Świelubie (województwo zachodniopomorskie)

Świelubie
wieś
Państwo

 Polska

Województwo

 zachodniopomorskie

Powiat

kołobrzeski

Gmina

Dygowo

Liczba ludności (2011)

140

Strefa numeracyjna

94

Tablice rejestracyjne

ZKL

SIMC

0306176

Położenie na mapie gminy Dygowo
Mapa konturowa gminy Dygowo, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Świelubie”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego
Mapa konturowa województwa zachodniopomorskiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Świelubie”
Położenie na mapie powiatu kołobrzeskiego
Mapa konturowa powiatu kołobrzeskiego, blisko centrum na prawo u góry znajduje się punkt z opisem „Świelubie”
Ziemia54°05′33″N 15°40′59″E/54,092500 15,683056

Świelubie (niem. Zwilipp, także Zwilip, Zwielipp) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie kołobrzeskim, w gminie Dygowo.

Według danych z 1 stycznia 2011 r. wieś miała 140 mieszkańców[1].

Historia

W 1159 roku Świelubie jest wymienione jako wieś, która wcześniej, bo już przed 1156 rokiem, weszła w skład własności ziemskiej premonstratensów z Grobia koło Uznamia. Natomiast treść dokumentu biskupa kamieńskiego Hermanna von Gleichena (1251-1289), informującego o patronacie klasztoru benedyktynek w Altstadt – dzisiejszym Budzistowie koło Kołobrzegu – nad kościołem w Świelubiu, pozwala na wnioskowanie o istnieniu świątyni w tej miejscowości już w 1278 roku. W 1337 roku, mieszczanin koszaliński Konrad Wilk kupił od Piotra Święcy wioskę Świelubie. Właścicielem wsi był także patrycjuszowski ród Vosów.

Zabytki

  • grodzisko nizinne z X w. w kształcie nieregularnego owalu, położone w dolinie Parsęty nad prawym brzegiem rzeki, wymiary grodziska 50x80m, wysokość 3m
  • cmentarzysko kurhanowe z IX w. z ciekawymi zabytkami skandynawskimi leżące na zachód od drogi prowadzącej z Bard do Pobłocia.

Badania archeologiczne wykazały istnienie cmentarzyska kurhanowego datowanego na IX wiek. Cmentarzysko należało do mieszkańców grodu, typowej wspólnoty terytorialnej, w pobliskich Bardach. Prace archeologiczne pozwoliły na odkrycie zróżnicowanych pod względem wyposażenia grobów całopalnych, zawierających m.in. dirhemy arabskie oraz ozdoby skandynawskie.

  • kościół w Świelubiu – istnienie świątyni datuje się już na 1278 rok. Zachowane zostało imię proboszcza kościoła i parafii w latach 1417-1425 – był nim ksiądz Henning Gruttemaker.

Obecny kościół pw. św. Jana Ewangelisty (filialny parafii w Dygowie) zawiera w sobie partie pierwszej, murowanej świątyni w Świelubiu. Przyjmuje się jednak, że mury obecnej świątyni wzniesiono głównie w XV/XVI wieku. Świątynia jest orientowana, jednonawowa, z niewyodrębnionym prezbiterium, zakończonym trójbocznie. Od strony zachodniej wznosi się wieża, murowana z kamienia i cegły, lecz w przeważającej części, zwłaszcza u podstawy, z kamienia. Wieża jest najstarszą częścią tego obiektu sakralnego[2].

W 1989 roku świątynia mocno ucierpiała na skutek pożaru. Pożar strawił wnętrze kościoła, a także korpus wieżowy, który nie został już jednak odbudowany do wysokości trzech kondygnacji sprzed pożaru.

Przypisy

  1. Rozwój ludności wg wsi w gminie. W: Biuletyn Informacji Publicznej [on-line]. Urząd Gminy Dygowo, 2011-02-28. [dostęp 2012-06-21].
  2. Piotr Skurzyński, Pomorze, Warszawa: Wyd. Muza S.A., 2007, s. 211, ISBN 978-83-7495-133-3.

Media użyte na tej stronie

West Pomeranian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of West Pomeranian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 54.65 N
  • S: 52.58 N
  • W: 13.95 E
  • E: 17.10 E
Powiat kołobrzeski location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa powiatu kołobrzeskiego, Polska
Dygowo (gmina) location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa gminy Dygowo, Polska