Weimar

Weimar
	; Rynek w Weimarze (2006)
	Herb
Państwo	Niemcy
Kraj związkowy	Turyngia
Zarządzający	Peter Kleine↗
Powierzchnia	84,26 km²
Populacja (2014); • liczba ludności; • gęstość	; 63 477; 750 os./km²
Nr kierunkowy	03643
Kod pocztowy	99423, 99425, 99427, 99428
Tablice rejestracyjne	WE
	Położenie na mapie Turyngii Weimar
	Położenie na mapie Niemiec Weimar
	50°59′N 11°20′E/50,983333 11,333333
	Strona internetowa
	Portal Niemcy

Weimar – miasto na prawach powiatu w Niemczech, w kraju związkowym Turyngia, jedno z europejskich centrów kulturalnych.

Historia

Weimar w XVII wieku

Najstarsze wzmianki o Weimarze pochodzą z 899 r. W XIV wieku miasto znalazło się w posiadaniu Wettynów.

Na mocy postanowień traktatu lipskiego w 1485 r. Weimar znalazł się w granicach Elektoratu Saksonii ernestyńskiej linii Wettynów. W latach 1572–1809 stolica Księstwa Saksonii-Weimar, a następnie do 1918 r. stolica Księstwa Saksonii-Weimar-Eisenach. Od 1871 r. część zjednoczonych Niemiec. W 1899 r. uruchomiono przewozy tramwajowe, zlikwidowane w 1937 r. W latach 1919–1945 stolica kraju związkowego Turyngia.

Od nazwy miasta pochodzi nazwa okresu w niemieckiej historii, Republika Weimarska 1919−1933, gdyż konstytucja niemiecka została zredagowana właśnie w Weimarze – ówczesna stolica (Berlin) była w 1918 r. ogarnięta zamieszkami rewolucyjnymi i uznano, że nie jest bezpiecznym miejscem dla obrad Zgromadzenia Narodowego.

W czasie II wojny światowej w pobliżu znajdował się obóz koncentracyjny Buchenwald. Miasto zostało na początku 1945 r. w znacznym stopniu zniszczone wskutek bombardowań.

W 1945 roku miasto znalazło się w radzieckiej strefie okupacyjnej Niemiec, by w 1949 r. zostać częścią NRD. W Weimarze miała siedzibę radziecka 8 Gwardyjska Armia. Od 1990 r. w granicach Republiki Federalnej Niemiec.

W roku 1991 zapoczątkował tutaj swoją działalność Trójkąt Weimarski.

Kultura i nauka

Miasto było jednym z centrów niemieckiego oświecenia, mieszkały w nim czołowe postacie gatunku literackiego zwanego klasyką weimarską: Johann Wolfgang von Goethe i Friedrich Schiller. W XIX wieku sławni kompozytorzy tacy jak Franz Liszt uczynili z Weimaru ośrodek życia muzycznego, a potem malarze i architekci, Henry van de Velde, Wassily Kandinsky, Paul Klee, Lyonel Feininger i Walter Gropius, przenieśli się tam i założyli ruch artystyczny Bauhaus, najważniejszą szkołę projektowania budynków w międzywojennych Niemczech. Wskutek turbulencji politycznych, Bauhaus został w 1925 roku przeniesiony do Dessau^[1]. W Wiemarze istnieje Muzeum Bauhausu, które w kwietniu 2019 przeniosło się do nowego budynku^[2].

UNESCO wybrało Weimar jako kulturalną stolicę Europy na 1999 r.

2 września 2004 w Weimarze miał miejsce tragiczny w skutkach pożar w Bibliotece Księżnej Anny Amalii, znajdującej się na Liście światowego dziedzictwa UNESCO. Biblioteka zawiera liczący ok. miliona pozycji zbiór książek, w tym kolekcję dzieł klasyków (m.in. Goethego), oraz kolekcję muzyczną księżnej i biblię Lutra z 1534 r. Spaleniu uległo 40–50 tys. tomów, straty materialne oszacowano na wiele milionów dolarów, straty dla kultury Niemiec i Europy są niewymierne.

W mieście znajdują się dwie uczelnie: Bauhaus-Universität Weimar oraz uczelnia muzyczna Hochschule für Musik Franz Liszt Weimar. Znajduje się tutaj również archiwum Goethego i Schillera (Goethe- und Schiller-Archiv).

Gospodarka

W mieście rozwinął się przemysł maszynowy, elektrotechniczny, metalowy, precyzyjny, poligraficzny, zabawkarski oraz meblarski^[3].

Transport

W Weimarze znajduje się dworzec kolejowy o randze ICE dzięki czemu miasto ma bezpośrednie połączenia kolejowe pociągami dużych prędkości z innymi miastami.

Polacy w Weimarze

Pomnik Adama Mickiewicza

W Weimarze studiowali m.in. lekarz i astronom Nataniel Mateusz Wolf, agronom Włodzimierz Adolf Wolniewicz i reżyser teatralny Tadeusz Pawlikowski. Nauki u wybitnego węgierskiego kompozytora epoki romantyzmu Ferenca Liszta pobierali tu polscy pianiści Józef Wieniawski^[4], Karol Tausig i Moriz Rosenthal.

W 1774 roku w Weimarze urodził się polski filolog klasyczny Friedrich Christian Ludwig Tripplin.

W 1820 r. w Weimarze ogłoszono drukiem niemiecki przekład raportu Józefa Bema z 1819 roku o jego doświadczeniach z rakietami bojowymi^[5].

W 1829 r. w Weimarze doszło do spotkania poetów Adama Mickiewicza i Johanna Wolfganga von Goethego^[6]. Współcześnie w Parku nad rzeką Ilm stoi pomnik Adama Mickiewicza.

W czasie II wojny światowej w Weimarze byli więzieni m.in. Maksymilian Słuszkiewicz i Michał Kozal.

Osoby związane z miastem

Współpraca

Miejscowości partnerskie^[7]

Galeria

Kościół katolicki pw. Najświętszego Serca Jezusa
Ratusz
Zamek Zielony
Pałac książąt Saksonii-Weimar i Saksonii-Weimar-Eisenach
Archiwum Nietzschego
Muzeum Miejskie
Nowe Muzeum
Teatr Narodowy
Dworzec kolejowy
Park nad rzeką Ilm

Przypisy

↑ Bauhaus, [w:] Encyclopædia Britannica [online] [dostęp 2022-10-05] (ang.).
↑ Bauhaus Museum Weimar – Klassik Stiftung Weimar, www.klassik-stiftung.de [dostęp 2020-01-05] (ang.).
↑ Weimar, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2021-08-28] .
↑ Józef Wieniawski, www.wieniawski.pl [dostęp 2017-11-27] (ang.).
↑ Bolesław Orłowski: Nie tylko szablą i piórem. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1985, s. 139, 154. ISBN 83-206-0509-1.
↑ JerzyJ. Krasuski JerzyJ., Polska-Niemcy. Stosunki polityczne od zarania po czasy najnowsze, Wrocław: Ossolineum, 2009, s. 152, ISBN 978-83-04-04985-7, OCLC 750890813 .
↑ Współpraca.

Linki zewnętrzne

oficjalna strona miasta

[1] Bauhaus, [w:] Encyclopædia Britannica [online] [dostęp 2022-10-05] (ang.).

[2] Bauhaus Museum Weimar – Klassik Stiftung Weimar, www.klassik-stiftung.de [dostęp 2020-01-05] (ang.).

[PWN-3] Weimar, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2021-08-28] .

[4] Józef Wieniawski, www.wieniawski.pl [dostęp 2017-11-27] (ang.).

[5] Bolesław Orłowski: Nie tylko szablą i piórem. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1985, s. 139, 154. ISBN 83-206-0509-1.

[6] JerzyJ. Krasuski JerzyJ., Polska-Niemcy. Stosunki polityczne od zarania po czasy najnowsze, Wrocław: Ossolineum, 2009, s. 152, ISBN 978-83-04-04985-7, OCLC 750890813 .

[7] Współpraca.

[8] Wspólnie z Wielką Brytanią

[9] Wspólnie z Austrią, Francją, Słowenią, Szwajcarią, Włochami

[10] Wspólnie z Argentyną, Belgią, Francją, Indiami, Japonią i Szwajcarią

[11] Wspólnie z Austrią, Belgią, Czechami, Francją, Wielką Brytanią i Włochami

[12] Wspólnie z Holandią, Danią

[13] Wspólnie z Albanią, Austrią, Belgią, Bośnią i Hercegowiną, Bułgarią, Chorwacją, Czechami, Francją, Hiszpanią, Macedonią Północną, Polską, Rumunią, Słowacją, Słowenią, Szwajcarią, Ukrainą i Włochami

[14] Wspólnie z Polską

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[A]

[B]

[C]

[D]

[E]

[F]

[G]

Miasta na prawach powiatu	Erfurt Gera Jena Suhl Weimar
Powiaty	Altenburger Land Eichsfeld Gotha Greiz Hildburghausen Ilm Kyffhäuser Nordhausen Saale-Holzland Saale-Orla Saalfeld-Rudolstadt Schmalkalden-Meiningen Sömmerda Sonneberg Unstrut-Hainich Wartburg Weimarer Land

Kulturowe	Katedra w Akwizgranie Katedra w Spirze Pałac arcybiskupi w Würzburgu, ogrody pałacowe i Plac Rezydencji Kościół pielgrzymkowy w Wies Pałace Augustusburg i Falkenlust w Brühl Katedra Wniebowzięcia Matki Bożej, skarbiec i Kościół św. Michała w Hildesheim Zabytki rzymskie w Trewirze (Porta Nigra, most rzymski, Termy Cesarskie, amfiteatr rzymski, Barbarathermen, Bazylika Konstantyna, kolumna w Igel, Katedra św. Piotra i Kościół Najświętszej Marii Panny) Lubeka miasto hanzeatyckie Granice Cesarstwa Rzymskiego (Wał Hadriana, Wał Antonina i Limes Górnogermańsko-Retycki)^[A] Pałace i zespoły parkowe w Poczdamie i Berlinie Opactwo i klasztor Altenmünster w Lorsch Kopalnie w Rammelsberg oraz zespół zabytkowy w Goslar Bamberg – miasto i katedra św. Piotra i Jerzego Opactwo Maulbronn Kolegiata, zamek i Stare Miasto w Quedlinburgu Huta żelaza w Völklingen Katedra w Kolonii Budynki Bauhausu w Dessau-Roßlau i Weimarze Zabytki upamiętniające pobyt Lutra w Eisleben i Wittenberdze Klasycystyczny Weimar Wyspa Muzeów w Berlinie Zamek Wartburg koło Eisenach Ogrody Dessau-Wörlitz Wyspa klasztorna Reichenau na Jeziorze Bodeńskim Kompleks przemysłowy kopalni i koksowni Zollverein w Essen Dolina górnego Renu Stare Miasta Stralsundu i Wismaru Ratusz i posąg Rolanda w Bremie Stare miasto w Ratyzbonie wraz z dzielnicą Stadtamhof Modernistyczne osiedla mieszkaniowe w Berlinie Prehistoryczne osady na palach^[B] Fabryka obuwia Fagus w Alfeld Opera Margrabiów Park Wilhelmshöhe w Kassel Karoliński westwerk kościoła i „civitas” w Corvey Speicherstadt i Kontorhausviertel wraz z Chilehaus Dzieła architektury Le Corbusiera^[C] Jaskinie i sztuka epoki lodowej w Jurze Szwabskiej Archeologiczny zespół graniczny Hedeby i Danevirke Katedra w Naumburgu Wspaniałe miasta uzdrowiskowe Europy^[D] Mathildenhöhe Darmstadt
Przyrodnicze	Kopalnia skamielin w Messel Morze Wattowe^[E] Pradawne i pierwotne lasy bukowe Karpat i innych regionów Europy^[F]
Kulturowe i przyrodnicze	Park mużakowski w Bad Muskau^[G]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne