Łukasz Maciejewski

Łukasz Maciejewski

Łukasz Maciejewski, krytyk filmowy
Data i miejsce urodzenia	13 marca 1976 Tarnów
Zawód, zajęcie	dziennikarz, nauczyciel akademicki, krytyk filmowy i teatralny
Alma Mater	Uniwersytet Jagielloński
Uczelnia	PWSFTviT w Łodzi
Wydział	Wydział Aktorski
Stanowisko	wykładowca asystent
Krewni i powinowaci	Zbysław Marek Maciejewski (stryj)

Łukasz Maciejewski (ur. 13 marca 1976 w Tarnowie) – polski dziennikarz, filmoznawca, krytyk filmowy, krytyk teatralny.

Życiorys

Ukończył I Liceum Ogólnokształcące im. Kazimierza Brodzińskiego w Tarnowie oraz studia w zakresie filmoznawstwa w Instytucie Sztuk Audiowizualnych Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Od 2013 jest wykładowcą na Wydziale Aktorskim Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej im. Leona Schillera w Łodzi (za działalność pedagogiczną czterokrotnie wyróżniony Nagrodą Rektora I stopnia w latach 2015, 2016, 2018, 2019^[1]). W latach 2013–2014 był wykładowcą w Szkole Kina w Collegium Civitas w Warszawie, w latach 2016–2018 wykładowcą dziennikarstwa na SWPS Uniwersytecie Humanistycznospołecznym.

Jest dyrektorem artystycznym festiwali: Kino na Granicy w Cieszynie (od 2015)^[2], Grand Prix Komeda (od 2018) w Ostrowie Wielkopolskim^[3], dyrektorem programowym Festiwalu "Wajda na Nowo" w Suwałkach (od 2021)^[4], „Alchemia Kina” w Zamościu (od 2018) oraz kuratorem programowym festiwalu Tofifest w Toruniu (od 2019).

Jest ambasadorem projektu „Kultura Dostępna w Kinach” realizowanego przez Narodowe Centrum Kultury (od 2016)^[5], kuratorem filmowym Małopolskiego Ogrodu Sztuki w Krakowie (od 2013), członkiem kapituły Paszporty Polityki w kategorii film (od 2010), ambasadorem międzynarodowego konkursu filmowego dla młodych filmowców „Nespresso Talents” realizowanego przez markę Nespresso (od 2018).

Jest członkiem Europejskiej Akademii Filmowej (od 2015)^[6], Międzynarodowej Federacji Krytyków Filmowych FIPRESCI (od 2011) oraz Międzynarodowego Stowarzyszenia Krytyków Teatralnych (od 2015), gdzie zasiada w kapitule Nagrody im. Stefana Treugutta dla najlepszego Teatru Telewizji (od 2015). Jest ekspertem Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej (2006-2019).

Otrzymał wiele nagród i wyróżnień: dwukrotny laureat Nagroda Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej w kategoriach „książka roku” i „krytyk roku” (2018, 2019^[7]), laureat „Złotej Róży” (2013), statuetki „Uskrzydlonego” (2011), „Dziennikarskiej Weny” (2013), „ArtKciuka” (2018), oraz medalu województwa małopolskiego Polonia Minor (2018). W 2020 roku otrzymał order „Zasłużony dla Kultury Polskiej” za budowanie mostów kulturowej przyjaźni pomiędzy Polakami, Czechami i Słowakami, a także za tworzenie unikatowej marki „Kina na Granicy”^[8].

Jest bratankiem malarza i profesora krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych im. Jana Matejki, Zbysława Marka Maciejewskiego (1946−1999)^[9].

Kariera

Współpracuje z wieloma czasopismami i portalami. Jest stałym felietonistą i recenzentem filmowym Onetu, recenzentem filmowym portalu Narodowe Centrum Kultury („Kultura Dostępna w Kinach”), felietonistą „Kalejdoskopu Łódzkiego”^[10] i miesięcznika „Kraków”, recenzentem teatralnym tygodnika Wprost, oraz portali Interia^[11] „AICT” i Onet. Współpracuje z miesięcznikiem kwartalnikiem Bardziej Kochani, miesięcznikiem Dialog (Niemcy), w latach 2009–2019 publikował recenzje na portalu HBO Polska. Publikował także między innymi w Polityka, Przekrój, Tygodnik Powszechny, Film, Kino, Kwartalnik Filmowy, Film na Świecie, Teatr, Nowy Napis^[12], Dekada Literacka, Odra, Znak, Ruch Muzyczny, Machina, Rzeczpospolita, Gazeta Wyborcza, Dziennik, Filmweb, Dwutygodnik.

Od 1999 pracuje jako doradca programowy pracuje w Mościckim Centrum Kultury, a od 2010 Centrum Sztuki Mościce. Od 2007 prowadzi tam autorski cykl spotkań „Goście Łukasza Maciejewskiego”. Od 2013 w Małopolskim Ogrodzie Sztuki w Krakowie prowadzi cykl „Przywrócone arcydzieła”^[13], od 2010 we Wrocławiu w Dolnośląskie Centrum Filmowe jest gospodarzem „Magla filmowego” – spotkań z ludźmi kina. Prowadzi comiesięczne autorskie cykle filmowe w warszawskiej Bibliotece im. Staszica: „Aktorki na Bielanach”^[14] (od 2017) oraz „Kino za Rogiem w Bibliotece” (od 2014)^[15].

Jest członkiem Koła Piśmiennictwa Stowarzyszenia Filmowców Polskich (od 2011), był członkiem Rady Kultury przy Prezydencie Tarnowa (2013-2017), ekspertem Krakow Film Comission (2018), jurorem Konkursu Scenariuszowego Trzy Korony (2017-2018) oraz ekspertem Mazovia Warsaw Film Commission (2015), Śląskiego Funduszu Filmowego (2021)^[16], członkiem Rady Programowej AMA Film Academy^[17].

Jest moderatorem i współorganizatorem kilkuset festiwali i przeglądów filmowych w Polsce i w Europie. Był kuratorem sekcji filmowej festiwalu „Isola Del Cinema” w Rzymie (2012–2014), festiwalu „Przestrzenie inspiracji” w Lublinie (2015) oraz „Music and Film Festival Fonomo” w Bydgoszczy (2013–2014). Jest kuratorem cyklu „Łukasz Maciejewski zaprasza” na Letnia Akademia Filmowa w Zwierzyńcu (do 2018).

Był jurorem kilkudziesięciu festiwali filmowych, m.in. w Rabacie, Montrealu, Karlovych Varach, Podgoricy, Agadirze, Skopje, Chociebużu, Austin i Pusanie. Został honorowym patronem i jurorem Konkursu Artystycznego Fenomen Rodu Sobocińskich im. Piotra Sobocińskiego (od 2015). Jest członkiem Rady Artystycznej Fundacji „Hull Art” w Warszawie (od 2019), członkiem Rady Fundacji Kultury i Sztuki – „i Kropka” w Tarnowie (od 2013). Współpracuje z DKF „Oskard” w Koninie (od 2015), z „Akademią Filmu Polskiego” w Muzeum Kinematografii w Łodzi (od 2017) oraz z Teatr Łaźnia Nowa w Krakowie, gdzie jest kuratorem autorskiego programu „Akademia Filmu Polskiego Łukasza Maciejewskiego” (od 2017).

Wystąpił w filmach dokumentalnych Zawód reżyser – Agnieszka Holland (2008)^[18] w reżyserii Piotra Stasika, Andrzej Barański (2007) w reżyserii Leiva Igora Devolda oraz w drugim odcinku serialu dokumentalnego Blok (2018) w reżyserii Tomasza Knittela. W 2016 zagrał samego siebie w eksperymentalnym dokumencie kreacyjnym Zenon w reżyserii Huberta Klimko-Dobrzanieckiego.

W telewizji był pierwszym gospodarzem dnia filmowego w TVP Kultura. Prowadził krakowski magazyn filmowy Projektor w TVP3 oraz magazyn Bilet do kina w kanale nFilm HD, współpracuje z magazynem „Aktualności Filmowe” w Canal+ oraz programem „Niedziela z” w TVP Kultura. Od 2010 występuje jako stały ekspert filmowy i komentator w Tygodnik Kulturalny w TVP Kultura.

Nagrody

W 2011 został wyróżniony nagrodą „Uskrzydlony” Tarnowskiej Fundacji Kultury za „wybitne osiągnięcia w dziedzinie krytyki filmowej, eseistyki teatralnej”. W 2012 został uhonorowany „Złotą Różą” TEMI dla największej osobowości Tarnowa w 2011 za „najwyższy poziom dziennikarstwa kulturalnego oraz nową jakość w filmowej krytyce – prasowej i telewizyjnej”. W 2012 otrzymał Nagrodę Krakowska Książka Miesiąca przyznaną za tom Aktorki. Spotkania. Pięciokrotnie nominowany do tytułu „Człowieka Roku Małopolski” „Gazety Krakowskiej” (2012, 2015, 2016, 2018, 2019). Jest laureatem „Złotej Róży 2013” za książki Aktorki i Wszystko jest lekko dziwne. Jest laureatem „Dziennikarskiej Weny” (2013) – nagrody prezydenta Tarnowa „za dziennikarską cnotę w krytyce filmowej i telewizyjnej” oraz za dwie książki Aktorki i Wszystko jest lekko dziwne. Był finalistą Nagrody „Bestsellera Empiku” 2013 za wywiad rzekę z Danutą Stenką Flirtując z życiem. Dwukrotnie uhonorowany Nagroda PISF. Czterokrotnie był nominowany do tej nagrody: dwukrotnie w kategorii krytyka filmowa (2014, 2019 – laureat), w kategorii książka roku (2018 – laureat), oraz wydarzenie filmowe (2018)^[19]. W 2018 otrzymał Nagrodę Złotego ArtKciuka na Festiwalu Sztuk Miasto Gwiazd w Żyrardowie dla Osobowości Roku^[20] oraz Medal „Polonia Minor”, przyznany przez marszałka Małopolski za wieloletnią pracę na rzecz wzbogacania życia kulturalnego Małopolski i jej mieszkańców^[21][22]

Publikacje książkowe

• Autorzy kina polskiego (praca zbiorowa), wyd. Rabid, Kraków 2004
• Tarnów z Melpomeną pod rękę. 50 lat Tarnowskiego Teatru im. Ludwika Solskiego (praca zbiorowa), wyd. Tarnowski Teatr, Tarnów 2004
• 30 Najważniejszych programów TV w Polsce (praca zbiorowa), wyd. Trio, Warszawa 2005
• Kino polskie wobec umierania i śmierci (praca zbiorowa), wyd. Akademia Bydgoska, Bydgoszcz 2005
• Autorzy kina europejskiego (praca zbiorowa), wyd. Rabid, Kraków 2006
• Tako rzecze... Lem (praca zbiorowa), wyd. Hranitel, Moskwa, Rosja 2006
• Na peryferiach dwóch miast (praca zbiorowa), wyd. Teatr Ludowy, Kraków 2006
• Filmowe zwierciadła Europy (praca zbiorowa), wyd. Wers, Bydgoszcz 2006
• Marek Koterski (współautor: Ewa Mazierska) / broszura, wyd. Filmoteka Narodowa, Warszawa 2006
• Głosy wolności. 50 lat polskiej szkoły filmowej (praca zbiorowa), wyd. Skorpion, Warszawa 2007
• Przygoda myśli. Rozmowy obok filmu, wyd. Trio, Warszawa 2009
• Lem (praca zbiorowa), wyd. Hranitel, Moskwa, Rosja 2009
• Zanussi. Przemiany (praca zbiorowa), wyd. korporacja Ha!art, Kraków 2009
• Operowa Małopolska, wyd. Opera Krakowska, Kraków 2010
• Roman Polański – dwujęzyczny album DVD poświęcony szkolnym etiudom Romana Polańskiego, wyd. PWSFTviT, Łódź 2011
• W stronę kina filozoficznego (praca zbiorowa), wyd. WAM, Kraków, 2011
• Żmijewski. Przewodnik „Krytyki Politycznej” (praca zbiorowa), wyd. Krytyka Polityczna, Warszawa 2012
• Lupa. Theatre (praca zbiorowa), wyd. Yale University Press, New Heaven, USA 2012
• Od Jane Austen do Iana McEwana. Adaptacje literatury brytyjskiej (praca zbiorowa), wyd. Fundacja Kino, Warszawa 2012
• Wobec metafizyki. Filozofia-sztuka-film (praca zbiorowa), wyd. WAM, Kraków 2012
• Wszystko jest lekko dziwne. Jerzy Radziwiłowicz w rozmowie z Łukaszem Maciejewskim, wyd. Wielka Litera, Warszawa 2012
• Aktorki. Spotkania, wyd. Świat Książki, Warszawa 2012
• Polskie piśmiennictwo filmowe (praca zbiorowa), wyd. Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz 2013
• Konrad Eberhardt (praca zbiorowa), wyd. Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2013
• Flirtując z życiem. Danuta Stenka w rozmowie z Łukaszem Maciejewskim, wyd. Znak, Kraków 2013
• Aktorki. Portrety, wyd. Znak, Kraków 2015 (drugie wydanie – 2017)^[23]
• Rysa na raju. My i niepełnosprawni (praca zbiorowa), wyd. Stowarzyszenie Rodzin i Opiekunów Osób z Zespołem Downa „Bardziej Kochani”, Warszawa 2015
• Mapa teatru publicznego (praca zbiorowa), wyd. Instytut Książki – Dział Wydawnictw, Warszawa 2015
• Europejskie kino gatunków (praca zbiorowa), wyd. Uniwersytet Jagielloński, Kraków 2016
• Aleksandra Zienowicz, Ewa Serwatka, Psychologia osiągnięć dla twórców filmowych (bohater), wyd. Wojciech Marzec, Warszawa 2017
• Aktorki. Odkrycia, wyd. Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak”, Kraków 2017^[24]
• Krystian Lupa, Łukasz Maciejewski, Koniec świata wartości. The end of the world of values, wyd. Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna im. Leona Schillera w Łodzi, Łódź 2017^[25]
• Flirtując z życiem. Danuta Stenka w rozmowie z Łukaszem Maciejewskim. Nowe wydanie, wyd. Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak”, Kraków 2018^[26]
• Punkty zwrotne (praca zbiorowa), wyd. Osnova, Warszawa 2019
• 45. The Best of... Kalejdoskop. Felietony (praca zbiorowa), wyd. Łódzki Dom Kultury, Łódź 2019
• Bagatela. 100 lat (praca zbiorowa), wyd. Teatr Bagatela, Kraków 2019
• Wpadnij, to pogadamy... Krzysztof Orzechowski w rozmowie z Łukaszem Maciejewskim, Kraków 2020^[27]
• Krystian Lupa – artysta i pedagog (praca zbiorowa), Kraków 2021^[28]
• Zygmunt Malanowicz (1938-2021) (praca zbiorowa), wyd. Teatr Nowy, Warszawa 2021^[29][30],
• 60 lat. Warszawska Opera Kameralna (praca zbiorowa). Warszawa 2021^[31]

Przypisy

Bibliografia

• Wywiad w portalu „Edukacja Filmowa”. edukacjafilmowa.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-12-26)].
• Wywiad Wacława Krupińskiego w „Dzienniku Polskim”
• Wywiad Karoliny Giedrys-Majkut portal „Kinoterapia”
• Informacja o przyznaniu Łukaszowi Maciejewskiemu nagrody „Uskrzydlony 2011”. pisf.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-12-03)].
• Informacja o przyznaniu Łukaszowi Maciejewskiemunagrody „Złota Róża 2012”
• Informacja o współpracy Łukasza Maciejewskiego z Uniwersytetem Yale’a. tarnow.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-15)].
• Informacja o przyznaniu Łukaszowi Maciejewskiemu nagrody „Dziennikarskiej Weny 2012”
• Informacja o nominacji do Bestsellera Empiku. empikgroup.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-11-02)].
• Lista najlepiej sprzedających się książek w 2013
• Alfabet Krytyków Teatralnych: Łukasz Maciejewski, biografia. aict.art.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-07)].
• Łukasz Maciejewski: Wszystko o moich aktorkach
• Autoportret Łukasza Maciejewskiego – Mnie życie smakuje. culturecafe.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-06-23)].