Żelazków (powiat kaliski)

Artykuł51°51′14.3″N 18°10′21.2″E
- błąd4 m
WD51°51'14"N, 18°10'21"E
- błąd38 m
Odległość11 m
Żelazków
wieś
Ilustracja
Dwór w Żelazkowie z XVIII wieku
Państwo Polska
Województwo wielkopolskie
Powiatkaliski
GminaŻelazków
Liczba ludności (2011)878[1]
Strefa numeracyjna62
Kod pocztowy62-817
Tablice rejestracyjnePKA
SIMC0211435
Położenie na mapie gminy Żelazków
Mapa konturowa gminy Żelazków, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Żelazków”
Położenie na mapie Polski
Ziemia51°51′14,3″N 18°10′21,2″E/51,853972 18,172556

Żelazkówwieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie kaliskim, w gminie Żelazków, nad Bawołem, ok. 9 km od Stawiszyna, ok. 12 km od Kalisza.

Siedziba władz gminy wiejskiej Żelazków.

Historia

Żelazków wymieniany w źródłach od 1348 roku[2].

Na przestrzeni wieków Żelazków wielokrotnie zmieniał właścicieli, należał między innymi do Szadkowskich, Niewiejskich[3], Chebdów[4], Siedleckich (XVI wiek), Leszczyńskich i Radolińskich (od 1680 roku)[2].

Potop szwedzki oraz toczące się wojny m.in. bitwa stoczona pod Kaliszem w 1706 roku, przyczyniły się do doszczętnego zniszczenia Żelazkowa i pobliskich okolic[2]. Ponowny rozkwit dóbr żelazkowskich przypada na 2 połowę XVIII wieku – prawdopodobnie wtedy wzniesiono obecny dwór w Żelazkowie, przebudowany w latach 1796–1798 wg projektu Fryderyka Alberta Lessla[2].

Na początku XIX wieku miejscowość należała do ziemianina Piotra Radolińskiego herbu Leszczyc, po jego śmierci w 1823 roku majątek odziedziczyli jego synowie[2].

W 1904 roku Żelazków nabyli Radońscy, którzy do czasów II wojny światowej byli ostatnimi właścicielami miejscowości[4]. W latach 1914–1917 wybudowano linię kolei wąskotorowejKaliskiej Kolei Dojazdowowej kursującej m.in. do Żelazkowa[4].

Przynależność administracyjna

OkresJednostka administracyjna
1975–1998borderHerb województwa kaliskiego województwo kaliskiePOL gmina Żelazków COA.svg gmina Żelazków
1999–POL województwo wielkopolskie COA.svg województwo wielkopolskiePOL powiat kaliski COA.svg powiat kaliski

Zabytki

Obiekty wpisane w rejestr zabytków województwa wielkopolskiego[5]:

  • zespół dworski (XVIII, pocz. XIX wieku):
    • Zabytek dwór z galeriami,
    • Zabytek oficyna,
    • Zabytek spichrz,
    • Zabytek dom ogrodnika,
    • Zabytek park.

Zobacz też

Przypisy

  1. Wieś Żelazków w liczbach, [w:] Polska w liczbach [online], polskawliczbach.pl [dostęp 2019-02-14] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  2. a b c d e Historia, www.zelazkow.pl [dostęp 2019-02-14] (pol.).
  3. Małgorzata Omilanowska, Polska. Pałace i Dwory, 2009, ISBN 978-83-7495-590-4.
  4. a b c Żelazków, wkaliszu.pl - Kalisz on-line [dostęp 2019-02-15].
  5. Zestawienia zabytków nieruchomych, www.nid.pl [dostęp 2019-02-14].

Media użyte na tej stronie

Obiekt zabytkowy.svg
Ikona ze wzoru znaku informacyjnego umieszczonego na zabytkach nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków w Polsce
SM Żelazków Urząd Gminy 2017 (0) ID 651244.jpg
Autor: Sławomir Milejski, Licencja: CC BY 3.0
Ta fotografia przedstawia zabytek wpisany do rejestru zabytków pod numerem ID
Żelazków (gmina) location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa gminy Żelazków, Polska