Wyszehrad (Praga)

Wyszehrad
Ilustracja
Państwo

 Czechy

Miasto wydzielone

 Praga

Położenie

Praga

Wysokość

232 m n.p.m.

Położenie na mapie Pragi
Mapa konturowa Pragi, w centrum znajduje się czarny trójkącik z opisem „Wyszehrad”
Położenie na mapie Czech
Mapa konturowa Czech, blisko centrum na lewo znajduje się czarny trójkącik z opisem „Wyszehrad”
50,064427°N 14,417644°E/50,064427 14,417644
Rotunda św. Marcina

Wyszehrad, cz. Vyšehrad („wysoki gród, zamek”) – wzgórze na terenie dzisiejszej Pragi, na prawym brzegu Wełtawy.

Historia

Według legendy miała tu znajdować się siedziba legendarnego czeskiego władcy Kroka, którego córka Libusza miała sen, według którego należało w pobliskich lasach odnaleźć człowieka, który ciosał właśnie próg do swojego domu i w tym miejscu wznieść nowe miasto. Sen spełnił się, a miasto otrzymało nazwę „próg”, po czesku Praha.

W rzeczywistości wzgórze stało się drugą, obok Hradczan siedzibą czeskich władców w X wieku. Wiadomo, że Wratysław II uczynił z Zamku Wyszehradzkiego swoją główną siedzibę. To z jego fundacji wzniesiono kościół św. Piotra i Pawła, przy którym znajduje się dziś cmentarz, na którym pochowano najwybitniejsze osobistości Czech, oraz rotundę św. Marcina. Za panowania kolejnych władców wzgórze traciło coraz bardziej na znaczeniu na rzecz Hradczan, ostatnim rezydującym tu władcą był Sobiesław I Przemyślida. Karol IV Luksemburski włączył wyszehradzki zamek w mury Pragi, zażyczył sobie również, aby tu się zaczynała Droga Królewska, którą władcy przemierzali w drodze na koronację, która miała mieć miejsce na Hradczanach.

Zamek został splądrowany i zburzony podczas powstania husyckiego w 1419 r. Według legendy, gdy protestanci wdarli się do kościoła św. Piotra i Pawła, wyciągnęli z niego kamienny relikwiarz św. Longina i wrzucili go do Wełtawy. Miał wówczas zdarzyć się cud. Trumna miała unosić się na wodzie, podczas gdy relikwie opadły na dno, a następnie miały zacząć się zapadać w głąb, tworząc u stóp wyszehradzkiej skały bezdenną otchłań.

W XVII wieku Habsburgowie na wzgórzu utworzyli garnizon. W 1787 r. zamknięto kaplicę św. Jana Chrzciciela, a jej budynek zaczęto wykorzystywać jako magazyn, zbrojownię czy wreszcie przytułek (w późniejszym czasie kaplica została zasypana ziemią, a odnaleziona w XX wieku pełni funkcję sali wystawowej)[1]. W XIX wieku odnowiono oba kościoły, a samo wzgórze zmieniono w miejski park otoczony resztkami austriackich fortyfikacji.

Mistycznego charakteru Wyszehradu dopełniał fakt przechowywania przez kapitułę przy kościele św. Piotra i Pawła rzekomych fragmentów odzieży Przemysła Oracza – założyciela dynastii Przemyślidów. Obok kościoła znajduje się cmentarz z panteonem Slavín.

Zobacz też

  • Tunel Wyszehradzki

Przypisy

  1. Derdowska Joanna: Praskie przemiany: sacrum i desakralizacja przestrzeni miejskiej Pragi, Zakład Wydawniczy „Nomos”, Kraków 2006

Media użyte na tej stronie

Prague location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Map of Prague, Czech Republic
U+25B2.svg
Black up-pointing triangle , U+25B2 from Unicode-Block Geometric Shapes (25A0–25FF)
Relief Map of Czech Republic.png
Autor: derivative work Виктор_В, Licencja: CC BY-SA 3.0
Relief map of the Czech Republic
Vysehrad as seen over the Vltava from Cisarska louka 732.jpg

Vyšehrad Castle in Prague, Czech Republic as seen over the Vltava River from the Císařská louka Island (the island is accessible from Lihovar tram or bus stop)

Photo taken by Miaow Miaow in October 2005, PD-self