Żółtnica pomarańczowa

Żółtnica pomarańczowa
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domenaeukarionty
Królestworośliny
Podkrólestworośliny zielone
Nadgromadarośliny telomowe
Gromadarośliny naczyniowe
Podgromadarośliny nasienne
Nadklasaokrytonasienne
KlasaMagnoliopsida
Nadrządróżopodobne
Rządróżowce
Rodzinamorwowate
Rodzajżółtnica
Gatunekżółtnica pomarańczowa
Nazwa systematyczna
Maclura pomifera Raf. Schneid.
Ill. Handb. Laubholzk. 1:806. 1906
Synonimy
  • Ioxylon pomiferum Raf.[3]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4]
Status iucn3.1 LC pl.svg

Żółtnica pomarańczowa (Maclura pomifera) – gatunek małego drzewa lub krzewu naturalnie występującego w środkowych i południowo-wschodnich Stanach Zjednoczonych. Gatunek szeroko rozpowszechniony w południowej Europie oraz zachodniej i środkowej Azji[5].

Morfologia

Pokrój
Drzewo o sezonowym ulistnieniu, wysokości do 15 m i szerokości do 12 m, o ciemnobrązowej, spękanej korze[6]. Pędy z cierniami do 2 cm długości[5].
Liście
Skrętoległe, o blaszce o długości do 12 cm, jajowatej, ciemnozielonej, błyszczącej i całobrzegiej[5].
Kwiaty
Drobne i rozdzielnopłciowe, zebrane są w kuliste kwiatostany. Męski zwisają i osiągają do 3,5 cm średnicy, a żeńskie są wzniesione i mniejsze[5].
Owoce
Suche niełupki obrośnięte są zmięśniałą osią kwiatostanu tworząc kulisty owocostan o średnicy do 15 cm i barwie jasnopomarańczowej[5].

Biologia

Wszystkie części rośliny zawierają biały sok mleczny. Liście rozwijają się późno. Kwitnienie następuje w końcu maja i w czerwcu. Owocostany wiszą długo, nawet po opadnięciu liści[5].

Zastosowanie

  • Uprawiana jest jako roślina ozdobna. Nadaje się do stref 7-10, stąd też w naszym klimacie młode rośliny mogą przemarzać[6]. Sadzona jest w Europie (w tym w Polsce). W Europie Środkowej owocostany nie dojrzewają w pełni[5].
  • Roślina żywopłotowa, z powodu ciernistych pędów sadzona wzdłuż ogrodzeń[5].
  • Drewno ciężkie, twarde, trwałe i sprężyste, idealne do łuków (zastosowanie historyczne)[6]. Zabarwione na kolor żółty. Dobrze przyjmuje politurę[5].
Owoce odstraszają owady

Przypisy

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-01-19] (ang.).
  3. Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-01-10].
  4. Maclura pomifera, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
  5. a b c d e f g h i Alicja Szweykowska, Jerzy Szweykowski (red.): Słownik botaniczny. Wyd. wydanie II, zmienione i uzupełnione. Warszawa: Wiedza Powszechna, 2003, s. 1054. ISBN 83-214-1305-6.
  6. a b c Geoffrey Burnie i inni, Botanica : ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134.

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Status iucn3.1 LC pl.svg
Autor: unknown, Licencja: CC BY 2.5
Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Maclura pomifera1.jpg
Autor: unknown, Licencja: FAL
Maclura pomifera2.jpg
Autor: User:katpatuka, Licencja: FAL
Maclura pomifera

Photo taken by User:katpatuka on 13.08.2005

Avanos, Turkey