Wyżyna Kolorado

Wyżyna Kolorado
Ilustracja
Kanion rzeki Kolorado w Parku Narodowym Canyonlands
Mapa regionu
Megaregion

Stany Zjednoczone

Makroregion

Góry Skaliste

Mezoregion

Śródgórskie wyżyny

Zajmowane
jednostki
administracyjne

Arizona, Kolorado, Nowy Meksyk, Utah

Wyżyna Kolorado (ang. Colorado Plateau) – kraina fizycznogeograficzna położona w Górach Skalistych, w południowo-zachodniej części Stanów Zjednoczonych, w rejonie zwanym Four Corners, na terenie stanów Kolorado, Utah, Arizona, Nowy Meksyk[1].

Wyżyna zajmuje powierzchnię około 360 tys. km², jest wyniesiona ponad poziom morza na wysokość od około 300 metrów do 4267 metrów, ze średnim wyniesieniem 1585 metrów n.p.m.[2]. Na terenie wyżyny Kolorado pojawiają się twory prekambryjskie, powstałe w trakcie licznych transgresji morskich, procesów górotwórczych, ruchów uskokowych wraz z towarzyszącymi im wylewami wulkanicznymi. Prekambryjska tarcza krystaliczna została przykryta osadami paleozoicznymi i mezozoicznymi, pochodzącymi z niszczenia brzeżnych, dźwigających się gór. Jest nieckowatym wypiętrzeniem, tworem młodych, ciągnących się południkowo łańcuchów górskich, tworzonych przez Kordyliery.

Wyżyna Kolorado widziana z orbity Ziemi

Liczne rzeki (m.in. Kolorado, San Juan, Green) toczą swe wody w wielkich kanionach, wyżłobionych w potężnych masywach górskich i wyżynach. Przeważa skąpa roślinność pustyń i półpustyń, związana z położeniem w cieniu opadowym gór Sierra Nevada. Średnie opady na terenie wyżyny nie przekraczają 250 mm. Połączenie suchego klimatu oraz wysokiego wyniesienia ponad poziom morza sprawia że roślinność na wyżynie Kolorado jest bardzo uboga[2]. Brak roślinności, w połączeniu z bogatą rzeźbą terenu sprawia że w kanionach często dochodzi do powodzi błyskawicznych.

Na terenie wyżyny Kolorado znajduje się wiele obszarów chronionych, w tym 9 parków narodowych (Arches, Black Canyon of the Gunnison, Bryce Canyon, Canyonlands, Capitol Reef, Grand Canyon, Mesa Verde, Petrified Forest oraz Zion), 16 narodowych pomników przyrody (np. Aztec Ruins National Monument) oraz liczne lasy narodowe i parki stanowe.

Przeważa klimat podzwrotnikowy kontynentalny, wybitnie suchy. W części południowej (Arizona) około 19,5 tys. km² zajmuje Pustynia Pstra[3]

Niewielkie ośrodki wydobycia bogatych złóż uranu, molibdenu i wanadu.

Przypisy

  1. Geologic Provinces of the United States: Colorado Plateau Province. U.S. Geological Survey. [dostęp 2013-12-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-02-18)]. (ang.).
  2. a b Annabelle Foos: Geology of the Colorado Plateau. National Park Service, Geologic Resources Inventory. [dostęp 2013-12-30]. (ang.).
  3. Painted Desert, [w:] Encyclopædia Britannica [online] [dostęp 2017-01-20] (ang.).

Media użyte na tej stronie

Flag of Utah.svg
Flag of Utah. Please do not revert to the "21:58, July 26, 2011" or any earlier version, as those versions are factually inaccurate.
CColorado in Canyonlands.jpg
Autor: Glysiak, Licencja: CC BY-SA 3.0
Kanion rzeki Kolorado w Canyonlands National Park
Four corners.jpg
This MODIS true-color image is centered on the Four Corners region in the Southwest United States. Recognizable features include the forest-covered Rocky Mountains, which still have snow-covered peaks, running through Colorado and into New Mexico. To the west of Colorado is Utah, where the Great Salt Lake can be seen at the upper left. The Colorado Plateau, with its salmon-colored rocks, extends south from Utah into Arizona. The Grand Canyon of the Colorado River cuts westward through the mountains in northern Arizona.