Łosośna (Grodno)

Łosośna
Ilustracja
Skrzyżowanie ulicy Łosośnej w Grodnie (2021)
Państwo

 Białoruś

Obwód

grodzieński

Rejon

grodzieński

Populacja
• liczba ludności


391
(1999)

Położenie na mapie Grodna
Mapa konturowa Grodna, po lewej znajduje się punkt z opisem „Łosośna”
Położenie na mapie Białorusi
Położenie na mapie obwodu grodzieńskiego
Mapa konturowa obwodu grodzieńskiego, blisko lewej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Łosośna”
Ziemia53°40′20″N 23°46′35″E/53,672222 23,776389
Portal Białoruś
Pogranicze powiatu augustowskiego w guberni suwalskiej (różowy) oraz powiatów sokólskiego i grodzieńskiego w guberni grodzieńskiej (zielony) w 1911 r.

Łosośna (biał. Ласосна, Łasosna; ros. Лососна, Łososna) – część rejonu kastrycznickiego(biał.)[1] miasta Grodno na Białorusi.

Historia

Wieś ekonomii grodzieńskiej[a].

Po III rozbiorze znalazła się w granicach zaboru pruskiego[b]. Wedle anegdoty most na Łosośnie pod Grodnem nazywano wówczas najdłuższym mostem na świecie, ponieważ przekroczenie go „zajmowało” 13 dni. Wynikało to z faktu, że w tym miejscu na rzece przebiegała granica między Królestwem Prus, gdzie posługiwano się kalendarzem gregoriańskim, a Cesarstwem Rosyjskim, w którym używano kalendarza juliańskiego. Podróżujący z Grodna do Łosośny „tracił” 13 dni[2].

Po traktacie tylżyckim Łosośna stała się miejscowością graniczną w Królestwie Polskim – na Łosośnie (Łososiance) przebiegała granica między „Kongresówką” a Cesarstwem Rosyjskim[3].

W 2 poł. XIX w. wieś i osada młyńska Łososna leżały w gminie Łabno, w powiecie augustowskim[4] guberni augustowskiej, a następnie suwalskiej. Mieszkańcy należeli do parafii w Adamowiczach[4].

W 1827 r. było tu 16 domów i 97 mieszkańców, zaś przed 1884 – 18 domów i 152 mieszkańców[4].

W dwudziestoleciu międzywojennym Łosośna znajdowała się w gminie Łabno, w powiecie augustowskim województwa białostockiego Rzeczypospolitej Polskiej[5]. Istniała tu szkoła powszechna[6][7].

Po agresji sowieckiej wieś znalazła się pod władzą radziecką. W latach 1940-1954 (z przerwą na okupację niemiecką – Bezirk Bialystok) Łosośna była centrum sielsowietu w rejonie sopoćkińskim BSRR. Następnie – jedną z wsi w sielsowiecie Podłabienie, w rejonie grodzieńskim obwodu grodzieńskiego.

W 1957 r. prawobrzeżną część Łosośny włączono do Grodna[8].

24 kwietnia 2008 r. cała Łosośna została włączona w granice Grodna[9].

W 2021 r. na terenie Grodna istniało kilka lokalizacji o nazwie Łosośna[10], powiązanych etymologicznie i topograficznie z dawną wsią w gminie Łabno, m.in: osiedla Łososno I (Лососнo-1: 53°40′15″N 23°45′39″E/53,670833 23,760833), Łososno II (Лососнo-2: 53°40′04″N 23°45′59″E/53,667778 23,766389), Łososno III (Лососнo-3: 53°39′53″N 23°45′44″E/53,664722 23,762222), Łososno IV (Лососнo-4[11]: 53°39′30″N 23°45′17″E/53,658333 23,754722), ulica Łosośna (53°40′04″N 23°46′20″E/53,667778 23,772222), park leśny Łosośna (лесопарк Лососно[12]: 53°40′36″N 23°47′36″E/53,676667 23,793333) wszystkie po lewej stronie rzeki Łosośna.

Stacje kolejowa Łosośno (станция Лососно) związana jest z topografią dawnej gminy Hornica, w powiecie grodzieńskim, w której w 1924 r. znajdowały się ponadto osady młyńskie Łosośna I-III[13]. Na mapie WIG-u przystanek Łosośna widoczny jest na południowy wschód od Łosośny w gminie Łabno – między Kiełbasinem a Augustówkiem[14].

Urodzeni w Łosośnie

Uwagi

  1. ↑ Suplement Słownika geograficznego Królestwa Polskiego podaje następujące jednostki osadnicze o nazwie Łosośna zlokalizowane w okolicy ówczesnego Grodna:Wójtowstwo łososińskie we włości Łabno ekonomii grodzieńskiej obejmowało wsie Rostowlany, Prokopicze, Sanniki, Jakow Łuh, Kochanowo, Rybacze Skomrochowo[17].
  2. ↑ Piotr Jaksa Bykowski opisujący pobyt Stanisława Augusta Poniatowskiego w Grodnie wspomina wizyty ekskróla w Łosośnej o 3 wiorsty od Grodna, gdzie wówczas jeszcze było kilka gmachów fabrycznych Tyzenhausa i pałac Radziwiłła[19]. Owa Łosośna (po prawej stronie rzeki Łosośna) znajdowała się pod władzą rosyjską i nie należy jej mylić z Łosośną opisywaną w tym artykule. Oddzielnie autor wspomina o przejażdżkach do Karolina (również zwanego Łosośną). W tym przypadku chodzi z pewnością o tę część majątku, która znajdowała się wówczas pod zaborem rosyjskim[20].

Przypisy

  1. ↑ Из истории развития / З гісторыі развіцця. Администрация Октябрьского района города Гродно. [dostęp 2022-01-13].
  2. ↑ 6 проблем, которые возможны из-за "лежачего" в Лососно. Анализ от гродненца. autogrodno.by, 2020-07-27. [dostęp 2022-01-14]. (ros.).
  3. ↑ Niemen. W: Zygmunt Gloger: Dolinami rzek. Opisy podróży wzdłuż Niemna, Wisły, Bugu i Biebrzy. Warszawa: 1903.
  4. ↑ a b c Łososna, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. V: Kutowa Wola – Malczyce, Warszawa 1884, s. 737.
  5. ↑ Łosośna. Radzima.net. [dostęp 2022-01-12].
  6. ↑ Historia jednej tabliczki. Kresy24.pl, 2019-02-13. [dostęp 2022-01-12].
  7. ↑ Rusłan Kulewicz: «Рисковал, но сохранил». Гродненец показал табличку, которую спрятал его прадед в 1939 году. hrodna.life, 2019-02-12. [dostęp 2022-01-13]. (ros.).
  8. ↑ Хронология важнейших событий истории Гродно с 1655 года. grodno.by. [dostęp 2022-01-17].
  9. ↑ Указ Президента Республики Беларусь от 24 апреля 2008 г. № 234 «О некоторых вопросах административно-территориального устройства г. Гродно и Гродненского района». pravo.levonevsky.org. [dostęp 2022-01-12].
  10. ↑ Por. Zmiany wprowadzone na 67. posiedzeniu Komisji (25 stycznia 2012 roku). KSNG. [dostęp 2022-01-17].
  11. ↑ Лососнo-4. mapcarta.com. [dostęp 2022-01-14].
  12. ↑ Лесопарк Лососно. yandex.ru. [dostęp 2022-01-14].
  13. ↑ Gmina wiejska Hornica. Radzima.net. [dostęp 2022-01-12].
  14. ↑ GRODNO-ZACHÓD. maps.mapywig.org. [dostęp 2022-01-12].
  15. ↑ Łosośna 1.), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 274.
  16. ↑ Łosośna 2.), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 274.
  17. ↑ a b Łosośna 3.), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 274.
  18. ↑ Kopaniki, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 119.
  19. ↑ Piotr Jaksa Bykowski: Dwór królewski w Grodnie: Epizod biograficzny (1795-1797). Warszawa: Gebethner i Wolff, 1884, s. 64, 115.
  20. ↑ Karolin (13), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 851.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Wikimedia Community Logo.svg
Logo społeczności Wikimedia. Proszę zauważyć, że w przeciwieństwie do większości logotypów związanych z ruchem Wikimedia, to logo nie jest zarejestrowane jako znak towarowy.
Grodno region location map.svg
Autor: Ta ^specifik^ z W3C grafika wektorowa została stworzona za pomocą Adobe Illustrator., Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Grodno region

Equirectangular projection. Geographic limits of the map:

  • N: 55.03° N
  • S: 52.71° N
  • W: 23.45° E
  • E: 26.75° E
Grodno location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Map of Grodno, Belarus
Four administrative units.png
Autor: F. Kasprzykiewicz, Licencja: CC BY-SA 4.0
1. Cesarstwo Niemieckie – Prusy Wschodnie – rejencja olsztyńska – powiat ełcki (niebieski)
2. Cesarstwo Rosyjskie – Królestwo Polskie (kongresowe)/generał-gubernatorstwo warszawskie – gubernia suwalska – powiat augustowski (różowy)
3. Cesarstwo Rosyjskie – Królestwo Polskie (kongresowe)/generał-gubernatorstwo warszawskie – gubernia łomżyńska – powiat szczuczyński (żółty)
4. Cesarstwo Rosyjskie – Kraj Północno-Zachodni – gubernia grodzieńska – powiaty: sokólski i grodzieński (zielony)
Lasosna1.jpg
Autor: Vit Koz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Галоўная вуліца былой вёскі Ласосна Гродзенскага раёна.