 2008 [dostęp 2011-08-29]).
• Nikita Pietrow, Psy Stalina, Warszawa 2012.
• Н. В. Петров, К. В. Скоркин, Кто руководил НКВД 1934–1941, Москва 1999. ISBN 5-7870-0032-3.

Linki zewnętrzne

• Biografia na stronie rosyjskiego Stowarzyszenia „Memoriał” (ros.)
• Fotografia nagrobka Wasilija Błochina na Cmentarzu Dońskim w Moskwie. img.istpravda.com.ua. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-07-02)]. istpravda.com.ua [dostęp 2011-10-30]