1½ rubla – 10 złotych (1833–1841)

1½ rubla – 10 złotych (1833–1841)
Ilustracja
Dane podstawowe
Emitent

Królestwo Kongresowe

Nominał

rubla – 10 złotych

Rocznik

1833, 1834, 1835, 1836, 1837, 1838, 1839, 1840, 1841

Emisja
Mennica

Petersburg, Warszawa

Nakład

1 101 731 sztuk

Data emisji

27 stycznia 1833

Opis fizyczny
Masa

31,1 g

Średnica

40 mm

Materiał

srebro Ag868

Rant

z wklęsłym napisem

Stempel

zwykły

Uwagi

moneta obiegowa

1½ rubla – 10 złotych (1833–1841)dwunominałowa moneta o wartości 1½ rubla i jednocześnie dziesięciu złotych, przygotowana dla Królestwa Kongresowego okresu po powstaniu listopadowym, wprowadzona do obiegu na terenie Królestwa ukazem carskim z 27 stycznia 1833 r., a na terenie całego Imperium Rosyjskiego ukazem z dnia 1 maja 1834 r.[1] Moneta była bita, początkowo w mennicy w Petersburgu, od 1835 r. również w Warszawie, w srebrze, w latach 1833–1841, według rosyjskiego systemu wagowego – zołotnikowego, opartego na funcie rosyjskim[2][3][4].

Awers

Na tej stronie umieszczono orła cesarstwa rosyjskiego – dwugłowy orzeł z trzema koronami, w prawej łapie trzyma miecz i berło, w lewej jabłko królewskie, na piersi tarcza herbowa ze Św. Jerzym na koniu powalającym smoka, wokół tarczy łańcuch z krzyżem Św. Andrzeja, na skrzydłach orła sześć tarcz z herbami – z lewej strony Kazania, Astrachania, Syberii, z prawej strony Królestwa Polskiego, Krymu i Wielkiego Księstwa Finlandii[5]. Na dole, po obu stronach ogona orła, znajduje się znak kierownika mennicy w Petersburgu Mikołaja Graczowa – litery Н Г (pol. N G), a w przypadku monet bitych w Warszawie znak mennicy – litery M W. Dookoła umieszczono napis[6]:

ЧИСТАВО СЕРЕБРА 6 ЗОЛОТНИКОВЪ 31½ ДОЛЕЙ

Rewers

Na tej stronie w wieńcach laurowym (z lewej) i dębowym (z prawej) przewiązanych wstążką u dołu, umieszczono nominał 1½, pod nim „РУБЛЯ.”, poniżej nominał 10, pod nim „ZŁOT•.”, poniżej rok bicia 1833, 1834, 1835, 1836, 1837, 1838, 1839, 1840 lub 1841, po roku kropka[6]. Wieńce laurowy i dębowy składają się z ośmiu kępek każdy. W wieńcu laurowym umieszczono po kolejnych kępkach jagody – licząc od góry po pierwszej jedna, po drugiej trzy, po trzeciej dwie, po czwartej dwie, po piątej dwie, po szóstej trzy i po siódmej też trzy jagody. W wieńcu dębowym umieszczono po kolejnych kępkach żołędzie – licząc od góry po pierwszej jeden, a po następnych po dwa żołędzie[7].

Rant

Na rancie umieszczono wklęsły napis[7]:

СЕР•83⅓ ПРОБЫ 7 ЗОЛ•2721/25 ДОЛЬ•

Opis

Monetę bito w srebrze próby 868, na krążku o średnicy 40 mm, masie 31,1 grama. Według sprawozdań mennic w latach 1833–1841 w obieg wypuszczono 1 101 731 monet, z czego 632 053 sztuk z mennicy w Petersburgu oraz 469 678 sztuk z mennicy w Warszawie[3].

Stopień rzadkości poszczególnych roczników i typów monet przedstawiono w tabeli:

RocznikZnak mennicyStopień rzadkościSzacowana liczba egzemplarzyZdjęcie
1½ rubla – 10 złotych 1833Н ГR1[8]15 001–80 0001833PL01100 1.5rub10zl NG odm.1 - po 7-ej kepce 3 jagody (1322233), szeroka korona.jpg
1½ rubla – 10 złotych 1834Н ГR2[9]3001–15 000Półtora rubla 10 złotych 1834.jpg
1½ rubla – 10 złotych 1835Н ГR1[10]15 001–80 000Półtora rubla 10 złotych 1835 NG.jpg
M WR3[10]601–3000Póltora rubla 10 złotych 1835 MW.jpg
1½ rubla – 10 złotych 1836Н ГR1[11]15 001–80 000Półtora rubla 10 złotych 1836 NG.jpg
M WR1[11]15 001–80 000Półtora rubla 10 złotych 1836 MW.jpg
1½ rubla – 10 złotych 1837Н ГR2[12]3001–15 000Półtora rubla 10 złotych 1837 NG.jpg
M WR1[12]15 001–80 000Półtora rubla 10 złotych 1837 MW.jpg
1½ rubla – 10 złotych 1838Н ГR7[13]4–610 zlotych-1-1-5 rubla 1838 NG.jpg
M WR3[13]601–3000Półtora rubla 10 złotych 1838 MW.jpg
1½ rubla – 10 złotych 1839Н ГR7[14]4–6Muzeum Narodowe w Krakowie 10 zlotych 1-1-2 rubla 1839 NG awers.jpgMuzeum Narodowe w Krakowie 10 zlotych 1-1-2 rubla 1839 NG rewers.jpg
M WR4[14]121–600Półtora rubla 10 złotych 1839 MW.jpg
1½ rubla – 10 złotych 1840Н ГR6[15]7–25Muzeum Narodowe w Krakowie 10 zlotych 1-1-2 rubla 1840 NG awers.jpgMuzeum Narodowe w Krakowie 10 zlotych 1-1-2 rubla 1840 NG rewers.jpg
M WR4[15]121–600Półtora rubla 10 złotych 1840 MW.jpg
1½ rubla – 10 złotych 1841Н ГR7[16]4–6Muzeum Narodowe w Krakowie 10 zlotych 1-1-2 rubla 1841 NG awers.jpgMuzeum Narodowe w Krakowie 10 zlotych 1-1-2 rubla 1841 NG rewers.jpg
M WR2[16]3001–15 000Półtora rubla 10 złotych 1841 MW.jpg

Ponieważ daty na monecie mieszczą się w latach panowania Mikołaja I, więc w numizmatyce rosyjskiej zaliczana jest do kategorii monet tego cara[17].

Liczba znanych odmian łącznie z wszystkich lat bicia wynosi[18]:

  • z mennicy w Petersburgu – 39[19] (z uwzględnieniem wariantów – 44[20])
  • z mennicy w Warszawie – 20[21] (z uwzględnieniem wariantów – 33[22])

Zobacz też

Przypisy

  1. Władysław Terlecki, Mennica Warszawska 1765-1965, Wrocław-Warszawa-Kraków: Ossolineum, 1970, s. 135-139,276-278.
  2. Karol Plage, Monety bite dla Królestwa Polskiego w latach 1815–1864 i monety bite dla miasta Krakowa w roku 1835 XXXVIII tablic, Warszawa: Polskie Towarzystwo Archeologiczne i Numizmatyczne Komisja Numizmatyczna, 1972, s. 8-11.
  3. a b Karol Plage, Monety bite dla Królestwa Polskiego w latach 1815–1864 i monety bite dla miasta Krakowa w roku 1835 XXXVIII tablic, Warszawa: Polskie Towarzystwo Archeologiczne i Numizmatyczne Komisja Numizmatyczna, 1972, s. 44.
  4. Czesław Kamiński, Edmund Kopicki, Katalog monet polskich 1764-1864, wyd. drugie, Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1977, s. 189-190.
  5. Karol Plage, Monety bite dla Królestwa Polskiego w latach 1815–1864 i monety bite dla miasta Krakowa w roku 1835 XXXVIII tablic, Warszawa: Polskie Towarzystwo Archeologiczne i Numizmatyczne Komisja Numizmatyczna, 1972, s. 6,13.
  6. a b Janusz Parchimowicz, Monety polskie, wyd. II, Szczecin: Nefryt, 2003, s. 88-99.
  7. a b Czesław Kamiński, Edmund Kopicki, Katalog monet polskich 1764-1864, wyd. drugie, Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1977, s. 204-208.
  8. Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet, Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [dostęp 2017-09-07].
  9. Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet, Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [dostęp 2017-09-07].
  10. a b Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet, Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [dostęp 2017-09-07].
  11. a b Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet, Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [dostęp 2017-09-07].
  12. a b Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet, Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [dostęp 2017-09-07].
  13. a b Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet, Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [dostęp 2017-09-07].
  14. a b Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet, Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [dostęp 2017-09-07].
  15. a b Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet, Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [dostęp 2017-09-07].
  16. a b Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet, Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [dostęp 2017-09-07].
  17. Vladimir Bitkin, Composite Catalog of Russian Coins, 2003, s. 859,861.
  18. Adam Kuriański, Dwunominałowe monety z lat 1832–1850 bite dla Królestwa Kongresowego, wyd. pierwsze, Warszawa: Multi-Print, 2018, ISBN 978-83-918397-1-3.
  19. Adam Kuriański, Dwunominałowe monety z lat 1832–1850 bite dla Królestwa Kongresowego, wyd. pierwsze, Warszawa: Multi-Print, 2018, s. 222–224, ISBN 978-83-918397-1-3.
  20. Adam Kuriański, Dwunominałowe monety z lat 1832–1850 bite dla Królestwa Kongresowego, wyd. pierwsze, Warszawa: Multi-Print, 2018, s. 130–132, ISBN 978-83-918397-1-3.
  21. Adam Kuriański, Dwunominałowe monety z lat 1832–1850 bite dla Królestwa Kongresowego, wyd. pierwsze, Warszawa: Multi-Print, 2018, s. 225–226, ISBN 978-83-918397-1-3.
  22. Adam Kuriański, Dwunominałowe monety z lat 1832–1850 bite dla Królestwa Kongresowego, wyd. pierwsze, Warszawa: Multi-Print, 2018, s. 157–158, ISBN 978-83-918397-1-3.

Bibliografia

  • Kuriański A.:Dwunominałowe monet z lat 1832–1850 bite dla Królestwa Kongresowego, Multi-Print, Warszawa, 2018, ISBN 978-83-918397-1-3

Media użyte na tej stronie

Muzeum Narodowe w Krakowie 10 zlotych 1-1-2 rubla 1840 NG awers.jpg
Autor: Muzeum Narodowe w Krakowie, Cracow, Poland, Licencja: CC0
Muzeum Narodowe w Krakowie; www.zbiory.mnk.pl ;MNK VII-P-16816;;fot. Pracownia Fotograficzna MNK
Półtora rubla 10 złotych 1839 MW.jpg
Autor: Gonzuchna, Licencja: CC BY-SA 4.0
Półtora rubla 10 złotych 1839 MW
Muzeum Narodowe w Krakowie 10 zlotych 1-1-2 rubla 1841 NG rewers.jpg
Autor: Muzeum Narodowe w Krakowie, Cracow, Poland, Licencja: CC0
Muzeum Narodowe w Krakowie; www.zbiory.mnk.pl ;MNK VII-P-16818;;fot. Pracownia Fotograficzna MNK
Półtora rubla 10 złotych 1838 MW.jpg
Autor: Gonzuchna, Licencja: CC BY-SA 4.0
Półtora rubla 10 złotych 1838 MW
Muzeum Narodowe w Krakowie 10 zlotych 1-1-2 rubla 1839 NG rewers.jpg
Autor: Muzeum Narodowe w Krakowie, Cracow, Poland, Licencja: CC0
Muzeum Narodowe w Krakowie; www.zbiory.mnk.pl ;MNK VII-P-16814;;fot. Pracownia Fotograficzna MNK
Muzeum Narodowe w Krakowie 10 zlotych 1-1-2 rubla 1841 NG awers.jpg
Autor: Muzeum Narodowe w Krakowie, Cracow, Poland, Licencja: CC0
Muzeum Narodowe w Krakowie; www.zbiory.mnk.pl ;MNK VII-P-16818;;fot. Pracownia Fotograficzna MNK
Muzeum Narodowe w Krakowie 10 zlotych 1-1-2 rubla 1840 NG rewers.jpg
Autor: Muzeum Narodowe w Krakowie, Cracow, Poland, Licencja: CC0
Muzeum Narodowe w Krakowie; www.zbiory.mnk.pl ;MNK VII-P-16816;;fot. Pracownia Fotograficzna MNK
Muzeum Narodowe w Krakowie 10 zlotych 1-1-2 rubla 1839 NG awers.jpg
Autor: Muzeum Narodowe w Krakowie, Cracow, Poland, Licencja: CC0
Muzeum Narodowe w Krakowie; www.zbiory.mnk.pl ;MNK VII-P-16814;;fot. Pracownia Fotograficzna MNK