Łomnica (powiat nowotomyski)
| Artykuł | 52°18′25″N 15°58′23″E |
|---|---|
| - błąd | 38 m |
| WD | 52°18'N, 16°1'E |
| - błąd | 20240 m |
| Odległość | 6 m |
| wieś | |
 Kościół pw. św. Wawrzyńca w Łomnicy | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2011) | 709[1] |
| Strefa numeracyjna | 68 |
| Kod pocztowy | 64-360 |
| Tablice rejestracyjne | PNT |
| SIMC | 0917052 |
Położenie na mapie gminy Zbąszyń _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy Zbąszyń") | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu nowotomyskiego  | |
 52°18′25″N 15°58′23″E/52,306944 15,973056 | |
Łomnica (daw. Lomnitz)[2] – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie nowotomyskim, w gminie Zbąszyń[3]. Łomnica leży wśród obszernych lasów[4].
Historia
Początkowo wieś wchodziła w skład dóbr zbąszyńskich[5]. Pierwsza wzmianka pochodzi z dokumentu z roku 1428[5]. Niegdyś wioska słynęła z wytapiania szkła, czego pozostałością jest położona 2 km na wschód osada Huta Szklana. Edward Garczyński w latach 1768-1770 urządził północną część wsi, z kościołem św. Wawrzyńca, dzwonnicą i aleją obsadzoną lipami prowadzącą do dworu konstrukcji szachulcowej[5]. W sąsiedztwie zabytkowego dworu wybudowano dwie oficyny i urządzono park francuski o powierzchni 1,81 ha[5][6].
Pod koniec XIX wieku Łomnica leżała w powiecie międzyrzeckim i liczyła 58 domostw z 397 mieszkańcami, w większości wyznania katolickiego (359)[2]. W skład majątku Łomnica wchodziła fabryka szkła (na terenie dzisiejszego przysiółka Szklana Huta) i folwarki, m.in. Chrośnica[2]. Właścicielką była Karolina Opitz[2] W 1873 r. w rodzinie zarządcy huty szkła urodził się Hans Stosch, późniejszy założyciel Cyrku Sarrasani[7].
Nocą z 10 na 11 stycznia powstańcy wielkopolscy z Łomnicy wyprowadzili atak na Strzyżewo, jednak silny opór Niemców zmusił ich do wycofania się[8]. Trzech poległych zostało pochowanych na miejscowym cmentarzu i upamiętnionych pomnikiem z 1934[5].
W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa zielonogórskiego.
Zabytki
W ogólnokrajowym rejestrze zabytków zarejestrowano dzwonnicę przy kościele św. Wawrzyńca oraz zespół dworski[9]. W kościele zachowało się bogate oryginalne wyposażenie[6]. Na kompleks dworski składają się: dwór i dwie oficyny z muru pruskiego oraz park[4][9]. Zabudowania pomocnicze zostały odtworzone w Wielkopolskim Parku Etnograficznym w Dziekanowicach[5]. Na skraju parku znajduje się mauzoleum rodziny Opitzów[5]. W 1898 odsłonięto z fundacji Opitzów obelisk ku czci Edwarda Garczyńskiego[5]. Dwór, niekonserwowany, zawalił się częściowo w 2004 roku.
Gospodarka
W miejscowości mieścił się oddział PGR Chobienice z zabytkową gorzelnią z 1878 roku[5][10].
Galeria
Dwór, mur., 2 poł. XVIII od frontu
Oficyna dworska
Kościół św. Wawrzyńca
Zespół dworski z poł. XVIII (wideo)
Zobacz też
Przypisy
- ↑ woj. wielkopolskie >> pow. nowotomyski >> gmina Zbąszyń. Wszystkie dane dla miejscowości Łomnica. W: Bank Danych Lokalnych [on-line]. Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-01-23].
- ↑ a b c d Łomnica, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. V: Kutowa Wola – Malczyce, Warszawa 1884, s. 694.
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1171, 13 lutego 2013. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2015-01-23].
- ↑ a b Włodzimierz Łęcki: Wielkopolska. Warszawa: Sport i Turystyka, 1996, s. 439. ISBN 83-7079-589-7.
- ↑ a b c d e f g h i Paweł Anders: Jeziora Wolsztyńsko-Zbąszyńskie. Warszawa: Wydawnictwo PTTK „Kraj”, 1989, s. 88-89. ISBN 83-7005-113-8. (pol.)
- ↑ a b Elżbieta Mlącka, Anna Tekiel: Świebodzin: mapa topograficzna Polski. Wyd. 2. Warszawa: Wojskowe Zakłady Kartograficzne, 2009. ISBN 978-83-7135-250-8.
- ↑ Wielkopolska ciekawie. Cyrk Sarrasani z … Łomnicy [dostęp 2020-01-02]
- ↑ Paweł Anders: Jeziora Wolsztyńsko-Zbąszyńskie. Warszawa: Wydawnictwo PTTK „Kraj”, 1989, s. 32. ISBN 83-7005-113-8. (pol.)
- ↑ a b Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków na terenie województwa wielkopolskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 130. [dostęp 2015-01-23].
- ↑ Paweł Anders: Nowy Tomyśl i okolice. Oddział Poznań: Centralny Ośrodek Informacji Turystycznej, 1985, s. 30. (pol.)
| Sołectwa | |
|---|---|
| Pozostałe miejscowości |
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Greater Poland Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 53.70 N
- S: 51.05 N
- W: 15.68 E
- E: 19.19 E
Autor: P.R.Schreyner, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Oficyna I, w zespole dworskim, mur., 2 poł. XVIII Łomnica, Zbąszyń
Autor: Silu, Licencja: CC BY-SA 4.0
Łomnica - Zespół dworski z poł. XVIII
Autor:
Mapa gminy Zbąszyń, Polska
Autor:
Mapa powiatu nowotomyskiego, Polska
Autor: P.R.Schreyner, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Dzwonnica (przy kościele p.w. św. Wawrzyńca), drewn., 1770 Łomnica, Zbąszyń
