Łowca nagród (zawód)

Afrobrazylijski łowca nagród na obrazie Johanna Moritza Rugendasa. Obraz z 1823.

Łowca nagród (ang. bounty hunter) – najemnik zajmujący się wyłapywaniem osób ściganych przez wymiar sprawiedliwości (kryminalistów, zbiegów, uciekinierów) za nagrodę pieniężną. W Stanach Zjednoczonych istnieje wiele synonimów odnoszących się do tego zawodu – w przeszłości oprócz terminu bounty hunter istniał jeszcze termin bounty killer. Obecnie dla określenia łowcy nagród używane są sformułowania takie jak: bail enforcement agent, bail agent, recovery agent, bail recovery agent, fugitive recovery agent. Niekiedy termin „łowca nagród” używany jest zamiennie z terminem „łowca głów”[1][2].

W 1872 Sąd Najwyższy Stanów Zjednoczonych ustanowił, iż łowcy nagród stali się częścią systemu organów ścigania na terenie USA w sprawie Taylor v. Taintor[3]. Dlatego zawód łowcy nagród upowszechnił się na Dzikim Zachodzie, gdzie często dochodziło do rabunku banków, a lokalni szeryfowie nie potrafili poradzić sobie z bezprawiem. Również w tym czasie popularne stały się słynne plakaty „Wanted”, na których widniały podobizny osób wyjętych spod prawa oraz kwota wyznaczona za dostarczenie żywego lub martwego złoczyńcy[4]. W przeszłości oprócz łapania złoczyńców, łowcy nagród trudnili się wyłapywaniem zbiegłych czarnoskórych niewolników[5].

Obecnie również istnieją łowcy nagród – jeden z nich Duane „Dog” Chapman wsławił się m.in. tym, że w kulminacyjnym momencie kariery łowcy nagród potrafił łapać pięciu przestępców dziennie, a w całej swojej karierze zdołał ująć ponad 7 tys. zbiegów. Do historii przeszła również akcja Chapmana, w której „Dog” miał dostarczyć do wymiaru sprawiedliwości Andrew Lustera (prawnuka Maxa Factora), oskarżonego o potrójny gwałt. W kwietniu 2003 Chapman oznajmił w wywiadzie dla „Los Angeles Times”, że zdoła ująć Lustera i postawić go przed wymiar sprawiedliwości. 18 czerwca 2003 Chapman wytropił Lustera w meksykańskim mieście Puerto Vallarta i jeszcze tego samego dnia o godz. 5 rano Chapman ujął Lustera, lecz dostarczenie go z Meksyku do USA udaremniła meksykańska policja, która zatrzymała Duane'a Chapmana uznając, że zatrzymanie Lustera przez Chapmana było bezprawne[6]. Również obecnie łowcami nagród zostają najczęściej prywatni detektywi lub emerytowani albo byli funkcjonariusze jednostek policyjnych[7].

Inną słynną łowczynią nagród była Domino Harvey – brytyjska modelka, która porzuciła branżę modelingu, by wejść w biznes łowców nagród[8]. W 2005 powstał poświęcony jej film biograficzny pt. Domino. W tytułową rolę wcieliła się Keira Knightley[9].

Łowcy nagród w popkulturze

Łowcy nagród często spotykani są w filmach. Jednymi ze znanych łowców nagród byli Boba Fett, Jango Fett oraz Din Djarin (Mandalorianin) występujący w uniwersum Gwiezdnych wojen[10][11]. Innymi łowcami nagród były takie filmowe postaci jak np.: Anielskie Oczka (Lee Van Cleef) i Blondas (Clint Eastwood) ze spaghetti westernu pt. Dobry, zły i brzydki[12]; Barbara Kopetski – będąca komiksową łowczynią nagród działającą pod pseudonimem „Żyleta”[13] (w 1996 powstał film fabularny pt. Żyleta – w postać Barbary Kopetski wcieliła się Pamela Anderson); Doktor King Schultz i Django – dwaj łowcy nagród z filmu Quentina Tarantino pt. Django[14]. Motyw łowcy nagród pojawił się również w komedii romantycznej pt. Dorwać byłą z 2010[15].

Również w komiksach pojawia się motyw łowców nagród – wśród komiksowych postaci wykonujących zawód łowcy nagród wyróżnić można takich bohaterów jak: Angela, Johan Hex czy Jinx z komiksów G.I. Joe.

Wyposażenie

Obecnie łowcy nagród rzadko używają broni palnej. Na ogół wyposażeni są w kamizelki kuloodporne, tasery, kajdanki, pałki ogłuszające oraz spray z gazem pieprzowym[16]. Znakiem rozpoznawczym są też odznaki z wygrawerowanym napisem BAIL ENFORCEMENT AGENT[17]. Wielu łowców nagród dla wzajemnego porozumiewania się podczas akcji używa krótkofalówek.

Przypisy

  1. nasygnale.pl, Przed nimi drżą nawet przestępcy! Kim są łowcy głów? [dostęp: 28 lutego 2016].
  2. http://wiadomosci.onet.pl/ciekawostki/polowanie-na-przestepcow/0hfd7 Polowanie na przestępców
  3. National Criminal Justice Reference Service [dostęp: 28 lutego 2016].
  4. Bounty Hunters of the Old West [dostęp: 29 lutego 2016].
  5. J.P. Rodriguez, Encyclopedia of Slave Resistance and Rebellion, T.2, Greenwood Press 2007, ISBN 0-313-33271-1, s. 542.
  6. M. Karolkiewicz, tygodnikprzeglad.pl, Bezlitosny łowca głów [dostęp: 28 lutego 2016].
  7. What is a Bounty Hunter, Por.: The Bail Reform Act of 1984 [dostęp: 4 marca 2016].
  8. onet.pl: Sukces i śmierć. Tragedia pięknej Domino [dostęp: 29 lutego 2016].
  9. The life and death of Domino Harvey | Film | The Guardian, www.theguardian.com [dostęp 2017-11-21] (ang.).
  10. starwars.com, Boba Fett [dostęp: 28 lutego 2016].
  11. The Mandalorian, StarWars.com [dostęp 2020-02-19] (ang.).
  12. J. L. Niebaur, The Clint Eastwood Westerns, Rowman & Littlefield 2015, ISBN 1-4422-4503-4, s. 31–42.
  13. internationalhero.co.uk, Barb Wire [dostęp: 28 lutego 2016].
  14. moviefone.com, Christoph Waltz, „Django Unchained” Star, On How „Inglourious Basterds” Changed Everything For Him [dostęp: 29 lutego 2016].
  15. imdb.com, The Bounty Hunter (2010)
  16. J. Hartzell, Fugitive Recovery: Modern Day Bounty Hunting, lulu.com 2011, ISBN 1-105-04373-8, s. 8–9.
  17. Odznaki łowców nagród

Media użyte na tej stronie

Capitao-mato.jpg
Black man on horseback, bringing escaped black man with tied hands and necklace of punishment