Łuków (rejon turzyski)
.jpg) Pałac Miączyńskich | |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Obwód | |||||
| Data założenia | 1537 | ||||
| Powierzchnia | 6,93 km² | ||||
| Wysokość | 199 m n.p.m. | ||||
| Populacja (2018) • liczba ludności |
| ||||
| Nr kierunkowy | (+380) 3363 | ||||
| Kod pocztowy | 44810 | ||||
Położenie na mapie obwodu wołyńskiego  | |||||
Położenie na mapie Ukrainy  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |||||
 51°14′00″N 24°20′51″E/51,233333 24,347500 | |||||
| Strona internetowa | |||||
Portal  Ukraina | |||||
Łuków, Maciejów (ukr. Луків) – osiedle typu miejskiego na Ukrainie, w obwodzie wołyńskim, w rejonie kowelskim.
Historia
Miejscowość została założona w 1537 r. Należała do Stanisława Maciejowskiego. W 1557 r. otrzymała magdeburskie prawa miejskie z rąk króla Polski Zygmunta II Augusta. Przynależała administracyjnie do ziemi chełmskiej Korony Królestwa Polskiego. Po Maciejowskim w posiadaniu Wiśniowieckich, Sapiehów i Miączyńskich. W 1708 miasteczko najechali Szwedzi. W Maciejowie został pochowany wojewoda wołyński Atanazy Walenty Miączyński.
Po III rozbiorze Polski od 1795 w zaborze rosyjskim. W 1870 administracja carska skonfiskowała kościół św. Anny. Kościół przywrócono katolikom po odzyskaniu niepodległości w 1920. W 1877 otwarto stację kolejową na trasie łączącej Chełm i Kowel.
W II Rzeczypospolitej miejscowość była siedzibą gminy wiejskiej Maciejów w powiecie kowelskim województwa wołyńskiego. W tym czasie większość mieszkańców stanowili Żydzi (74% w 1921 roku)[3].
We wrześniu 1939 roku zajęty przez Armię Czerwoną. Od 27 czerwca 1941 okupowany przez Wehrmacht. Wkrótce po wkroczeniu Niemcy przystąpili do eksterminacji ludności żydowskiej. Latem 1941 SD z Kowla z pomocą pododdziałów 314. pułku policji rozstrzelało 200-300 Żydów. Pod koniec 1941 roku w Maciejowie założono getto; w getcie umieszczono także Żydów z okolicznych wsi[4].
W Maciejowie powstał posterunek niemieckiej żandarmerii w sile kilku ludzi oraz policji ukraińskiej. Od 1942 roku w mieście stacjonował także ukraiński 103 Batalion Schutzmannschaft[4].
W maju lub w czerwcu 1942 Niemcy (żandarmeria z Łucka) oraz 103 batalion Schutzmannschaft przeprowadzili bój z partyzantami, po którym za "wspieranie bandytów" zabito 200 żydowskich mężczyzn. We wrześniu tego roku oddział SD z Łucka z pomocą niemieckich żandarmów i ukraińskich policjantów zlikwidował getto rozstrzeliwując 2,5 tys. Żydów w pobliskim kamieniołomie kredy[4].
W marcu 1943 roku Maciejów zaatakowała UPA. Wysłany w pościg za jej oddziałami 103 batalion Schutzmannschaft zdezerterował i przyłączył się do napastników. Inicjatorem dezercji był Iwan Kłymczak "Łysy"[5], dowodzący później eksterminacją Ostrówek i Woli Ostrowieckiej[6]. Według G. Motyki odtworzony batalion ponownie zdezerterował do UPA latem tego roku[7]. W sierpniu 1943 podczas rzezi wołyńskiej Maciejów stał się miejscem schronienia polskich uchodźców. Niemcy sukcesywnie wywozili ich do Chełma, na roboty przymusowe w III Rzeszy bądź do obozów przejściowych. W miasteczku przystąpili do werbowania Polaków do policji[8]. W grudniu 1943 przerzucono z Żytomierszczyzny do Maciejowa 107 Batalion Schutzmannschaft złożony z Polaków, który miesiąc później zdezerterował do 27 Wołyńskiej Dywizji Piechoty Armii Krajowej[9].
W 1989 liczyło 3418 mieszkańców[10].
W 2013 liczyło 3101 mieszkańców[11].
Od 2020 po reformie znajduje się w rejonie kowelskim.
Zabytki
- Kościół św. Anny z XVI w.
- Pałac Miączyńskich
- Cerkiew św. Paraskiewy z XVIII w.
Urodzeni
- Kazimierz Jacynik – generał brygady Wojska Polskiego
- Aleksander Kazimierz Sapieha – biskup wileński i żmudzki, sekretarz królewski
Przypisy
- ↑ Чисельність наявного населення України на 1 січня 2018 року. Державна служба статистики України. Київ, 2018. стор.17
- ↑ Луков // Большая Советская Энциклопедия. / под ред. А. М. Прохорова. 3-е изд. том 15. М., «Советская энциклопедия», 1974. стр.57
- ↑ Gmina żydowska w Maciejowie. Żydowski Instytut Historyczny. [dostęp 2012-10-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-05)]. (pol.).
- ↑ a b c Холокост на территории СССР: Энциклопедия, Moskwa 2009, ISBN 978-5-8243-1296-6 s.572
- ↑ Grzegorz Motyka, Od rzezi wołyńskiej do akcji „Wisła”, Kraków 2011, ISBN 978-83-08-04576-3, ss. 101-102
- ↑ Władysław Filar, Wołyń 1939-1944, Toruń 2003, s. 99-100
- ↑ Grzegorz Motyka, Ukraińska partyzantka 1942-1960, Warszawa: Instytut Studiów Politycznych PAN, 2006, s. 198, ISBN 83-88490-58-3, OCLC 838973434.
- ↑ Władysław Siemaszko, Ewa Siemaszko, Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na ludności polskiej Wołynia 1939-1945, Warszawa: „von borowiecky”, 2000, s. 362, ISBN 83-87689-34-3, OCLC 749680885.
- ↑ Władysław Siemaszko, Ewa Siemaszko, Ludobójstwo..., s.1077
- ↑ Всесоюзная перепись населения 1989 г. Численность городского населения союзных республик, их территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу
- ↑ Чисельність наявного населення України на 1 січня 2013 року. Державна служба статистики України. Київ, 2013. стор.46
Linki zewnętrzne
- Łuków na stronie Rady Najwyższej Ukrainy
- Maciejów, pow. kowelski, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. V: Kutowa Wola – Malczyce, Warszawa 1884, s. 883.
- Archiwalne widoki miejscowości w bibliotece Polona
Media użyte na tej stronie
Autor: RosssW, Licencja: CC BY-SA 4.0
Districts of Volyn region since July 17, 2020
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Ukraine
Flag of Volyn Oblast, Ukraine
Flag of Volhynian Oblast, Ukraine
Autor: Nataliya Shestakova, Licencja: CC BY-SA 4.0
To jest zdjęcie miejsca lub budynku wpisanego do Państwowego Rejestru Zabytków Nieruchomych Ukrainy pod numerem: 07-255-0008
Параскевська церква та дзвіниця 1723 р. Луків
Autor: RosssW, Licencja: CC BY-SA 4.0
Districts of Volyn region since July 17, 2020
Autor: Viacheslav Galievskyi, Licencja: CC BY-SA 4.0
To jest zdjęcie miejsca lub budynku wpisanego do Państwowego Rejestru Zabytków Nieruchomych Ukrainy pod numerem: 07-255-0005