Środek zaskarżenia

Środek zaskarżenia – środek prawny przysługujący stronie w celu zmiany orzeczenia rozstrzygającego sprawę na korzystniejsze dla siebie, czyli do zmiany bądź uchylenia orzeczenia.

Sytuacja w Polsce

Konstytucja gwarantuje każdej ze stron prawo do zaskarżenia orzeczeń i decyzji wydanych w pierwszej instancji (art. 78). Drogą do tego są właśnie środki zaskarżenia.

W postępowaniu cywilnym wśród środków zaskarżenia wyróżnia się środki odwoławcze i inne środki zaskarżenia. Istota podziału polega na kryterium dewolutywności. Środki odwoławcze zmierzają do uchylenia bądź zmiany orzeczenie poprzez postępowanie przed sądem wyższej instancji, podczas gdy pozostałe środki zaskarżenia powodują działanie tego samego lub innego sądu, ale poza tokiem instancji.

Pozostałe środki zaskarżenia dzieli się jeszcze według kryterium restytucyjności:

  • sprzeciw od wyroku zaocznego i sprzeciw od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym powodują ponowne rozpatrzenie sprawy zakończonej wydanym orzeczeniem,
  • zarzuty od nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym wywołują natomiast postępowanie kontrolne w celu zbadania zaskarżonego orzeczenia – w tym wypadku nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym.

Osobnym środkiem zaskarżenia jest skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia.

W postępowaniu karnym środki zaskarżenia to środki odwoławcze (zwyczajne i nadzwyczajne), sprzeciwy i quasi-sprzeciwy[1]. Od 2018 r. współnym dla postępowania cywilnego i karnego środkiem zaskarżenia jest skarga nadzwyczajna[2].

Przypisy

  1. ↑ S. Waltoś, Proces karny. Zarys systemu, wyd. 13, Warszawa 2016, s. 330.
  2. ↑ Art. 89 i nast. ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. o Sądzie Najwyższym (Dz.U. z 2021 r. poz. 1904).

Scale of justice gold.png Zapoznaj się z zastrzeżeniami dotyczącymi pojęć prawnych w Wikipedii.

Media użyte na tej stronie