Łyczak muszlowy

Łyczak muszlowy
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

żagwiowce

Rodzina

Panaceae

Rodzaj

łyczak

Gatunek

łyczak muszlowy

Nazwa systematyczna
Panus conchatus (Bull.) Fr.
Epicr. syst. mycol. (Upsaliae): 396 (1838)
Panus conchatus a1 (4).JPG
Owocniki często wyrastają w zwartych grupach
Młode i starsze owocniki Panus conchatus

Łyczak muszlowy (Panus conchatus (Bull.) Fr.) – gatunek grzybów z rzędu żagwiowców (Polyporales)[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji: Panus, Panaceae, Polyporales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w roku 1787 Jean Baptiste Bulliard nadając mu nazwę Agaricus conchatus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w roku 1838 Elias Fries, przenosząc go do rodzaju Panus[1].

Ma ponad 40 synonimów naukowych. Niektóre z nich[2]:

  • Agaricus conchatus Bull.1787
  • Lentinus conchatus (Bull.) J. Schröt. 1889
  • Lentinus torulosus (Pers.) Lloyd 1913
  • Pocillaria conchata (Bull.) Kuntze 1891

Nazwę polską podał Franciszek Błoński w 1890 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten opisywany był też jako twardziak muszlowy, bedłka muszlowa, łuszczak muszlowy, bocznotrzonowiec muszlowy[3].

Morfologia

Ogromna większość gatunków w rzędzie żagwiowców ma hymenofor rurkowaty. Łyczak muszlowy należy do nielicznej grupy gatunków o hymenoforze blaszkowatym. Jednak badania filogenetyczne wykazały, że mimo tej odrębności jest on ściśle związany z rodziną żagwiowatych[3].

Kapelusz

Szerokość 4–12 cm, kształt muszlowaty lub językowaty, na środku lejkowato wgłębiony. Powierzchnia gładka lub aksamitna, u młodych okazów liliowa, u starszych w kolorze od odchrowego do czerwonobrązowego[4].

Blaszki

Głęboko zbiegające na trzon, gęste, w kolorze od bladoliliowego do ochrowego[4].

Trzon

Wysokość 1–3 cm, grubość 1–2 cm, niecentryczny, Powierzchnia filcowata, kolor od ochrowobrązowego do liliowego[4].

Miąższ

Białawy, łykowaty i skórzasty[4].

Wysyp zarodników

Biały. Zarodniki eliptyczne, nieamyloidalne, o rozmiarach 7–5 × 2,5–3 μm[5].

Występowanie i siedlisko

Notowany jest w Ameryce Północnej, Środkowej i Południowej, Europie i Azji. Jest szeroko rozprzestrzeniony, jednak wszędzie rzadki[6].

Jego owocniki wyrastają od lata do jesieni na martwym drewnie drzew liściastych, głównie na pniach i pniakach. Najczęściej występuje w wilgotnych lasach łęgowych. Zazwyczaj występuje gromadnie[4]. Rośnie na różnych gatunkach drzew, najczęściej na brzozach, topoli osice, dębach. Owocniki wyrastają od lipca do listopada[3].

Znaczenie

Saprotrof, grzyb jadalny, ale ciężkostrawny[5]. Spożywany jest np. w Meksyku i Peru[7].

Gatunki podobne

Podobny jest twardziak anyżkowy (Lentinus suavissimus), ale różni się anyżowym zapachem, jest mniejszy i rośnie tylko na wierzbach[4].

Przypisy

  1. a b c Index Fungorum [dostęp 2020-11-19] (ang.).
  2. Species Fungorum [dostęp 2013-11-12] (ang.).
  3. a b c Władysław Wojewoda, Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1
  4. a b c d e f Till R. Lohmeyer, Ute Kũnkele: Grzyby. Rozpoznawanie i zbieranie. Warszawa: 2006. ISBN 978-1-40547-937-0.
  5. a b California Fungi Panus conchatus. [dostęp 2012-11-13].
  6. Discover Life Maps. [dostęp 2016-01-10].
  7. Eric Boa: Wild edible fungi: A global overview of their use and importance to people. FAO, 2004, seria: Non-wood Forest Products 17. ISBN 92-5-105157-7.

Media użyte na tej stronie

Panus conchatus G8.JPG
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 3.0
Panus conchatus
Panus conchatus a1 (4).JPG
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Panus conchatus (location: Poland, Rajbrot)
Panus conchatus G3.jpg
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 3.0
Panus conchatus
Laubholz-Knäuelinge jung und älter.jpg
Autor: Lebrac, Licencja: CC BY-SA 3.0
Laubholz-Knäueling (Lentinus torulosus) jung und älter