Wilt Chamberlain

Wilt Chamberlain
Ilustracja
Chamberlain w koszulce Harlem Globetrotters
#13
środkowy
Pseudonim

Wilt the Stilt, The Big Dipper

Data i miejsce urodzenia

21 sierpnia 1936
Filadelfia

Data i miejsce śmierci

12 października 1999
Bel Air

Wzrost

216 cm

Masa ciała

125 kg

Kariera
Aktywność

1958–1974

Szkoła średnia

Overbrook (Filadelfia, Pensylwania)

College

Kansas (1956–1958)

Draft

1959, numer: Terytorialny
Philadelphia Warriors

Wilt Chamberlain (z piłką) i Bill Russell
Wilt Chamberlain i Elmore Smith z Buffalo Braves (1971).
Od lewej Tom Meschery, Bob Rule i Wilt Chamberlain podczas rozgrywek 1967/68.
Chamberlain zbierający piłkę w masce ochronnej, jako zawodnik 76ers w sezonie.
Wilt Chamberlain w barwach Lakers (1 stycznia 1972.)
Wilt Chamberlain w barwach Harlem Globetrotters (1 stycznia 1959.)
Wilt Chamberlain w wygranej walce o piłkę z Natem Thurmondem (1966).
Chamberlain w wygranej walce o piłkę podczas spotkania z Knicks (1960).
Chamberlain w barwach 76ers (1967).

Wilton Norman Chamberlain, znany jako Wilt the Stilt (Szczudło), The Big Dipper oraz Król Tablic (ur. 21 sierpnia 1936, zm. 12 października 1999 w Bel Air, w Kalifornii) – amerykański profesjonalny koszykarz grający w lidze NBA dla klubów: Philadelphia Warriors, Golden State Warriors, Philadelphia 76ers i Los Angeles Lakers. Grał również w zespole Harlem Globetrotters.

Kariera sportowa

Chamberlain, który ważył 250 funtów jako junior[1], a 275 jako profesjonalista (przypuszczalnie ok. 300 funtów po przejściu do Los Angeles Lakers[2]) grał na pozycji środkowego i jest obecnie uznawany za jednego z najlepszych i najbardziej dominujących graczy w historii NBA.

Wybrany z 3. numerem w drafcie 1959, Chamberlain jest posiadaczem ponad 60 nadal aktualnych rekordów NBA, m.in. w zakresie najwyższej liczby punktów zdobytych w trakcie jednego sezonu, zbiórek, czy średniej w obu tych kategoriach. Jest jedynym graczem w historii NBA, którego średnia punktów na koniec sezonu wynosiła ponad 50. Jest także jedynym zawodnikiem, który zdobył 100 punktów w jednym meczu NBA (2 marca 1962 w barwach Philadelphia Warriors przeciwko New York Knicks 169:147). Był siedmiokrotnie liderem strzelców ligi, dziewięciokrotnie przewodził NBA w skuteczności rzutów z gry, był także jedenastokrotnie liderem w zbiórkach, a raz został nawet liderem w kategorii asyst[3].

W sezonach 1961/1962 i 1963/1964 zajął drugie miejsce w głosowaniu na MVP fazy zasadniczej[4][5].

W 1968 został liderem NBA w kategorii asyst, jako jedyny środkowy w historii ligi. Lepszą średnią asyst (9,7) uzyskał wtedy Oscar Robertson z Cincinnati Royals[6]. Tytuły lidera przyznawano wtedy jednak na podstawie łącznej liczby asyst uzyskanych w trakcie całego sezonu. Chamberlain uzyskał ich 932, Robertson natomiast 660, co zadecydowało o przyznaniu „korony” lidera właśnie temu pierwszemu[6].

W trakcie swojej kariery sięgał dwukrotnie po mistrzostwo NBA, był wybierany czterokrotnie MVP sezonu zasadniczego, raz MVP finałów NBA, wystąpił także 13-krotnie w meczu gwiazd NBA[7][8]. 10 razy wybierano go do składów najlepszych zawodników ligi. W 1978 został uhonorowany zaliczeniem do Koszykarskiej Galerii Sław. Znalazł się w składzie NBA 35th Anniversary Team, a w 1996 r. znalazł się na liście 50 najlepszych graczy NBA w historii[8].

Po zakończeniu kariery koszykarskiej, grywał w amatorskiej lidze siatkarskiej International Volleyball Association (1975–1979), był również prezesem tej organizacji. Znalazł się na liście IVA Hall of Fame w uznaniu za wkład w rozwój federacji[9].

Był również biznesmenem, autorem kilku książek, zaliczył epizod aktorski (film Conan Niszczyciel). Przez całe życie był kawalerem. W swojej autobiografii Wilt utrzymywał, że spał z 20 tysiącami kobiet, czym wywołał spore oburzenie oraz ściągnął na siebie falę krytyki[10].

Udział w filmach

W 1984 r. zagrał obok Arnolda Schwarzeneggera w popularnym filmie Conan Niszczyciel w reżyserii Richarda Fleischera, wcielając się rolę wojownika Bombaata. Pojawił się również gościnnie w serialu Laugh-In (1971) oraz The Commish (1992)[11]

Choroba i śmierć

Chamberlain miał kłopoty z sercem. W 1992 był hospitalizowany przez trzy dni z powodu nieregularnej pracy tego organu, a w 1999, jego stan gwałtownie się pogorszył. Koszykarz stracił w tym czasie ponad 20 kilogramów. 12 października 1999, Chamberlain zmarł w Bel Air w stanie Kalifornia. Miał liczne rodzeństwo: siostry – Barbarę Lewis, Margaret Lane, Selinę Gross i Yvonne Chamberlain, i braci – Wilberta i Olivera Chamberlainów.

Osiągnięcia

NCAA

NBA

Rekordy NBA

(Stan na 14 listopada 2016, na podstawie[37][38], o ile nie zaznaczono inaczej.)

Sezon regularny

  • najwięcej punktów w:
    • jednym spotkaniu – 100 – przeciw Knicks 2 marca 1962[39]
    • jednej połowie spotkania – 59 – przeciw Knicks 2 marca 1962
  • najwięcej celnych rzutów z gry w:
    • jednym:
      • sezonie – 1597 – w sezonie 1961/62
      • spotkaniu:
        • 36 – przeciw Knicks 2 marca 1962
        • 18, bez ani jednej pomyłki – przeciw Bullets 24 lutego 1967
    • jednej kwarcie (4) spotkania – 22 – przeciw Knicks 2 marca 1962
  • najwięcej oddanych rzutów z gry w:
    • pojedynczym sezonie 3159 – w sezonie 1961/62
    • jednym spotkaniu – 63 – przeciw Knicks 2 marca 1962
    • jednej połowie spotkania – 37 – przeciw Knicks 2 marca 1962
    • jednej kwarcie spotkania – 21 – przeciw Knicks 2 marca 1962
  • najwięcej celnych rzutów (28/32) wolnych w jednym spotkaniu – przeciw Knicks 2 marca 1962, wyrównany (28/29) przez Adriana Dantleya 4 stycznia 1984, przeciw Rockets
  • najwięcej zbiórek w jednym spotkaniu – 55 – przeciw Celtics 24 listopada 1960
  • najwyższa średnia:
    • minut spędzanych na parkiecie w pojedynczym sezonie – 48,52 – 1961/62
    • punktów na mecz w pojedynczym sezonie – 50,36 – 1961/62
    • zbiórek na mecz w pojedynczym sezonie – 27,2 – 1960–61
  • najwyższa suma:
    • minut spędzanych na parkiecie w pojedynczym sezonie – 3882 – 1961/62
    • punktów w pojedynczym sezonie – 4029 – 1961/62
    • zbiórek w pojedynczym sezonie – 2149 – 1960/61
  • najwięcej spotkań z dorobkiem co najmniej:
    • 50 punktów w jednym sezonie – 45 – 1961/62
    • 40 punktów w jednym sezonie – 63 – 1961/62
    • 40 punktów w jednym sezonie – 63 – 1961/62
  • najwięcej niecelnych rzutów z gry w pojedynczym sezonie – 1562 – 1961/62
  • najwyższa skuteczność rzutów z gry w pojedynczym sezonie – 72,7% – 1972/73
  • najwięcej oddanych rzutów wolnych w pojedynczym sezonie – 1363 – 1961–62

Kariera

  • najwyższa średnia minut spędzanych na parkiecie – 45,8
  • najwięcej sezonów:
    • jako lider ligi w:
      • punktach – 7 – 1959/60–1965/66 – wyrównany przez Michaela Jordana (1986/87–1992/93)
      • liczbie oddanych rzutów wolnych – 9
      • zbiórkach – 11
    • z rzędu jako lider ligi w:
      • liczbie celnych rzutów z gry – 7 – (1960–1966), wyrównany przez Michaela Jordana (1987–1993)
      • liczbie oddanych rzutów z gry – 7 – (1960–1966)
    • w historii:
      • ze średnią ponad 40 punktów na mecz – 2
      • ze średnią ponad 20 zbiórek na mecz – 10, wspódzielony z Billem Russellem
    • z rzędu w historii, ze średnią ponad:
      • 40 punktów na mecz – 2
      • 30 punktów na mecz – 7, wyrównany przez Michaela Jordana
      • 30 punktów i 20 zbiórek w meczu – 7
      • 20 zbiórek na mecz – 10, wspódzielony z Billem Russellem
  • najwęcej spotkań:
    • z rzędu z dorobkiem co najmniej:
      • 50 punktów – 7 – 16–29 grudnia 1961
      • 40 punktów – 14 – 8–30 grudnia 1961 i 11.01.–1.02.1962
      • 30 punktów – 65 – 4 listopada 1961 – 22 lutego 1962
      • 20 punktów – 126 – 19 października 1961 – 19 stycznia 1963
    • z dorobkiem co najmniej:
      • 60 punktów – 32
      • 50 punktów – 188
      • 40 punktów – 271
  • najwięcej celnych rzutów z gry – 35 – 17–28 lutego 1967
  • najwyższa liczba zbiórek – 23924
  • najwyższa średnia zbiórek – 22,9
  • najwięcej triple-doubles z rzędu – 9 – 8–20 marca 1968 - pobity przez Russella Westbrooka (2019)
  • najmłodszy zawodnik w historii, który przekroczył próg 10000 zebranych piłek – 28 lat i 81 dni – 10 listopada 1964[40]
  • najniższa liczba rozegranych spotkań przy przekroczeniu:
    • 15000 zdobytych punktów – 358
    • 20000 zdobytych punktów – 499
    • 30000 zdobytych punktów – 941
  • jedyny zawodnik w historii, który zanotował:
    • „podwójne triple-double” (ponad 20 w co najmniej trzech kategoriach statystycznych) – 22 punkty, 25 zbiórek i 21 asyst – 4 lutego 1968
    • co najmniej 40 punktów oraz 40 zbiórek w tym samym meczu (dokonał tego ośmiokrotnie)
    • średnią punktów w sezonie na poziomie ponad 40 oraz 50
    • średnie co najmniej 30 punktów na mecz oraz 20 zbiórek w pojedynczym sezonie regularnym (7-krotnie)
    • średnie co najmniej 30 punktów na mecz oraz 20 zbiórek przez kilka sezonów z rzędu – 7

Play-off

  • najwięcej:
    • zbiórek w:
      • jednym spotkaniu – 41 – przeciw Celtics 5 kwietnia 1967
      • jednej połowie spotkania – 26 – przeciw Warriors 16 kwietnia 1967
      • 5-meczowej serii – 160 – przeciw Celtics 1967 (32 zbiórki na mecz)
      • 6-meczowej serii – 171 – przeciw Warriors 1967 (28,5 zb.)
      • 7-meczowej serii – 220 – przeciw Celtics 1965 (31,4)
    • celnych rzutów z gry w:
    • oddanych rzutów z gry w:
      • jednym spotkaniu – 48 – przeciw Nationals 22 marca 1962, współdzielony z Rickiem Barry (18 kwietnia 1967)
      • jednej połowie spotkania – 25 – przeciw Nationals 22 marca 1962, współdzielony z Elginem Baylorem (14 kwietnia 1962), Michaelem Jordanem (1 maja 1988)
      • 3-meczowej serii – 104 – przeciw Nationals 1960
Kariera
  • najwyższa średnia:
    • minut spędzanych na parkiecie – 47,24
    • zbiórek (minimum 10 gier) – 24,6 (35 gier)

Debiutanckie

  • najwyższa średnia:
    • punktów w sezonie zasadniczym – 37,6 – 1959/60
    • zbiórek w sezonie zasadniczym – 27 – 1959/60
  • najwięcej punktów w jednym spotkaniu – 58 – przeciw Pistons 25 stycznia 1960 i przeciw Knicks 21 lutego 1960
  • najwięcej zbiórek w jednym spotkaniu – 45 – przeciw Nationals 6 lutego 1960

Mecz Gwiazd NBA

  • najwięcej:
    • punktów w jednym meczu – 42
    • najwięcej celnych rzutów z gry w:
      • meczu – 17 – 1962, wyrównany przez Michaela Jordana (1988)
      • jednej połowie meczu – 10 – 1962
    • oddanych rzutów wolnych w meczu – 16 – 1962
    • zbiórek w:
      • historii spotkań gwiazd – 197
      • jednej połowie spotkania – 16 – 1960, wyrównany przez Boba Pettita (1962)

Przypisy

  1. Sporting News. sportingnews.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-12-13)]. (ang.).
  2. Podsumowanie życia Wilta Chamberlaina (ang.).
  3. [1] (ang.).
  4. 1961-62 NBA Awards Voting (ang.). basketball-reference.com. [dostęp 2022-03-30].
  5. 1963-64 NBA Awards Voting (ang.). basketball-reference.com. [dostęp 2022-03-30].
  6. a b 1967-68 NBA Season Summary (ang.). basketball-reference.com. [dostęp 2014-07-02].
  7. http://www.nba.com/history/players/chamberlain_summary.html (ang.).
  8. a b Biogram (ang.).
  9. Cherry, s. 311 (ang.).
  10. ESPN.com Sexual claim transformed perception of Wilt (ang.).
  11. Infoemacja w serwisie IMDB.com, dostęp 2020-05-07
  12. NCAA College Basketball Final Four Most Outstanding Player Winners (ang.). basketball-reference.com. [dostęp 2014-07-02].
  13. NCAA College Basketball AP All-America Teams (ang.). basketball-reference.com. [dostęp 2014-07-02].
  14. NCAA All-Tournament Winners (ang.). sports-reference.com. [dostęp 2018-08-15].
  15. National Collegiate Basketball Hall of Fame - Players (ang.). collegebasketballexperience.com. [dostęp 2018-04-15].
  16. a b c Finals Champions and MVPs (ang.). nba.com. [dostęp 2014-07-02].
  17. NBA MVP Award Winners (ang.). nba.com. [dostęp 2014-07-02].
  18. NBA All-Star Game MVP’s (ang.). nba.com. [dostęp 2014-07-02].
  19. Wilt Chamberlain Profile (ang.). landofbasketball.com. [dostęp 2014-07-02].
  20. The Supergame 1971/1972 ABA vs NBA All-Star Game (ang.). legendssf.com. [dostęp 2014-07-02].
  21. NBA Rookie of the Year Award Winners (ang.). nba.com. [dostęp 2014-07-02].
  22. All-NBA Teams (ang.). nba.com. [dostęp 2014-07-02].
  23. All-Defensive Teams (ang.). nba.com. [dostęp 2014-07-02].
  24. NBA Scoring Leaders Year by Year (ang.). landofbasketball.com. [dostęp 2014-07-02].
  25. NBA Rebounds Leaders Year by Year (ang.). landofbasketball.com. [dostęp 2014-07-02].
  26. NBA Assists Leaders Year by Year (ang.). landofbasketball.com. [dostęp 2014-07-02].
  27. NBA & ABA Year-by-Year Leaders and Records for Field Goal Pct (ang.). basketball-reference.com. [dostęp 2014-07-02].
  28. NBA & ABA Year-by-Year Playoff Leaders and Records for Points Per Game (ang.). basketball-reference.com. [dostęp 2018-03-29].
  29. NBA & ABA Year-by-Year Playoff Leaders and Records for Rebounds Per Game (ang.). basketball-reference.com. [dostęp 2018-04-03].
  30. NBA & ABA Year-by-Year Playoff Leaders and Records for Field Goal Pct (ang.). basketball-reference.com. [dostęp 2018-04-09].
  31. NBA & ABA Career Leaders and Records for Total Rebounds (ang.). basketball-reference.com. [dostęp 2014-07-02].
  32. NBA Retired Numbers (ang.). nba.com. [dostęp 2014-07-02].
  33. NBA 35th Anniversary All-Time Team (ang.). basketball-reference.com. [dostęp 2014-07-02].
  34. The NBA’s 50 Greatest Players (ang.). nba.com. [dostęp 2014-07-02].
  35. NBA 75th Anniversary Team announced (ang.). nba.com. [dostęp 2021-12-01].
  36. Wilt Chamberlain – Hall Of Famers (ang.). hoophall.com. [dostęp 2014-07-02].
  37. Regular Season Records: Miscellaneous (ang.). nba.com. [dostęp 2016-11-14].
  38. National Basketball Association (NBA) Individual Records (ang.). rauzulusstreet.com. [dostęp 2016-11-14].
  39. Wilt Scores 100! (ang.). nba.com. [dostęp 2016-11-14].
  40. Top 5 Questions (ang.). nba.com. [dostęp 2016-11-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (4 marca 2016)].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Basketball pictogram.svg
Pictograms of Olympic sports - Basketball. This is unofficial sample picture. Images of official Olympic pictograms for 1948 Summer Olympics and all Summer Olympics since 1964 can be found in corresponding Official Reports.
NBA FINAL CHAMP.png
Autor: HITNOM, Licencja: CC BY-SA 3.0
NBAトロフィー
Wilt Chamberlain Nate Thurmond.jpg
Wilt Chamberlain and Nate Thurmond during a basketball game
Wilt Chamberlain 76ers.jpeg
Professional basketball player Wilt Chamberlain
1960 New York Knicks vs. Philadelphia Warriors.jpeg
A 1960 basketball game between the New York Knicks vs. the Philadelphia Warriors. From left to rightː Joe Graboski, Johnny Green, Wilt Chamberlain, Mike Farmer and Guy Rodgers
Elmore Smith and Wilt Chamberlain.jpeg
Professional basketball players Elmore Smith (left) and Wilt Chamberlain (right)
Wilt Chamberlain3.jpg
edited (colour) picture Image:Wilt Chamberlain.jpg Wilt Chamberlain, American basketball player wearing uniform of Harlem Globetrotters.
Wilt Chamberlain headshot.jpg
Autor: , Licencja: CC BY-SA 2.0
edited (colour) picture Image:Wilt Chamberlain.jpg Wilt Chamberlain, American basketball player wearing uniform of Harlem Globetrotters.
Wilt Chamberlain Philadelphia Sixers 1967.jpg
Professional basketball player Wilt Chamberlain playing for Philadelphia Sixers
Tom Meschery, Bob Rule and Wilt Chamberlain.jpeg
Professional basketball players Tom Meschery (left), Bob Rule (center) and Wilt Chamberlain (right)
Wilt Chamberlain Lakers 1972 NBA Champions.jpg
Professional basketball player Wilt Chamberlain
Wilt Chamberlain Bill Russell.jpg
Wilt Chamberlain and Bill Russell during a basketball game